Διπλωματικά τηλεγραφήματα και σχόλια της CIA, που περιλαμβάνονται σε αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, περιλαμβάνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη στάση ων ΗΠΑ για το «Μακεδονικό ζήτημα», το ενδεχόμενο εισβολής στην Αλβανία και τα αιτήματα για διεύρυνση του ελληνικού στρατού που απορρίφθηκαν από την Ουάσινγκτον.
Όπως αναφέρει ο ΣΚΑΪ, τα έγγραφα καταδεικνύουν πως ο Τίτο και πρεσβευτές της Ουάσιγκτον στα Βαλκάνια ήταν ανήσυχοι για το ενδεχόμενο ελληνικής στρατιωτικής επέμβασης στην Αλβανία.
[custom:google-ads]
Παράλληλα, από τα τηλεγραφήματα δεν προκύπτει πρόθεση των ΗΠΑ να πιέσουν τον Γιουγκοσλάβο ηγέτη για ικανοποίηση των ελληνικών θέσεων σχετικά με την Μακεδονία, δεδομένου ότι σε πολλά τηλεγραφήματα αναλύεται η ζημιά που έχει προκαλέσει στην Σοβιετική Ένωση το σχίσμα Τίτο - Στάλιν.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Η ... απίστευτη περίπτωση ενός αποταγμένου Διοικητή Αστυνομικού Τμήματος
Ενδεικτικό είναι πως η αμερικανική πρεσβεία στο Βελιγράδι εκτιμούσε πως η Μόσχα επιχειρούσε να στρέψει εναντίον του Τίτο την γιουγκοσλαβική προπαγάνδα περί «ενωμένης Μακεδονίας», κινητοποιώντας την έχθρα των γειτονικών βαλκανικών χωρών για αυτό το ζήτημα.
Σε όλα τα κείμενα χρησιμοποιείται ο όρος «Μακεδονία». Σε μία ανασκόπηση του «Μακεδονικού ζητήματος» γίνεται λόγος για «ελληνική Μακεδονία» και «γιουγκοσλαβική Μακεδονία».
Τον Ιούλιο του 1949 το State Department είχε εκφράσει την ικανοποίησή του με την δήλωση του Τίτο ότι κλείνει τα σύνορα και διακόπτει την παροχή βοήθειας στους Έλληνες αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού, επισημαίνοντας συνάμα τα δυνητικά οφέλη επαναπροσέγγισης μεταξύ Αθήνας και Βελιγραδίου.
Το ενδεχόμενο εισβολής στην Αλβανία και τα σύνορα
Όπως αναφέρει ο ΣΚΑΪ, τον Μάρτιο ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Βελιγράδι εκτίμησε πως η Ελλάδα θα μπορούσε να προτείνει στα νεοσύστατα Ηνωμένα Έθνη να λειτουργήσουν ως εγγυητής για το αμετάβλητο των τότε μεθορίων στα Βαλκάνια.
Εν συνεχεία, ανέφερε ο πρέσβης, η Αθήνα θα μπορούσε να απαρνηθεί τις αξιώσεις της στην νότια Αλβανία, με προϋπόθεση η Γιουγκοσλαβία, η Αλβανία και η Βουλγαρία να συναινέσουν στο τελεσίδικο των συνόρων τους.
Σε άλλο σημείο τα έγγραφα φανερώνουν πως το State Department ζήτησε από τον Αμερικανό πρέσβη στην Ελλάδα να καταστήσει απόλυτα σαφές στην κυβέρνηση ότι οι ΗΠΑ είναι απόλυτα αντίθετες σε ενδεχόμενη είσοδο του εθνικού στρατού στην Αλβανία, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων κατά των Ελλήνων κομμουνιστών ανταρτών.
Το ενδεχόμενο ελληνικής εισβολής στην Αλβανία προβλημάτιζε ιδιαίτερα και τον Τίτο, ο οποίος τον Σεπτέμβριο είπε στον αμερικανό πρεσβευτή ότι τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε «την πιο δύσκολη» κατάσταση για την Γιουγκοσλαβία. Κάλεσε τις ΗΠΑ να μεσολαβήσουν ώστε η Αθήνα να μην κινηθεί εναντίον των Τιράνων.
Σημειώνεται πάντως πως εδώ η CIA διαφοροποιείται από την αμερικανική διπλωματία, σχολιάζοντας πως ο στρατός θα μπορούσε να εισέλθει σε αλβανικό έδαφος για να εξαλείψει «τις πιο άμεσες αιτίες ενόχλησης».
Η πιο επιθετική γραμμή της CIA φαίνεται και στο σχόλιο της υπηρεσίας για καταγγελίες περί μεγάλης συνοριακής σύγκρουσης ανάμεσα σε Έλληνες στρατιώτες και βουλγαρικές τακτικές δυνάμεις που υποστήριζαν διαφυγή ανταρτών, στις 23 Αυγούστου.
Η CIA δεν διατυπώνει προβληματισμό, αλλά απλώς σημειώνει ότι τέτοια περιστατικά είναι πιθανά καθώς οι αντάρτες προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή του εθνικού στρατού μακριά από τις μεγάλες επιχειρήσεις στα ελληνο-αλβανικά σύνορα.
Το μέγεθος του ελληνικού στρατού
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει είναι η συστηματική άρνηση της Ουάσιγκτον να δώσει την συγκατάθεσή της στα αιτήματα της Αθήνας – πρωτίστως του στρατηγού Παπάγου – για διεύρυνση του εθνικού στρατού.
Σε τουλάχιστον τρία τηλεγραφήματα οι ΗΠΑ εκφράζουν την αντίθεσή τους στην πρόταση για αύξηση της ελληνικής δύναμης από τους 197.000 στους 250.000 άνδρες, επισημαίνοντας πως καθώς ο εμφύλιος οδεύει προς το τέλος του η κυβέρνηση πρέπει να εστιάσει τους πόρους της την οικονομική ανοικοδόμηση της χώρας.
Φαίνεται μάλιστα πως οι ΗΠΑ δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο μείωσης της ελληνικής δύναμης μέσω διάλυσης των Σωμάτων Ασφαλείας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει διακοπή του προγράμματος οικονομικό-στρατιωτικής στήριξης της χώρας μας.
Τέλος, παρά τις πολλές καταγγελίες για σοβιετική στρατιωτική στήριξη στον Δημοκρατικό Στρατό η CIA αναφέρει επανειλημμένα πως δεν έχει αποδείξεις για τέτοια ανάμιξη του Κρεμλίνου στον ελληνικό εμφύλιο.
Πηγή: reader.gr