Του Λόφτσαλη Γιώργου
Αντιπροσώπου Ε.ΑΣ.Υ.Α στην Π.Ο.ΑΣ.Υ.
Αρχιφύλακα Υποδ-νσης Προστασίας Ανηλίκων Τμήμα Αντιμ-σης Παραβ-τητας Ανηλίκων
Φοιτητή Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου
«Σοκ στη Θεσσαλονίκη: 85χρονος έδινε χρήματα σε ανήλικο για να ασελγήσει σε βάρος του», «Πειραιάς: Αυτός είναι ο 45χρονος που σε παιδική χαρά αποπλάνησε ανηλίκους», «Ηράκλειο: Προσωρινά κρατούμενος 45χρονος για αποπλάνηση ανηλίκων».
Αυτοί είναι λίγοι μόνο από τους τίτλους που διαβάζεις σχεδόν μέρα παρά μέρα και εξοργίζεσαι. Μετά τον πρώτο θυμό, ειδικά αν είσαι γονιός, το δεύτερο που περνάει από το μυαλό σου είναι πως μπορείς να προστατεύσεις το παιδί σου. Τι πρέπει να κάνεις δηλαδή, τι πρέπει να παρατηρήσεις στο παιδί σου και πως θα το προστατεύσεις για να μην πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Είναι πολλά που μπορείς να αναλύσεις, να πεις και να γράψεις για την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου. Στις επόμενες γραμμές θα αναφερθούμε στους τρόπους προστασίας του παιδιού και σε μερικές χρήσιμες συμβουλές προς τους γονείς.
Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου;
Σεξουαλική κακοποίηση είναι η οποιουδήποτε τύπου επαφή ενός ενήλικου (παιδόφιλου) με ένα παιδί με στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση του ενηλίκου, ο οποίος έχει πάντα την αποκλειστική ευθύνη μιας τέτοιας πράξης.
Ποιο είναι το προφίλ ενός παιδόφιλου:
Ο παιδόφιλος, είναι συνήθως άντρας, άνω των 30 ετών και συχνάζει σε χώρους όπου υπάρχουν παιδιά όπως αθλητικοί χώροι, Ίντερνετ καφέ, παιδικές χαρές. Συχνά εργάζεται με παιδιά και δεν αποκλείεται να είναι άτομο «υπεράνω πάσης υποψίας». Σε πολλές περιπτώσεις είναι γνωστό μέλος της τοπικής κοινωνίας και συνήθως ανήκει στο περιβάλλον του παιδιού ή ακόμα και της οικογένειας. Ο παιδόφιλος, προκειμένου να έχει πρόσβαση σε παιδιά, χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ πολλές φορές ενδέχεται να προσποιείται τον έφηβο προκειμένου να συζητά και να παίζει παιχνίδια μαζί τους στο Διαδίκτυο. Στόχος του είναι συγκεκριμένες ηλικίες και φύλο, ως επί των πλείστον παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας, δρα μεθοδικά και με υπομονή για να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Μπορεί επίσης να προβεί σε πράξεις συναισθηματικού εκβιασμού ή να απειλήσει το παιδί, προκειμένου να μην αποκαλύψει τις δραστηριότητές του στους γονείς του.
Οδηγίες προς τους γονείς:
Τρείς είναι οι βασικοί πυλώνες στους οποίους πρέπει να εστιάσουν οι γονείς:
1. Δώστε προσοχή σε «σημάδια» που φαίνονται ύποπτα σε κάποιο άτομο που υποψιάζεστε για σεξουαλικά κακοποιητική συμπεριφορά σε παιδιά:
α) Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του:
• Ενδιαφέρεται περισσότερο για τα παιδιά απ’ ότι για τους ενήλικες;
• Προσφέρεται να κρατήσει τα παιδιά σας για να κάνετε τις δουλειές σας ή για να βγείτε έξω;
• Εργάζεται με παιδιά;
• Είναι ιδιαίτερα εκδηλωτικός με τα παιδιά;
• Εμπλέκεται σε δραστηριότητες με παιδιά, όταν δεν είναι παρόντες οι γονείς;
β) Παρατηρήστε τις κοινωνικές του σχέσεις:
• Ταυτίζεται περισσότερο με τα παιδιά απ’ ότι με άτομα της ηλικίας του;
• Έχει περισσότερες φιλικές σχέσεις με παιδιά απ’ ότι με ενήλικες;
• Οι φίλοι του (που είναι παιδιά) είναι συγκεκριμένης ηλικίας ή/και φύλου;
2. Δώστε προσοχή σε «σημάδια» που σας φαίνονται παράξενα στα παιδιά σας:
• Παρατηρείτε κάποια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού σας;
• Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει πιο συχνά εφιάλτες;
• Ζωγραφίζει θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο;
• Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν ταιριάζει με την ηλικία του ή επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά;
• Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δεν φοβόταν παλιότερα;
• Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δε μιλούσε στο παρελθόν;
• Προσπαθεί να σας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος;
• Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;
3. Ένα μεγάλο κομμάτι πλέον είναι το Διαδίκτυο και το πως θα μπορέσει το παιδί να είναι ασφαλής με την χρήση του:
• Συζητείστε με το παιδί σας για τους κινδύνους του Διαδικτύου. Εξηγείστε του ότι δεν πρέπει να δίνει προσωπικές πληροφορίες (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κ.λπ.) ή να στέλνει φωτογραφίες σε αγνώστους μέσω Διαδικτύου.
• Σκόπιμο είναι να φροντίσετε ώστε να έχετε πρόσβαση στο Διαδίκτυο από το σπίτι, ώστε να μη χρειάζεται να πηγαίνει σε Ίντερνετ καφέ.
