Η παραλλαγή, είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία των ενόπλων δυνάμεων. Δεν είναι άλλωστε απίθανο, να είναι το πρώτο που θα έρθει στο μυαλό σας αν ακούσετε τη λέξη “στρατός”.
Τα μοτίβα όμως που συναντάμε σε διάφορα στρατιωτικά είδη και εξοπλισμό, έχουν τη δική τους ιστορία και δεν εμφανίστηκαν απ’ τη μια μέρα στην άλλη.
Σήμερα λοιπόν, θα δούμε εν συντομία, την ιστορία της στρατιωτικής παραλλαγής και πώς αναπτύχθηκε σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.
Η μητέρα φύση το έκανε πρώτη
Ίσως, έχετε παρατηρήσει ότι κάποια ζώα, έχουν συγκεκριμένα χρώματα που τους επιτρέπουν να κρύβονται στο περιβάλλον τους. Αυτός ο “μηχανισμός” τα βοηθάει είτε να αποφεύγουν τους εχθρούς τους, είτε να πιάνουν ευκολότερα το θήραμά τους.
Αυτό το φαινόμενο λοιπόν, δε θα μπορούσε να μείνει απαρατήρητο και απ΄τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα, ο Αμερικανός ζωγράφος Abbot Thayer, έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τους χρωματισμούς των ζώων και πίστευε ότι λειτουργούν ως προστασία.
O Thayer μάλιστα, το 1898, κατά τη διάρκεια του Ισπανοαμερικανικού πολέμου, πρότεινε τη χρήση “προστατευτικού χρωματισμού” στα Αμερικανικά πλοία. Ήταν λοιπόν προφανές, ότι το καμουφλάζ, θα γινόταν ένα εργαλείο και για τους ανθρώπους.
Από τα φωτεινά χρώματα στο… χακί
Παλιότερα, πριν ξεκινήσουν οι στρατιώτες να χρησιμοποιούν το μοντέρνο τυφέκιο (περίπου στα μέσα του 1800) οι στρατιωτικές στολές είχαν συνήθως φωτεινά και έντονα χρώματα.
Η πυρίτιδα όμως αντικαθιστούσε σιγά σιγά τα σπαθιά και οι μάχες γινόντουσαν κυρίως από απόσταση. Δημιουργήθηκε λοιπόν η ανάγκη, οι στρατιώτες να μπορούν να κρύβονται ευκολότερα από τους εχθρούς.
Και έτσι, γεννιέται και η έννοια του… χακί. Το χακί (khaki) προέρχεται από την Ουρντού και Περσική γλώσσα και σημαίνει σκόνη.
Ουσιαστικά, οι στρατιώτες του Βρετανικού Ινδικού Στρατού στα μέσα του 19ου αιώνα, χρησιμοποιούσαν τσάι, κάρι και άλλα υλικά για να βάψουν τις στολές τους, ώστε να γίνονται δυσκολότερα αντιληπτοί.
Α’ και Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Οι ένοπλες δυνάμεις ξεκίνησαν να αξιοποιούν έντονα την παραλλαγή στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο. Η εφαρμογή της όμως δεν έγινε σε ρούχα, αλλά σε εγκαταστάσεις, οχήματα και εξοπλισμό.
Οι Γάλλοι μάλιστα, είχαν μια ειδική μονάδα, που αναλάμβανε το καμουφλάζ των κτιρίων και των οχημάτων τους. Χρησιμοποιούσαν μπογιά, δίχτυ με φύλλα κλπ, για να αποκρύπτουν τα παραπάνω απ’ τους εχθρούς.
Η παραλλαγή λοιπόν είχε πλέον γίνει κομμάτι του στρατού και έτσι, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι τεχνικές καμουφλάζ του Α’ παγκοσμίου πολέμου βελτιώνονται. Η απόκρυψη των στρατιωτών, των οχημάτων και των κτιρίων, αποτελεί πλέον μια βασική πρακτική.
Εκείνη την περίοδο μάλιστα, εμφανίζονται στρατιωτικές στολές με σχέδια παραλλαγής κοντά στα σημερινά. Όπως για παράδειγμα οι στολές “δέρμα βατράχου (frogskin)” των Αμερικανών.
Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου στο σήμερα
Κάθε χώρα, έχει πλέον τα δικά της σχέδια παραλλαγής για διαφορετικές μάλιστα συνθήκες, όπως χιονιού και ερήμου.
Επίσης, η παραλλαγή έχει πλέον περάσει και στη μόδα, καθώς δεν είναι μονάχα σχέδιο των στρατιωτικών ρούχων αλλά τη συναντάμε και στα πολιτικά.
Η παραλλαγή μάλιστα, δε σταμάτησε ποτέ να εξελίσσεται και έτσι, συναντάμε πλέον και νέους τύπους. Όπως για παράδειγμα τη digital παραλλαγή.
Το σίγουρο πάντως, είναι ότι πλέον η παραλλαγή είναι βασικό κομμάτι των ενόπλων δυνάμεων και ότι θα ανακαλύπτονται συνεχώς νέοι τρόποι, για να γίνεται όσο το δυνατόν πιο “αόρατη” στο ανθρώπινο μάτι.