Στο ίδιο ιδεολογικό πλαίσιο με τον Γενάρη, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει τα απαραίτητα μέτρα για να μεταμορφώσει τα σώματα ασφαλείας από "κατασταλτικούς μηχανισμούς" στην ασπίδα του πολίτη.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ:
Ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει τη μετατροπή των σωμάτων ασφαλείας από κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους σε σώματα που διασφαλίζουν αποτελεσματικά την προστασία των πολιτών.
Γι' αυτό το λόγο η ανασυγκρότηση και αναδιοργάνωση της Δημόσιας Τάξης, της Ασφάλειας και της Πολιτικής Προστασίας ανήκει στις προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
Η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς
Σε αυτή την κατεύθυνση, το προηγούμενο διάστημα έγιναν τα ακόλουθα βήματα:
- Επανασχεδιασμός - Επανεκκίνηση, πιλοτική λειτουργία και επέκταση του θεσμού «Αστυνομικός της Γειτονιάς», σε 36 νέες περιοχές, με θεαματικά αποτελέσματα και τεράστια αποδοχή από τους πολίτες και την τοπική κοινωνία.
- Πεζές περιπολίες σε στοχευμένες περιοχές Δήμων της Αττικής.
- Κινητές αστυνομικές μονάδες που δραστηριοποιούνται σε απομακρυσμένες, δυσπρόσιτες, περιοχές της χώρας.
- Ενίσχυση της υπηρεσίας καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων (antitrafficking).
- Ενίσχυση των υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας.
- Σύσταση γραφείου αντιμετώπισης αστυνομικής αυθαιρεσίας.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ
Χρειάζεται όμως να γίνουν πολύ περισσότερα, στο πλαίσιο της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ η οποία συγκροτείται στους ακόλουθους άξονες:
1. Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας: Υπαγωγή της ΕΛ.ΑΣ. σε διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή που θα επιλέγει την ηγεσία της, για την οποία θα υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια αστυνομικής και επιστημονικής επάρκειας. Κατ' αυτόν τον τρόπο τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. θα απεγκλωβιστούν από τον κομματικό έλεγχο και τις πελατειακές σχέσεις, θα αξιοποιηθούν οι γνώσεις και η πείρα τους και θα διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ. ώστε να μπορεί να επιδοθεί απερίσπαστη στο έργο της.
Η ΕΛ.ΑΣ. θα απαλλαγεί σταδιακά από όλα τα στρατοκρατικά κατάλοιπα (βαθμοί, οργάνωση, εμφάνιση, εκπαίδευση) και θα μετατραπεί σε πολιτική υπηρεσία υψηλής ειδίκευσης με δικές της επιστημονικές υπηρεσίες, διατηρώντας, βέβαια, την πειθαρχία που απαιτείται για σώματα με ιδιαίτερα καθήκοντα.
2. Αστυνόμευση και όχι αστυνομοκρατία: Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ειδικών δυνάμεων για την καταστολή λαϊκών κινητοποιήσεων. Το προσωπικό των συγκεκριμένων ειδικών δυνάμεων εντάσσεται στα αστυνομικά τμήματα ή συγχωνεύεται σε ταχυκίνητη αστυνομία που θα βρίσκεται σε 24ωρη βάση στο πλευρό των πολιτών ή στελεχώνει αποκεντρωμένες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση κρίσεων (φυσικές καταστροφές, ακραία εγκληματικότητα κ.λπ.).
Απαγορεύεται η χρήση μέσων που είναι επικίνδυνα για την υγεία (π.χ. χημικά, εκτοξευτήρες νερού κ.λπ.). Η αστυνόμευση διαχωρίζεται από τις προανακριτικές αρμοδιότητες και την υποβοηθητική λειτουργία για τις δικαστικές αρχές. Γι' αυτό στελεχώνουμε τη Δικαστική Αστυνομία με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό.