• Ο υπολογιστής θα πρέπει να είναι σε έναν κοινό χώρο του σπιτιού και όχι στο παιδικό δωμάτιο
Λάβετε επίσης υπόψη ότι τα παιδιά στην εφηβεία μπορεί να είναι αντιδραστικά και να αναζητούν την ιδιωτικότητα, ενώ πολλές αλλαγές στη συμπεριφορά τους μπορεί να οφείλονται στο σεξουαλικό «ξύπνημα» της εφηβικής ηλικίας. Μιλήστε στα παιδιά σας, κερδίστε την εμπιστοσύνη τους. Πρέπει να πιστεύουν ότι μπορούν να σας πουν οτιδήποτε χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται. Μιλήστε τους για το σώμα τους. Πείτε τους τι να προσέχουν. Διδάξτε τους τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές απέναντι στους άλλους ενήλικες, αλλά και απέναντι στα παιδιά της ηλικίας τους.
Οδηγίες προς τα παιδιά:
Παρακάτω θα βρείτε μερικές ενδεικτικές οδηγίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα παιδιά, προκειμένου να πάρουν ιδέες για το πώς μπορούν αντιδράσουν σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης καθώς και οι γονείς για το πως να μιλήσουν με απλό τρόπο στα παιδιά τους για το τι να αποφεύγουν.
• Κανένας ενήλικος δεν πρέπει ποτέ να ζητάει από ένα παιδί να αγγίξει το ίδιο τα γεννητικά του όργανα.
• Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να αγγίζει τα γεννητικά όργανα των παιδιών, εκτός αν είναι γιατρός στο ιατρείο του.
• Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να ζητάει από ένα παιδί να κάνει οτιδήποτε μαζί του, ενώ είναι είτε εκείνος είτε το παιδί χωρίς ρούχα.
• Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να ζητάει από ένα παιδί να κρατήσει κάτι κρυφό ή μυστικό από τους γονείς του, κυρίως κάτι που αφορά το ίδιο.
Πες «όχι» όταν:
• Ένας ενήλικος σου ζητά να κάνεις κάτι που ξέρεις ότι είναι λάθος.
• Ένας ενήλικος θέλει να σε αγγίξει κάπου που δεν θέλεις εσύ.
• Ένας ενήλικος κάνει κάτι στο σώμα σου, που σε κάνει να νιώθεις περίεργα ή και να πονάς.
• Ένας ενήλικος σου ζητά να κάνεις κάτι και να μην το πεις στους γονείς σου.
Ξεχώρισε το «δώρο» από τη «δωροδοκία»:
Δώρο είναι κάτι που σου δίνει κάποιος γιατί σε αγαπάει. Δωροδοκία είναι όταν κάποιος σου δίνει κάτι ή σε αφήνει να κάνεις κάτι και ζητάει αντάλλαγμα για αυτό. Για παράδειγμα: «Θα σου δώσω λεφτά ή μια σοκολάτα, αν μ’ αφήσεις και σε χαϊδέψω ή βγάλεις τα ρούχα σου και ξαπλώσεις δίπλα μου».
Προστασία στο Διαδίκτυο:
• Ρύθμισε την ασφάλεια του λογαριασμού σου (facebook, instagram, κ.λπ.), ώστε να μπορούν μόνο οι «φίλοι» σου να δουν το προφίλ σου.
• Μη δίνεις ποτέ και σε κανέναν τους κωδικούς πρόσβασής σου.
• Χρησιμοποίησε μια φωτογραφία προφίλ που να μη δείχνει το πρόσωπό σου
• Μη δίνεις πληροφορίες για το σχολείο σου, το πού μένεις ή το τηλέφωνό σου.
• Μην κάνεις «φίλους» άτομα που δεν έχεις γνωρίσει προσωπικά.
• Μη συναντάς άτομα που έχεις «γνωρίσει» στο Διαδίκτυο, χωρίς την παρουσία ενός από τους γονείς σου.
• Έχε στο νου σου ότι οι άνθρωποι που γνωρίζεις στο Διαδίκτυο μπορεί να λένε ψέματα για το ποιοι είναι.
Τι να κάνω σε περίπτωση που υποψιάζομαι ή έχω ενδείξεις ότι κάποιος ενήλικος ασελγεί σε βάρος ανηλίκων;
Οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία ελέγχεται από εξειδικευμένο αστυνομικό προσωπικό, προκειμένου να διερευνηθεί και να διαλευκανθεί η υπόθεση.
Μπορείτε να απευθυνθείτε:
• στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων (Αθήνα: Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, 3ος όροφος, τηλ. 210 6476370) ή στο Τμήμα Ανηλίκων (Θεσ/νίκη: Μοναστηρίου 326, τηλ. 2310 388456, 2310 388457, 2310 388458.)
• στις κατά τόπους Υπηρεσίες Ασφαλείας των Νομών των υπόλοιπων Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.
Για αναφορές περιστατικών διαδικτυακής παρενόχλησης - παιδοφιλίας ή παι- δικής πορνογραφίας, μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλή- ματος στα ακολούθα στοιχεία επικοινωνίας: Τηλεφωνικά: 11188, e-mail (ccu@ cybercrimeunit.gov.gr) ή Μέσω της εφαρμογής (app) για κινητά: CYBERKID.
"Απόσπασμα από το νέο τεύχος της Εφημερίδας της 'Ένωσης Αθηνών "Σύγχρονη Αστυνομία" μηνών Απριλίου - Μαϊου που μόλις κυκλοφόρησε".