Στις 16 Απριλίου 2016 ψηφίσθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Γενικός Κανονισμός Προσωπικών Δεδομένων (GDPR). Πρόκειται για νομοθέτημα άμεσης εφαρμογής για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 25 Μαΐου 2018, μετά την παρέλευση της μεταβατικής περιόδου για την προσαρμογή των κρατών μελών. Ο εντοπισμός, η ανάλυση κινδύνων και ελλείψεων στην διασφάλιση του απόρρητου των πληροφοριών που αφορά εργαζόμενους έγινε αντικείμενο συστηματικών μελετών.
Στην Ελληνική Αστυνομία, το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων των εργαζόμενων και η προάσπισή τους, δεν έχει αντιμετωπιστεί στο βαθμό που αρμόζει σε ένα ευνομούμενο κράτος δικαίου. Αυτό συμβαίνει διότι οι κανονισμοί που καθορίζουν την εσωτερική λειτουργία του Σώματος είναι απαρχαιωμένοι και αναχρονιστικοί.
Τρανό παράδειγμα είναι η διαδικασία που ακολουθείται σε ότι αφορά θέματα υγείας του προσωπικού, που ορίζονται από το Π.Δ. 584/1985 "Οργάνωση και λειτουργία Υγειονομικής Υπηρεσίας Ελληνικής Αστυνομίας". Σύμφωνα με αυτό, με τις διάφορες κατά καιρούς τροποποιήσεις του και με τις διαταγές που αφορούν τις υφιστάμενες διοικητικές διαδικασίες ισχύουν τα ακόλουθα:
-"Όσοι ασθενούν, υποχρεούνται να ενημερώνουν την Υπηρεσία τους για την ασθένειά τους και μεταβαίνουν, προσκομίζοντας απαραίτητα και το ατομικό δελτίο ασθενειών, στο υπηρεσιακό ιατρείο, κατά τις ώρες λειτουργίας του, για εξέταση." [Άρθρο 35 §2 π.δ. 584/85]
-"Ο υπηρεσιακός γιατρός, αφού εξετάσει τον ασθενή, ενημερώνει το ατομικό του δελτίο, σημειώνοντας το χρόνο που κρίνει ότι πρέπει να αφεθεί ελεύθερος υπηρεσίας.
Επίσης ο υπηρεσιακός γιατρός εξετάζοντας τους ασθενείς οφείλει να αναγράψει στο ατομικό τους δελτίο σύντομο ιστορικό για την παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας τους." [Άρθρο 37 § 1, 2 π.δ. 584/85]
Παράλληλα χορηγείται έντυπη Ιατρική Γνωμάτευση στην οποία αναγράφονται στοιχεία σχετικά με την πάθηση του υπαλλήλου, προκειμένου:
- να καταχωρηθούν στην εφαρμογή Police On Line, "Αστυνομικό προσωπικό", κατηγορία "Ασθένειες",
- να συνταχθεί αναφορά ασθένειας [Υπόδειγμα Π-61], η οποία υποβάλλεται σε ιεραρχικά Προϊστάμενες Υπηρεσίες προς ενημέρωσή τους και περιλαμβάνει την πλήρη πάθηση και το χρονικό διάστημα αποκατάστασής της.
- την μεταφορά από το πρωτότυπου δελτίου ασθενειών του υπαλλήλου, στο αντίγραφο δελτίου ασθενειών και στο Ατομικό βιβλιάριο που τηρεί η Υπηρεσία, από την οικεία Υπηρεσία του ασθενή.
Σχετικές αναφορές ασθενειών [Υπόδειγμα Π-61], εκτυπώνονται από άπασες εμπλεκόμενες και ενδιαφερόμενες Υπηρεσίες, ώστε να αρχειοθετηθούν στους ατομικούς φακέλους των αστυνομικών.
-"Όσοι εξέρχονται από οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα παρουσιάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45 παρ. 3 του παρόντος αυθημερόν ή το αργότερο την επομένη της εξόδου στον υπηρεσιακό γιατρό για να γνωματεύσει αν μπορούν να εκτελέσουν υπηρεσία ή αν πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι υπηρεσίας ή να παραπεμφθούν στην Επιτροπή Αναρρωτικών Αδειών (Ε.Α.Α.)".1 [Άρθρο 38 §6 π.δ. 584/85]
-"[...]Η Υπηρεσία [...], παραπέμπει τον ασθενή στον υπηρεσιακό γιατρό, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 38 του παρόντος, ο οποίος γνωματεύει αν ο ασθενής μπορεί να εκτελέσει υπηρεσία ή αν πρέπει να αφεθεί ελεύθερος υπηρεσίας ή να παραπεμφθεί στην Επιτροπή Αναρρωτικών Αδειών και ειδικότερα:
[...] γ. Αν ο υπηρεσιακός γιατρός γνωματεύσει για χορήγηση αναρρωτικής άδειας, τότε η Υπηρεσία παραπέμπει τον ασθενή στην Επιτροπή Αναρρωτικών Αδειών, η οποία συνέρχεται τρεις (3) φορές την εβδομάδα και αποφαίνεται για τη χορήγηση της άδειας στην πρώτη συνεδρίασή της από την έξοδο του ασθενή από το νοσηλευτικό ίδρυμα."
[Άρθρο 45 π.δ. 584/85]
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς, ότι η συγκεκριμένη διαδικασία ανήκει στο παρελθόν. Δεν εκμεταλλεύεται σύγχρονες τεχνολογίες, αντιμετωπίζοντας τον υπάλληλο ως διακομιστή εγγράφων και γνωματεύσεων, αδιαφορώντας πολλές φορές αν ο ασθενής είναι σε θέση να υποστεί άσκοπες μετακινήσεις, "επιστρατεύοντας" συχνά για αυτές, συγγενείς, φίλους ή συναδέλφους.
Όσο αφορά την διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων του ασθενή, η διαδικασία είναι διάτρητη, αφού ενημερώνονται άπασες εμπλεκόμενες Υπηρεσίες, σε όλα τα επίπεδα. Τμήμα, Διεύθυνση, Γενική, Αρχηγείο, Διοικητές, γραμματείς, αρχειοθέτες κ.λ.π., είναι ενήμεροι για υγειονομικές παθήσεις που αποτελούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και ιατρικά απόρρητα. Πληθώρα σημάτων, εργατοωρών, εκτυπώσεων και ανώφελη γραφειοκρατία σπαταλώνται χωρίς να αξιοποιούνται υφιστάμενες εφαρμογές από το Police On Line ή η ανάπτυξη νέων εφαρμογών, διασφαλίζοντας το απόρρητο.
Για τους ανωτέρω λόγους η Δημοκρατική Ενωτική Κίνηση Αστυνομικών (Δ.Ε.Κ.Α.) προτείνει την τροποποίηση διατάξεων του Π.Δ. 584/1985 και λοιπών διοικητικών διαδικασιών που ισχύουν, εστιάζοντας παρακάτω.
Αξιοποίηση της εφαρμογής Police On Line - "Αστυνομικό Προσωπικό" - κατηγορία "Ασθένειες", που ήδη υφίσταται. Σε αυτή θα καταχωρούνται άπασες ενέργειες που αφορούν τον ασθενή, καίτοι ασθένειες, παθήσεις, αναρρωτικές άδειες, το είδος, η διάρκεια, ο υπηρεσιακός ιατρός, το αποτέλεσμα κ.λ.π.. Την εφαρμογή θα διαχειρίζεται αποκλειστικά εξατομικευμένο προσωπικό της Υγειονομικής Υπηρεσίας Ελληνικής Αστυνομίας, ενώ η Υπηρεσία (και οι προϊστάμενες) του ασθενή θα ενημερώνεται μόνο για τον αριθμό και το είδος (π.χ. ελεύθερος υπηρεσίας, αναρρωτική, σε ένδειξη κ.λ.π.) των ημερών απουσίας του, αυτόματα από την εφαρμογή του Police On Line, "Βιβλίο Υπηρεσίας". Υποχρέωση του ασθενή θα είναι, αφού ενημερώσει την Υπηρεσία του, να μεταβεί σε Υπηρεσιακό ιατρό άπαξ.
Με αυτόν τον τρόπο καταργούνται τα ατομικά δελτία ασθενειών και σηματικές αναφορές στις οποία αναγράφονται ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Καταργείται η υποβολή αναφοράς ασθένειας (Π-61), πλην των περιπτώσεων που απαιτείται διενέργεια ΠΔΕ-ΕΔΕ. Δημιουργείται ηλεκτρονική βάση δεδομένων που αφορά τις ασθένειες, με ότι συνεπάγεται αυτό (στατιστικά, ευκολία σε αναζητήσεις ημερών απουσίας κατά έτος κ.λ.π.). Απλούστευση της διοικητικής διαδικασίας, με άμεση διεκπεραίωσή της, μείωση ανούσιας γραφειοκρατίας, με σεβασμό στην προσωπικότητα και στην κατάσταση υγείας του αστυνομικού.
Κατά εξαίρεση και μόνο εφόσον στο Νομό δεν διατίθεται υπηρεσιακός ιατρός, τότε, η καταχώρηση στην εφαρμογή θα γίνεται από την οικεία Υπηρεσία του ασθενή. Το προσωπικό αυτό θα είναι εξατομικευμένο, χωρίς να γίνεται αναπαραγωγή πληροφοριών.
Είναι φανερό πως ελαχιστοποιούνται και εξατομικεύονται οι υπάλληλοι που έχουν πρόσβαση στην εφαρμογή ασθενειών του P.O.L.. Διασφαλίζεται έτσι το ιατρικό απόρρητο και προασπίζονται τα εργασιακά δικαιώματα του αστυνομικού. Οι πληροφορίες που απορρέουν εξαιτίας της διαδικασίας σε θέματα υγείας των αστυνομικών υπαλλήλων, θα αφορούν πλέον αποκλειστικά την Υγειονομική Υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, χρήζοντάς την θεματοφύλακα σε ένα πολύ ευαίσθητο και σύγχρονο ζήτημα που απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία, παγκοσμίως.
Από το 1985 που θεσπίστηκε το εν λόγω Π.Δ. έχουν περάσει 33 έτη. Η Ελληνική Αστυνομία οφείλει να εκσυγχρονιστεί, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις και τις υποχρεώσεις που αντιμετωπίζει ως Σώμα, με σεβασμό στα εργασιακά δικαιώματα των υπαλλήλων της.
Η Δημοκρατική Ενωτική Κίνηση Αστυνομικών (Δ.Ε.Κ.Α.), μέσω των εκλεγμένων εκπροσώπων της στο δευτεροβάθμιο Συνδικαλιστικό όργανο, θα καταθέσει πρόταση αλλαγής της έως τώρα ακολουθούμενης διαδικασίας, προκειμένου να προασπιστεί το ιατρικό απόρρητο και τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα του Έλληνα Αστυνομικού.
Για την Δ.Ε.Κ.Α.
Η Εκτελεστική Γραμματεία