3. Σύγχρονη αντεγκληματική πολιτική: Η εγκληματικότητα δεν αντιμετωπίζεται μόνο με αστυνομικά μέτρα. Το τετράπτυχο της αντεγκληματικής πολιτικής, «πρόληψη, αποτροπή, καταστολή, διαλεύκανση» χρειάζεται συνδυασμένη πολιτική με πρώτο μέλημα να πάψει η κοινωνική περιθωριοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού (προπάντων των νέων) και η απώθηση στην παρανομία ανθρώπων που χρειάζονται βοήθεια, όπως οι τοξικο-εξαρτημένοι. Η καταπολέμηση του οργανωμένου, και ιδίως του οικονομικού εγκλήματος, απαιτεί υψηλή ειδίκευση, επιστημονικό δυναμικό και τεχνικά μέσα. Η καθημερινή μικρο-εγκληματικότητα απαιτεί διάθεση περισσότερων και ειδικά εκπαιδευμένων αστυνομικών στα αστικά κέντρα και ιδίως στις οικονομικά και κοινωνικά υποβαθμισμένες περιοχές.
4. Σύγχρονη εκπαίδευση υψηλού επιπέδου: Είναι απαραίτητη μια Αστυνομική Ακαδημία ενταγμένη στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για την εκπαίδευση και μετεκπαίδευση όλων των βαθμίδων του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ. Αποστολή της Ακαδημίας θα είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στέρεες γνώσεις τόσο σε αμιγώς αστυνομικά πεδία όσο και σε πεδία των κοινωνικών και νομικών επιστημών. Τα προγράμματα μετεκπαίδευσης θα έχουν τη δυνατότητα να τα παρακολουθούν αστυνομικοί όλων των βαθμίδων ώστε να αποκτά όλο το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. τη δυνατότητα εξέλιξης μέχρι τις ανώτατες βαθμίδες της ιεραρχίας.
5. Διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα αξιολόγησης, κρίσεων και προαγωγών: Το σύστημα αξιολόγησης των στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. είναι συγκεντρωτικό και αδιαφανές. Χρειάζεται η αλλαγή του με τη σύσταση Συμβουλίου Αξιολόγησης, στο οποίο θα συμμετέχει και εκπρόσωπος των εργαζομένων, όπου θα είναι δυνατή η κοινοποίηση της βαθμολογίας στον κρινόμενο όπως και το δικαίωμα ένστασης σε δευτεροβάθμιο όργανο.
6. Ψυχολογική υποστήριξη: Η ψυχολογική υποστήριξη που καθιερώθηκε μετά το 2011 είναι αναποτελεσματική. Αστυνομικοί που τη ζητούν είναι δακτυλοδεικτούμενοι και γίνονται στην υπηρεσία τους αντικείμενα απαξιωτικών σχολίων. Πρέπει να παρέχεται υποχρεωτικά στο σύνολο του προσωπικού σε τακτά χρονικά διαστήματα και εκτάκτως, όσες φορές απαιτείται, στο προσωπικό που εμπλέκεται σε βίαια περιστατικά κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του.
7. Αποτελεσματικός έλεγχος ρατσιστικής βίας, απάνθρωπης συμπεριφοράς και βασανισμού πολιτών: Τέτοια περιστατικά υπέρβασης καθήκοντος δεν αντιμετωπίζονται σήμερα με αποτελεσματικό τρόπο. Η συνήθης διαδικασία των Ε.Δ.Ε., αντί να αποκαλύπτει και να αντιμετωπίζει τέτοια περιστατικά, τα συγκαλύπτει με αποτέλεσμα να τα ενθαρρύνει. Επομένως, σχεδιάζουμε αφενός τη δημιουργία ανεξάρτητης υπηρεσίας, εκτός εποπτείας Υ.Δ.Τ., που θα δέχεται τις καταγγελίες, θα συλλέγει τα στοιχεία, θα τα επεξεργάζεται και θα τα παραπέμπει στη δικαιοσύνη. Αφετέρου, την υποχρεωτική επιμόρφωση του προσωπικού, το διάλογο και επιβράβευση σε περιπτώσεις αποτροπής και εξιχνίασης τέτοιων φαινομένων.
8. Συνήγορος του αστυνομικού: Ο θεσμός του συνηγόρου του αστυνομικού λειτουργεί επιτυχώς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο συνήγορος του αστυνομικού θα διερευνά αναφορές και καταγγελίες για παραβιάσεις των υπηρεσιακών δικαιωμάτων των αστυνομικών, θα κάνει προτάσεις για την επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν για λόγους γραφειοκρατίας και θα συντάσσει ετήσια έκθεση που θα την υποβάλλει στην εποπτική διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή.