Σκληρή γλώσσα χρησιμοποιεί ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, για το κύκλωμα διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ., το οποίο χαρακτηρίζει πολιτικό και επιχειρηματικό. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «Εθνος της Κυριακής» υπογραμμίζει ότι οι αποκαλύψεις της ΕΥΠ για επίορκους αξιωματικούς που συνεργάζονταν με τον υπόκοσμο για την «προστασία» οίκων ανοχής αλλά και οι εξελίξεις στην υπόθεση Novartis φανερώνουν ένα παρακράτος που δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά στη μεταπολιτευτική περίοδο. Αναφερόμενος στο νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις, το οποίο πυροδότησε έντονες αντιδράσεις μετά την αποκάλυψή του από το «Εθνος της Κυριακής», δηλώνει ότι «οι δρόμοι δεν θα κλείνουν για ψύλλου πήδημα» και πως «δεν είναι επάγγελμα η προστασία των δικαιωμάτων».
Κύριε υπουργέ, αναφερόμενος στις αποκαλύψεις για το κύκλωμα διαφθοράς στην Αστυνομία κάνατε λόγο για παρακράτος εντός του Σώματος. Υπάρχουν πολιτικές προεκτάσεις στη δράση του κυκλώματος;
Είναι σαφέστατα πολιτικό, επιχειρηματικό κύκλωμα, όπου συμμετέχουν και αστυνομικοί. Αυτό ακριβώς δήλωσα. Ηδη υπάρχουν προκαταρκτική εξέταση στην Αστυνομία και διοικητικές πράξεις για αξιωματικούς που ξεκάθαρα εμπλέκονται. Προκαλούν κατάπληξη οι αποκαλύψεις είτε από την έκθεση της ΕΥΠ είτε από όσα διαδραματίζονται στην υπόθεση Novartis. Το λέω με κάθε ειλικρίνεια και ζυγίζω τις λέξεις μου. Στη μεταπολιτευτική περίοδο, παρακράτος σε τέτοια έκταση δεν υπήρξε. Χρειάζεται να δούμε με μεγάλη περίσκεψη αλλά και αποφασιστικότητα το τι συνέβη, να ενισχύσουμε τη διαφάνεια, τον έλεγχο, τις θεσμικές εγγυήσεις. Αυτός ο δρόμος πολιτικής επιβολής πρέπει να κλείσει οριστικά, είναι πολύ ταραγμένη περίοδος για να φλερτάρουμε με αυταρχικές εκτροπές και να παίζουμε με τη δημοκρατία.
Το γεγονός ότι εν ενεργεία αξιωματικοί φέρονται από την έκθεση της ΕΥΠ να έχουν σχέση με το κύκλωμα σάς προβληματίζει;
Δεν με εκπλήσσει σήμερα, με εξέπληξε η κατάσταση της Αστυνομίας όταν ανέλαβα έναν χρόνο πριν. Η Αστυνομία είχε χάσει τον στόχο της, τον προσανατολισμό της, υπήρχαν ενδείξεις και κλίμα καχυποψίας για παρεμβάσεις από πρόσωπα πολιτικά και μη. Οι αλλαγές έχουν αρχίσει από την πρώτη μέρα. Δεν είναι αποκεφαλισμοί και κυνήγι μαγισσών, είναι η αποκατάσταση του κύρους της στολής, της αξιοπρέπειας, της αξιοκρατίας και της πίστης σε ένα κοινό όραμα δημοκρατίας και πατριωτικής στάσης. Εχει αξιωματικούς λεβέντες η Αστυνομία, όμως για χρόνια το Σώμα ταλαιπωρήθηκε.
Κύριε υπουργέ, στον Εβρο παραμένουν ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας, ενώ προχωρά και η επέκταση του φράχτη. Εκτιμάτε ότι θα ενταθούν οι τουρκικές προκλήσεις σε σημείο που να φτάσουμε κοντά σε «θερμό» επεισόδιο;
Στον Εβρο υπάρχει σχέδιο ώστε να μην επιτραπεί η μαζική, παράνομη εισδοχή μεταναστευτικών πληθυσμών. Βάζουμε φραγμό στην εκμετάλλευση των δυστυχισμένων από την Τουρκία. Τον Μάρτιο τους εξαθλίωνε και τους έσπρωχνε στα σύνορα. Εργαζόμαστε με πολλούς τρόπους ώστε να γίνει σαφές και απόλυτα ξεκάθαρο στην Τουρκία ότι αυτή η πολιτική είναι καταδικασμένη. Δεν θα της περάσει και δεν θα περάσουν. Τα προβλήματα μεταναστευτικών ροών και συνοριακών ζητημάτων, οι γείτονες και οι δημοκρατίες δεν τα λύνουν με πολιτικούς εκβιασμούς στην πλάτη απελπισμένων. Τα κοινά προβλήματα είναι ευκαιρία συνεργασίας για τους γείτονες, ο σεβασμός της ανθρώπινης δυστυχίας είναι βασικός λόγος που έχουμε δημοκρατία. Ετσι σκεφτόμαστε εμείς και έτσι θέλουμε να συζητάμε με την Τουρκία.
Ποια θα πρέπει κατά την άποψή σας να είναι η στάση της ελληνικής πλευράς σε περίπτωση παραβίασης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων; Ποια είναι τα «όπλα» μας;
Δεν είναι θέμα για συζήτηση το τι κάνεις όταν παραβιάζονται κυριαρχικά δικαιώματα. Εννοώ δεν υπάρχει αντικείμενο συζήτησης, δισταγμού, δεύτερης σκέψης. Κάνεις αυτό που πρέπει, όσο πιο σοβαρά, μετρημένα, αποτελεσματικά, καταλυτικά μπορείς. Η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι μια συνεχής, πολυδιάστατη προσπάθεια, δεν είναι μια στιγμή. Για να υπερασπιστούμε τον Εβρο τον Μάρτιο του 2020, αρχίσαμε από τον Ιούλιο και επιταχύναμε από τον Νοέμβριο του 2019. Αυτά είναι τα όπλα μας. Η δημοκρατία, η πρόνοια, η ετοιμότητα, οι προσπάθειες συνεννόησης.
Ποια ήταν για εσάς, σε προσωπικό επίπεδο αλλά και ως υπουργός, η μεγαλύτερη πρόκληση στη μάχη κατά του κορονοϊού και πώς αποτιμάτε τις προσπάθειες της ΕΛ.ΑΣ. για την εφαρμογή των πρωτοφανών μέτρων;
Προσωπικά συνειδητοποίησα ακόμη μία φορά πόσο κοινή είναι η μοίρα μας, πόσο οι πολιτικές και οι πολιτικοί έχουν πρώτιστο καθήκον να το διαφυλάττουν αυτό, να μην παρασύρονται σε εχθροπάθειες από τον ανταγωνισμό και τις διαφωνίες. Οι άδειοι δρόμοι και η νεκρή πόλη είναι τραγικό θέαμα, και οι επιπτώσεις, όπως γίνεται πάντα στις κρίσεις, θα χτυπήσουν τους πιο ευάλωτους, τους πιο αδύναμους. Αυτό δεν πρέπει ποτέ κανείς μας να το ξεχνάει. Η ΕΛ.ΑΣ. μας έκανε περήφανους, όπως και όλη η πρώτη γραμμή με τους γιατρούς, νοσηλευτές, προσωπικό της Πολιτικής Προστασίας. Ολοι αυτοί και η ΕΛ.ΑΣ. μαζί έδειξαν με ρίσκο, αυταπάρνηση, ανθρωπιά, λεβεντιά ότι το κράτος είναι εδώ, για να συμπορευθεί, να εγγυηθεί, να περιθάλψει, να στηρίξει. Από τη μια λέω ποτέ να μην ξαναζήσουμε τέτοιες απαγορεύσεις και από την άλλη λέω ότι αυτές τις μέρες της πανδημίας οι πολίτες και το κράτος μας έδειξαν γιατί αξίζει να έχουμε δημοκρατία. Δεν έχουμε μόνο κοινή μοίρα λοιπόν, έχουμε και κοινές κατακτήσεις, πολύτιμες και αναντικατάστατες.
Οπως όλα δείχνουν, η υγειονομική κρίση πλήττει σημαντικά την οικονομία. Θα μπορέσουν η Ελλάδα και η κοινωνία να αντεπεξέλθουν;
Φυσικά θα αντεπεξέλθουμε, φυσικά θα στρίψουμε τον κάβο. Η Ελλάδα είναι χτισμένη από ανθεκτικότητα, αυτό δεν είναι κουβέντα της στιγμής, είναι γεμάτη σεβασμό ματιά στην Ιστορία μας. Το μέλλον της πανδημίας δεν το γνωρίζουμε ούτε εμείς ούτε κανείς στον κόσμο. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε, και μέχρι στιγμής το κάναμε, κατά κοινή ομολογία, άριστα, είναι σε κάθε ορατή περίοδο να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση με επινοητικότητα, στήριξη στις συλλογικές ικανότητες των πολιτών, σχέδιο, ψυχραιμία, κοινωνική φροντίδα, σεβασμό στη φύση και στα όρια του ανθρώπου. Η κρίση θέλει καπετάνιο και ο πρωθυπουργός απέδειξε ηγετικές ικανότητες. Σε κάθε ορατή περίοδο πρέπει να κάνουμε και βήματα εμπρός, όπως στον ψηφιακό μετασχηματισμό, γιατί η κρίση δίνει ευκαιρίες αλλαγής, το σίδερο κολλάει στη βράση. Σε κάθε ορατή περίοδο πρέπει να αποθησαυρίζουμε συλλογικό κεφάλαιο αναστοχασμού, εμπιστοσύνης, να κάνουμε τους θεσμούς της πολιτείας δεσμούς της κοινωνίας. Σε κάθε ορατή περίοδο πρέπει να επινοούμε ανθεκτικότητα, αλληλεγγύη, ανθρωπιά. Και κυρίως μια κοινή συνείδηση που σιγά σιγά θα βάλει τις προτεραιότητες για το περιβάλλον, τις ανισότητες, την ατομική ευτυχία, το μέλλον των παιδιών μας, της πατρίδας μας, του κόσμου όλου σε μια νέα ισορροπία χωρίς ανάλωση σε προφητείες, κατανάλωση σε δόγματα και φτηνό πόλεμο από αναμασήματα πολυκαιρισμένα.
