Το 1986 ο πυρηνικός τρόμος πήρε σάρκα και οστά στην Ευρώπη με την έκρηξη στον αντιδραστήρα Νο 4 στο Τσέρνομπιλ.
Ο βομβαρδισμός και οι μάχες γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια πριν από λίγα 24ωρα, ξύπνησα εφιαλτικές μνήμες σε όλη την Ευρώπη. Μνήμες του 1986 όταν πάλι στην Ουκρανία (τότε ΕΣΣΔ) εξερράγη ο αντιδραστήρας Νο4 του Τσερνόμπιλ και η ραδιενέργεια κάλυψε τη γηραιά ήπειρο.
Πόσο κοντά φτάσαμε σε έναν απόλυτο εφιάλτη με τον βομβαρδισμό αυτό στη Σαπορίζια και με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο εργοστάσιο, είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ευρώπη;
Οι γνώμες είναι διχασμένες. Το ίδιο και οι ειδικοί. Κάποιοι λένε ότι δεν κινδυνεύσαμε άμεσα και κάποιοι άλλη ότι σχοινοβατήσαμε για μερικές ώρες – όσο έπεφταν οι ρουκέτες – με την απόλυτη φρίκη.
Ο υπουργός εξωτερικών της Ουκρανίας Ντίμτρο Κουλέμπα με ανάρτηση του στα κοινωνικά δίκτυα ανέφερε ότι αν υπάρξει ανατίναξη του εργοστασίου οι επιπτώσεις θα είναι δέκα φορές χειρότερες από αυτές της έκρηξης στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ.
Άλλο Τσέρνομπιλ και άλλο Ζαπορίζια
Οι ειδικοί όμως λένε πως κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να συμβεί για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι κατασκευαστικός. Το εργοστάσιο της Ζαπορίζια είναι διαφορετικά χτισμένο και κατασκευασμένο από εκείνο του Τσέρνομπιλ. Το ίδιο και ο σχεδιασμός των αντιδραστήρων τους.
Στη Ζαπορίζια υπάρχουν 6 αντιδραστήρες πεπιεσμένου ύδατος, προστατευμένοι μέσα σε μονάδες που γύρω τους έχουν μεγάλου πάχους ατσάλι και σκυρόδερμα που είναι έτσι σχεδιασμένοι που αντέχουν ακόμη και επιβατικό αεροπλάνο να πέσει επάνω τους.
Βέβαια η αντίθετη άποψη λέει πως μια τέτοια κατασκευή εάν δεχτεί απευθείας στο ίδιο σημείο πολλούς πυραύλους, θα είναι δύσκολο να αντέξει.
Μια άλλη διαφορά είναι το υλικό που χρησιμοποιούνταν στο Τσέρνομπιλ. Εκεί για να επιβραδύνουν τα νετρόνια χρησιμοποιούσαν γραφίτη. Όταν έγινε η έκρηξη κομμάτια αυτού του γραφίτη εκτινάχτηκαν στην ατμόσφαιρα και γέμισαν τα πάντα ραδιενέργεια.
Το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια έχει σχεδιαστεί έτσι που αν δεν μηδενίζει, τουλάχιστον περιορίζει στο ελάχιστο μια ανάλογη εξέλιξη και σύμφωνα με πολλούς ειδικούς οι όποιες επιπτώσεις θα έχουν τοπικό χαρακτήρα.
Και εάν πέσει το ρεύμα;
Πάντως η Κρατική Επιθεώρηση Πυρηνικής Ρύθμισης της Ουκρανίας τονίζει πως στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια λειτουργεί αυτή την στιγμή μόνο ο ένας από τους έξι αντιδραστήρες και οι υπόλοιποι έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Η θερμοκρασία του καυσίμου τους έχει μειωθεί σε σημείο τέτοιο, που να μην υπάρχει κίνδυνος ακόμη και περίπτωση κάποιου ατυχήματος.
Όμως οι επιστήμονες της Κρατικής Επιθεώρησης Πυρηνικής Ενέργειας της Ουκρανίας λένε σε κάθε τόνο πως ο πόλεμος είναι πόλεμος και το προσωπικό του εργοστασίου μπορεί να αναγκαστεί εξαιτίας των προβλημάτων ηλεκτροδότησης να χρησιμοποιήσει τις εφεδρικές αλλά λιγότερο αξιόπιστες γεννήτριες ντίζελ για να παρέχουν την απαραίτητη ισχύ λειτουργίας στους αντιδραστήρες.
Όμως μια δυσλειτουργία στην παροχή ενέργειας στους αντιδραστήρες μπορεί να προκαλέσει τρομακτικό ατύχημα όμοιο με εκείνο της Φουκοσίμα το 2011.
Σε κάθε περίπτωση με τα πυρηνικά στην πόρτα μας και με τον πόλεμο στην πόρτα των πυρηνικών κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος για το τι θα συμβεί την επόμενη στιγμή. Ακόμη και από ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να επέλθει το καταστροφικό μοιραίο.