Μια ειδικότητα – πρόκληση, με ευθύνη, κόστος, κόπο, αλλά και μοναδικές συγκινήσεις.
Είναι το χαρτί της πιστοποίησης, η εκπαίδευση αυτή καθ’ αυτή προκειμένου να λάβουμε την πιστοποίηση, ο τρόπος σκέψης μας, η μεταδοτικότητα, ή η πραγματική εις βάθος γνώση των τεχνικών και τακτικών αυτοάμυνας, αυτοπροστασίας, οπλοτεχνικής και αμυντικής σκοποβολής που μας χαρακτηρίζουν ως εκπαιδευτές; Φυσικά μόνο η κατοχή μιας πιστοποίησης δεν κάνει κάποιον εκπαιδευτή, όπως η κατοχή μιας κιθάρας δεν κάνει κάποιον απαραίτητα κιθαρίστα. Όμως ούτε μόνο η γνώση των τακτικών δε χαρακτηρίζει κάποιον εκπαιδευτή, καθώς είναι εκ των ουκ άνευ η ανάγκη πρόσθετης εκπαίδευσης των υποψήφιων εκπαιδευτών και σε τεχνικές διδακτικής ενηλίκων. Οι αστυνομικοί είμαστε ένας ιδιαίτερος επαγγελματικός κλάδος, με συγκεκριμένη υποκουλτούρα διεθνώς, ενώ είναι σύνηθες να συναντάμε αστυνομικούς με αυταρέσκεια, εγωισμό, ακόμη και αλαζονεία, εμπόδια τα οποία πρέπει να ξεπεράσουμε εκπαιδευτικά ώστε να διδάξουμε ακόμη και αυτούς τους «δύστροπους» αστυνομικούς. Ο εκπαιδευτής όπλων και τακτικής εννοείται πως δε μπορεί και δεν πρέπει να κυριεύεται από τέτοιου είδους ελαττώματα, ενώ οφείλει απαραιτήτως να έχει –μεταξύ άλλων- μία πολύτιμη αρετή: Να διψά συνεχώς για νέα γνώση και να είναι πρώτα ταπεινός, αιώνιος μαθητής και κατόπιν «δάσκαλος».
Το αντικείμενο που πραγματεύονται οι εκπαιδευτές όπλων και τακτικής είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με ζητήματα ή ερωτήματα νομικής, ίσως και ηθικής φύσεως. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο εκπαιδευτής δεν αρκεί να έχει μόνο τις «τεχνικές» γνώσεις σε θέματα όπλων και εν γένει μέσων άσκησης ελέγχου, αλλά και βαθιά νομική επάρκεια, ενώ είναι αδιαπραγμάτευτη η ανάγκη ηθικής ακεραιότητας του χαρακτήρα του.
Ο εκάστοτε εκπαιδευτής όπλων και τακτικής οφείλει να συνειδητοποιήσει πως πρώτα η Υπηρεσία (με την αφηρημένη έννοιά της) κι έπειτα ο κάθε εκπαιδευόμενος αστυνομικός ατομικά, του εμπιστεύονται τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητά τους. Αυτό είναι βαρύ φορτίο, αλλά και ιδιαίτερη τιμή ταυτόχρονα. Η διαρκής έρευνα, η αναβάθμιση των γνώσεων στο αντικείμενο που διδάσκει, οι μέθοδοι διδακτικής, οι νέες ιδέες - καινοτομίες και ο τρόπος υλοποίησής τους είναι μερικές μόνο από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει καθημερινά ένας εκπαιδευτής. Ως εκπαιδευτές αστυνομικών λοιπόν, έχουμε να «διδάξουμε» τεχνικές και τακτικές άοπλης και ένοπλης μάχης σε έμπειρους ή άπειρους αστυνομικούς του δρόμου. Αυτές οι τεχνικές και τακτικές πρέπει πάντα να παραμένουν σχετικά απλές για να μπορούν να λειτουργήσουν υπό τα συμπτώματα του έντονου στρες, αλλά και του αιφνιδιασμού (λ.χ. μιας ενέδρας), καθώς οι πραγματικές μάχες του δρόμου γίνονται κάτω από τέτοιες ακραίες συνθήκες. Πρέπει να μας απασχολούν ερωτήματα όπως: «Ευθυγραμμίζεται αυτό που διδάσκουμε με τις ενστικτώδεις ανθρώπινες αντιδράσεις επιβίωσης του εκπαιδευόμενου αστυνομικού;», «Μπορεί η τεχνική που του διδάσκουμε να εκμεταλλευθεί προς όφελος του αστυνομικού τα συμπτώματα του στρες στο σώμα του ή θα εναντιωθεί σε αυτά, δυσκολεύοντάς τον να την εφαρμόσει;». Αυτοί και άλλοι προβληματισμοί είναι η βάση για τον σχεδιασμό μιας «καλής» εκπαίδευσης.
Μία από τις δυσκολότερες εξισώσεις που καλείται να λύσει ο εκάστοτε εκπαιδευτής, είναι το να καταφέρει με τα πενιχρά έως ανύπαρκτα μέσα και πόρους που έχει στη διάθεσή του, να εξομοιώσει όσο το δυνατόν πιο πιστά το στρες της πραγματικής ένοπλης αντιπαράθεσης στο ελεγχόμενο εκπαιδευτικό περιβάλλον, χωρίς φυσικά να θυσιάζει την ασφάλεια για χάρη του ρεαλισμού.