Κεντρικό σύνθημα της κυβέρνησης ήταν ότι θα «τελειώσει τα Εξάρχεια σε 15 ημέρες». Συμπληρώνεται ένας χρόνος από τη στιγμή που αναλάβατε τα ηνία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Θεωρείτε ότι έχετε πετύχει τον στόχο σας;
Η κυβέρνηση έκανε προγραμματικές δηλώσεις. Και η κατάργηση πολλαπλών αβάτων ήταν υπόσχεση και προτεραιότητα. Αβατο ήταν στα πανεπιστήμια, άβατο ήταν σε γειτονιές όπως τα Εξάρχεια, άβατο ήταν εγκληματικές και παραβατικές περιοχές που έσφιγγαν την Αθήνα. Λοιπόν πολύ ήρεμα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και αλαλαγμούς, σας λέω πως αυτά τα άβατα παραβατικότητας δεν υπάρχουν πια. Ούτε στην ΑΣΟΕΕ, ούτε στο Πολυτεχνείο στην αίθουσα Γκίνη, ούτε στα Εξάρχεια, ούτε κάτω από την Πατησίων, ούτε στη Δυτική Αθήνα. Δεν υπάρχουν και δεν πρόκειται να ξαναδημιουργηθούν. Γιατί οι πολίτες, οι γειτονιές, η ακαδημαϊκή κοινότητα δεν τα χρειάζονται. Ηταν αποστήματα κακοδιοίκησης, υπερβολών και φανατισμών. Η Αστυνομία περιπολεί κανονικά στα Εξάρχεια, οι δρόμοι δεν βρωμάνε και τα σκουπίδια μαζεύονται όπως σε κάθε γειτονιά της πόλης. Οι μισοί ναρκέμποροι είναι ήδη κρατούμενοι. Δεν έχουμε τελειώσει σε όλα. Ομως κάθε μέρα προχωράμε. Οταν δεν θα υπάρχουμε ως Αστυνομία στα Εξάρχεια περισσότερο απ’ ό,τι στο Φάληρο ή στην Καλλιθέα, θα έχουμε οριστικά πετύχει. Η Αστυνομία σέβεται και κατανοεί πως η ταυτότητα αυτής της γειτονιάς έχει μια σχεδόν κυτταρική δυσπιστία με την εξουσία. Καλά κάνει, η ταυτότητα είναι πολύτιμη και είναι μέρος της αποστολής της Αστυνομίας η περιφρούρηση, η διατήρηση της ιδιαίτερης ταυτότητας της γειτονιάς. Ξέρετε, είναι σαν το νομοσχέδιο με τις διαδηλώσεις. Αν δεν προστατεύσουμε το δικαίωμα με τη νομιμότητα, η κατάχρηση θα το φάει σαν το σαράκι. Και τα Εξάρχεια ήταν χώρος κατάχρησης, υπερβολής, παρανομίας και εγκληματικότητας.
Είναι η τρίτη κυβερνητική θητεία σας στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Με δεδομένο ότι έχετε ήδη αφήσει το στίγμα σας ως υπουργός στο συγκεκριμένο υπουργείο, τι προσδοκάτε να αφήσει πίσω της η τέταρτη θητεία σας;
Εχετε απόλυτο δίκιο ότι είμαι ψυχικά δεμένος με την Αστυνομία. Τη νιώθω και τη νοιάζομαι. Θέλω να ξαναβρεί τη θέση της. Να είναι Σώμα με αξιοπιστία, αξιοπρέπεια, αξιοκρατία, δημοκρατική συνείδηση. Για να γίνουν αυτά πρέπει στις δομές λειτουργίας, τις υποδομές, στον εξοπλισμό και κυρίως στη νοοτροπία και την εκπαίδευση να γίνουν πολύ γρήγορα τομές. Χρειαζόμαστε, εν μέσω πανδημίας, εν μέσω Εβρου, μια κοσμογονία όπως του 2000-2004 στην Αστυνομία. Είμαστε παράτολμα αισιόδοξοι. Πιστέψτε με, η Αστυνομία το αξίζει, το μπορεί και θα το φτιάξουμε.
Αλεξανδρος Καλαφάτης