Ιδιαίτερη προσοχή σε 20 σημεία πρέπει να επιδείξουν φέτος οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Η ηλεκτρονική εφαρμογή του συστήματος ΤΑΧΙSnet για την υποβολή των φετινών δηλώσεων αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του Απριλίου και να υποδεχθεί περίπου 6,2 εκατ. δηλώσεις (έντυπα Ε1) από ισάριθμα νοικοκυριά και απλούς φορολογούμενους. Οι φορολογούμενοι, πριν και κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση του νέου εντύπου Ε1, θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τα ακόλουθα σημεία:
1 Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος πρέπει να υποβάλουν φέτος υποχρεωτικά μέσω Διαδικτύου -στο TAXISnet, σε ειδική εφαρμογή στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr- όλοι όσοι έχουν κλείσει μέχρι και τις 31-12-2017 το 18ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον έχουν να δηλώσουν οποιουδήποτε ύψους πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης τα ενήλικα τέκνα (π.χ. φοιτητές κ.λπ.), που αναγνωρίζονται ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου, εφόσον το προηγούμενο έτος απέκτησαν έστω και 0,01 ευρώ εισόδημα (π.χ. από τόκους καταθέσεων). Από την υποχρέωση να υποβάλουν φορολογική δήλωση απαλλάσσονται μόνο όσοι φορολογούμενοι, αν και έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, δεν απέκτησαν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα κατά τη διάρκεια του 2017.
2 Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος σε κάθε περίπτωση.
3 Κοινή φορολογική δήλωση μπορούν να υποβάλουν όχι μόνο οι έγγαμοι, αλλά και τα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης.
4 Οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, μόνο εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος.
5 Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ.
6 Κατά την υποβολή της δήλωσης ηλεκτρονικά μέσω Διαδικτύου, θα πρέπει πρώτα να καταχωρίζονται τα έντυπα Ε2 και Ε3, όταν απαιτούνται, και κατόπιν η δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1). Η σειρά καταχώρισης των συνυποβαλλόμενων εντύπων Ε2 και Ε3 επιλέγεται από το φορολογούμενο.
7 Εφόσον από την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης προκύψει επιπλέον φόρος προς καταβολή, θα πρέπει να εξοφληθεί είτε εφάπαξ, μέχρι την 31η Ιουλίου, είτε σε τρεις ίσες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη μέχρι την 31η Ιουλίου, η δεύτερη μέχρι την 28η Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι την 30ή Νοεμβρίου.
8 Δεν θα βεβαιώνεται ποσό φόρου εισοδήματος για καταβολή, εφόσον αυτό δεν υπερβαίνει τα 30 ευρώ αθροιστικά λαμβανόμενο για το φορολογούμενο και τη σύζυγό του.
9 Δεν θα επιστρέφεται στο φορολογούμενο ποσό φόρου μικρότερο των 5 ευρώ αθροιστικά λαμβανόμενο για το φορολογούμενο και τη σύζυγό του.
10 Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω χαρακτηρίζονται «εξαρτώμενα μέλη», δηλαδή θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο, εφόσον συνοικούν μ’ αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω.
11 Η αναγραφή του ΑΦΜ είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη που ήταν άνω των 18 ετών την 31η-12-2017.
12 Στη δήλωση πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα του φορολογούμενου και της συζύγου του, ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους. Επίσης, πρέπει να αναγραφούν και όλα τα απαλλασσόμενα από το φόρο εισοδήματα. Στα ποσά που πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά και στη φετινή δήλωση περιλαμβάνεται και κάθε ποσό κέρδους που έχει προκύψει από μεταβίβαση επιχειρήσεων, καθώς επίσης και κάθε ποσό κέρδους ή ζημιάς που έχει προκύψει από την πώληση των ακόλουθων τίτλων:
α) μετοχών που ανήκουν σε εταιρία μη εισηγμένη σε χρηματιστηριακή αγορά,
β) μετοχών και άλλων κινητών αξιών εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας με ποσοστό τουλάχιστον 0,5% και εφόσον οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής.
γ) μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρίες,
δ) κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων,
ε) παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα πρέπει να αναγραφεί και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος.
13 Πρέπει επίσης ο κάθε φορολογούμενος να αναγράψει όλα τα χρηματικά ποσά που δαπάνησε μέσα στο 2017 για την ανέγερση οικοδομών, για αγορές ακινήτων, μετοχών εισηγμένων ή μη στο Χρηματιστήριο, ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, για σύσταση επιχειρήσεων, για συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εταιριών, για αποπληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων δανείων και πιστωτικών καρτών και για αγορές κινητών πραγμάτων αξίας άνω των 10.000 ευρώ. Τα ποσά αυτά θεωρούνται «τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων» και λαμβάνονται υπόψη από την εφορία για τον τεκμαρτό προσδιορισμό του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος.