Επίσης, ως εκπαιδευτές οφείλουμε να επιδιώκουμε τη συνεχή βελτίωση των ικανοτήτων μας και να παρακολουθούμε τις νέες τάσεις και εξελίξεις διεθνώς, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως είναι απαραίτητο να εκπαιδευόμαστε σε αυτές κατά διαστήματα, ακόμη κι αν αυτό αδυνατεί να μας το παρέχει η «Υπηρεσία», αναγκάζοντάς μας να βάζουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη. Προσωπικά μου αρέσει πολύ να βρίσκομαι τακτικά στη θέση του εκπαιδευόμενου σε ιδιωτικά ή υπηρεσιακά σεμινάρια, παρατηρώντας το στυλ διδασκαλίας του εκάστοτε εκπαιδευτή μου και αντιμετωπίζοντας το διδακτέο υλικό με κριτική σκέψη. Υποθέτω πως αυτό οφείλεται στην έμφυτη «περιέργειά» μου, αλλά και στα βαθιά ριζωμένα σημεία αναφοράς της ατομικής μου γνώσης για θέματα όπλων και τακτικής. Έτσι, διαπιστώνω πως κάποιοι εκπαιδευτές κάνουν πραγματική έρευνα, εξελίσσουν, δοκιμάζουν και υιοθετούν ή απορρίπτουν τεχνικές και τακτικές, ενώ άλλοι επαφίενται στην πεπατημένη, αναπαράγοντας άκριτα εν έτει 2018 τα ίδια πράγματα που διδάχθηκα στη σχολή αστυφυλάκων πριν από 14 χρόνια. Θέτω λοιπόν το ερώτημα: Είναι δυνατόν να μην άλλαξε τίποτα στο εκπαιδευτικό υλικό και στον τρόπο μετάδοσής του όλα αυτά τα χρόνια; Φυσικά και όχι. Έχουν αλλάξει πολλά και αλλάζουν καθημερινά, καθώς η ένοπλη/άοπλη μάχη είναι μια δυναμική κατάσταση που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον απρόβλεπτο παράγοντα άνθρωπο. Ειδικά τα τελευταία 15 χρόνια με τη διεθνοποίηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, τις «ανορθόδοξες» μικρής διάρκειας και μεγάλης έντασης επιχειρήσεις και το άνοιγμα συνόρων των κρατών, έχει ουσιαστικά επανεφευρεθεί ο “tactical” τροχός με οδηγό παραδοσιακά τις Η.Π.Α. στη μελέτη, αναθεώρηση, τυποποίηση και διάδοση αυτών των διαπιστώσεων μέσα από πεδία μαχών, αιματηρές αποτυχίες και σκεπτικισμό.
Οι εκπαιδευτές καλούμαστε επίσης να γεφυρώσουμε το «επιχειρησιακό χάσμα» μεταξύ των εκπαιδευόμενων αστυνομικών, καθώς τα εκπαιδευτικά γκρουπ είναι ανομοιογενή τόσο σε επίπεδο ηλικίας και σωματικής διάπλασης, όσο και σε επίπεδο ικανοτήτων και εμπειρίας.
Θεωρώ πως το πρώτο και μεγάλο βήμα για να γίνει κάποιος καλός εκπαιδευτής και «δάσκαλος» είναι το να παραδεχθεί πως δεν τα γνωρίζει όλα. Το επόμενο βήμα είναι το να αναζητά συνεχώς κάτι καλύτερο, ποιοτικότερο, πιο δοκιμασμένο και πιο εξελιγμένο για να διδάξει. Τέλος, πρέπει να αποστασιοποιείται, να κατεβαίνει από τον εκπαιδευτικό του «αλάθητο θώκο», να σκέφτεται και να αναρωτιέται συνεχώς τι ακριβώς διδάσκει σε μάχιμους αστυνομικούς του δρόμου. Είναι το υλικό που διδάσκει και ο τρόπος παρουσίασης αυτού καλό, κακό ή παρωχημένο; Έχει ποτέ λάβει ανάδραση (feedback) από αστυνομικούς που χρησιμοποίησαν αυτά που τους δίδαξε σε μια πραγματική ένοπλη ή άοπλη μάχη; Έχει χρησιμοποιήσει ο ίδιος τις τεχνικές και τακτικές που διδάσκει σε πραγματικά περιστατικά, ή τις θεωρεί λειτουργικές μόνο και μόνο επειδή «βγαίνουν» στο ελεγχόμενο εκπαιδευτικό περιβάλλον; Θα στήριζε τελικά τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητά του σε αυτές τις τεχνικές και τακτικές που ο ίδιος διδάσκει ή όχι; Αν η απάντηση σε κάτι από όλα αυτά είναι αρνητική ή αμφιλεγόμενη, τότε οφείλει να αναρωτηθεί με ειλικρίνεια και μακριά από εγωισμούς «αυθεντίας» το γιατί, ώστε οι διδακτικές ελλείψεις αυτές να διορθωθούν. Μόνο έτσι μπορεί να ελαχιστοποιήσει τη δυσάρεστη πιθανότητα να βρεθούν αστυνομικοί εκπαιδευμένοι από αυτόν σε μειονεκτική θέση την κρίσιμη στιγμή και να φέρει επάξια τον τίτλο του επαγγελματία εκπαιδευτή - επαγγελματιών αστυνομικών.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Police Instructor του Richard H. Neil Sr.
- What takes a teacher
- Wikipedia, the free encyclopedia.