Η «εκτέλεση των 200 πατριωτών» που σημειώθηκε την Πρωτομαγιά του 1944, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της βαρβαρότητας της ναζιστικής πολεμικής μηχανής, η οποία σκόρπισε το θάνατο και πότισε με ελληνικό αίμα το γνωστό «Σκοπευτήριο» της Καισαριανής.
Είναι μια από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας και αδιαμφισβήτητα μια από τις πιο σκοτεινές στιγμές από την περίοδο της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα.
Οι γνωστοί ως «200 της Καισαριανής» ήταν Έλληνες πολιτικοί κρατούμενοι που εκτελέστηκαν από τις δυνάμεις Κατοχής, ως αντίποινα για τη δράση της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΛΑΣ.
Οι περισσότεροι από τους εκτελεσθέντες παραδόθηκαν στις δυνάμεις Κατοχής από το προηγούμενο καθεστώς, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία τους ήταν μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.
Τι είχε προηγηθεί
Διμοιρία του 8ού Συντάγματος του ΕΛΑΣ υπό τον ανθυπολοχαγό ΠΖ του Ελληνικού Στρατού Μανώλη Σταθάκη επιτέθηκε κατά του διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών και υποστράτηγου (Generalmajor) της ναζιστικής Γερμανίας Φράντς Κρεχ (Franz Krech) και της συνοδείας του στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας στις 27 Απριλίου του 1944 με αποτέλεσμα το θάνατο αυτού και μελών της συνοδείας του.
Την προηγούμενη ημέρα είχε γίνει η απαγωγή του υποστράτηγου Κράιπε από Βρετανούς και Έλληνες αντιστασιακούς στην Κρήτη.
Το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών με τη συνεργασία και του ΕΑΜ άφησε σκοπίμως να διαρρεύσει για λόγους προπαγάνδας ότι ο υποστράτηγος Κρεχ εκτελέστηκε από την Γκεστάπο ως αντιφρονούντας και έδωσε στην δημοσιότητα πλαστογραφημένο γράμμα του όπου καλούσε τους Γερμανούς στρατιώτες σε λιποταξία.
Η εφημερίδα Καθημερινή στις 30 Απριλίου 1944, μετά την επίθεση ανταρτών του ΕΛΑΣ, δημοσίευσε την εξής ανακοίνωση:
«Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε:
Ο τυφεκισμός 200 Κομμουνιστών την 1.5.1944. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων. Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.»
Η ίδια ανακοίνωση μοιράστηκε και στην μορφή φυλλαδίου από τις γερμανικές Αρχές Κατοχής.
Η ελληνική αντίδραση για την επικείμενη σφαγή
Οι οργανώσεις του ΕΑΜ και της Κομματικής Οργάνωσης Αθηνών του ΚΚΕ προσπάθησαν σε συνδικαλιστικό και φοιτητικό επίπεδο να τους διασώσουν, ενώ έγινε προσπάθεια και για ένοπλη επέμβαση από τον ΕΛΑΣ, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε.
Έγιναν ψηφίσματα σωματείων υπέρ της σωτηρίας των μελλοθάνατων, έγινε συγκέντρωση συγγενών στην Μητρόπολη, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός στο διαμέρισμά του προσευχόταν υπέρ της σωτηρίας τους.
Όταν αργά τη νύχτα εμφανίστηκε μπροστά στις απελπισμένες γυναίκες είπε: Δεν μπορώ να κάνω τίποτα και το μόνο που μου απομένει είναι να παρακαλώ το Θεό».
Η εκτέλεση των 200 κρατουμένων έγινε το πρωί της 1ης Μαΐου 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου εκτελέσθηκαν με οπλοπολυβόλα, οι σοροί μεταφέρθηκαν στο Γ΄ Νεκροταφείο και τάφηκαν σε ατομικούς τάφους.
Μεταξύ των εκτελεσμένων, ήταν ο Ναπολέων Σουκατζίδης (εκτελούσε και χρέη διερμηνέα) και ο Αντώνης Βαρθολομαίος, στελέχη του ΚΚΕ με χρέη στρατοπεδάρχη, που ξεχώρισαν για την αυτοθυσία τους, αφού αρνήθηκαν να εκτελεστεί άλλος στη θέση τους όπως τους προτάθηκε από τον Γερμανό διοικητή του στρατοπέδου του Χαϊδαρίου, Καρλ Φίσερ (Karl Fischer). Εκτελέστηκε επίσης και ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Στέλιος Σκλάβαινας.
Δείτε βίντεο:
Πηγή: Βικιπαίδεια, onalert.gr