14 Στο κεντρικό μενού επιλογών που αντικρίζει ο φορολογούμενος μόλις εισέλθει στην ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής της δήλωσης τού παρέχεται η δυνατότητα να ενημερωθεί ηλεκτρονικά για το περιεχόμενο όλων των βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων που έχουν εκδοθεί γι’ αυτόν. Εκεί μπορεί να δει τους εργοδότες του ή όποιον άλλον έχει βεβαιώσει πως του κατέβαλε εισόδημα. Τα ποσά των εισοδημάτων αυτών και των φόρων που παρακρατήθηκαν έχουν προσυμπληρωθεί στους αντίστοιχους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης. Προϋπόθεση βεβαίως για να έχει ο φορολογούμενος μια πλήρη εικόνα των εισοδημάτων του αυτών και να έχουν τα εισοδήματα αυτά προσυμπληρωθεί στη φορολογική του δήλωση είναι να έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά στο σύστημα ΤΑΧΙSnet τα στοιχεία όλων των βεβαιώσεων από όλους τους εργοδότες και τους λοιπούς φορείς που κατέβαλαν τα συγκεκριμένα εισοδήματα. Η προθεσμία για την υποβολή των στοιχείων αυτών λήγει την 30ή Μαρτίου.
15 Οι κωδικοί της δήλωσης Ε1 που αφορούν εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις και την αντίστοιχη παρακράτηση φόρου θα εμφανίζονται στο ηλεκτρονικό έντυπο της φορολογικής δήλωσης σε πορτοκαλί πλαίσιο και θα είναι προσυμπληρωμένοι χωρίς τη δυνατότητα τροποποίησης ή διαγραφής τους από το φορολογούμενο. Το ίδιο θα συμβαίνει και με τους κωδικούς που αφορούν παρακράτηση φόρου από επιχειρηματική δραστηριότητα.
16 Εάν συμπληρωθούν κωδικοί της δήλωσης με ποσά εισοδημάτων και φόρων για τα οποία δεν έχει παρασχεθεί ηλεκτρονική πληροφόρηση στη ΔΗΛΕΔ, οι φορολογούμενοι είναι πιθανό να κληθούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για έλεγχο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της δήλωσής τους.
17 Στον πίνακα 7, στην 4η σελίδα του Ε1 επανενεργοποιείται από φέτος ο κωδικός 049 και δίπλα σε αυτόν προστίθεται και ο κωδικός 050. Στον κωδικό 049 για τον υπόχρεο φορολογούμενο και στον κωδικό 050 για τη σύζυγό του θα είναι προσυμπληρωμένα από τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ τα ποσά των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν το 2017 για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών με «πλαστικό χρήμα». Οι κωδικοί αυτοί θα είναι προσυμπληρωμένοι με ποσά μόνο στα έντυπα Ε1 μισθωτών, συνταξιούχων και κατ’ επάγγελμα αγροτών, οι οποίοι δικαιούνται ετήσιας έκπτωσης φόρου έως 1.900 -2.100 ευρώ, αλλά υποχρεούνται να την κατοχυρώσουν με δαπάνες εξοφληθείσες με «πλαστικό χρήμα» ή άλλα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής. Σε κάθε έντυπο Ε1, οι κωδικοί 049-050 δεν θα είναι «κλειδωμένοι». Οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν και να προσθέσουν δαπάνες οι οποίες ενδεχομένως να μην εμφανίζονται, όπως π.χ. πληρωμές που έχουν γίνει με μεταφορά χρηματικών ποσών από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους στους λογαριασμούς επιχειρηματιών και ελευθέρων επαγγελματιών.
18 Από τον πίνακα 7 της 4ης σελίδας, αφαιρέθηκαν οι κωδικοί 051-052 όπου συμπληρώνονταν οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής, νοσοκομειακής και φαρμακευτικής περίθαλψης, αφού η έκπτωση αυτή καταργήθηκε.
Νέοι κωδικοί για τους «φιλοξενούντες»
19 Στον πίνακα 2 του φετινού Ε1 η ΑΑΔΕ πρόσθεσε για πρώτη φορά κωδικούς που πρέπει να συμπληρωθούν από όσους φορολογούμενους «φιλοξενούν» στις κύριες κατοικίες τους άτομα τα οποία δεν είναι «εξαρτώμενα μέλη» των οικογενειών τους. Συγκεκριμένα, στην 1η σελίδα του εντύπου, στον πίνακα 2, όπου συμπληρώνονται διάφορα χρήσιμα πληροφοριακά στοιχεία, προστέθηκε η παράγραφος 20 με τους κωδικούς 007 και 008, όπου ο υπόχρεος και η σύζυγος ή συμβία, αντίστοιχα, πρέπει να δηλώσουν αν «φιλοξενούν» στην κύρια κατοικία τους άτομα τα οποία δεν είναι εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους. Ο λόγος για τον οποίο προστέθηκαν οι κωδικοί αυτοί είναι για να παρασχεθεί η δυνατότητα στις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ να εντοπίσουν μέσω διασταυρώσεων στοιχείων με τις δηλώσεις όσων δηλώνουν «φιλοξενούμενοι» τις περιπτώσεις των φορολογουμένων εκείνων οι οποίοι δηλώνουν ψευδώς ότι «φιλοξενούνται» σε σπίτια συγγενών ή φίλων, προκειμένου:
– να αποφύγουν τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες τους. Οποιος συμπληρώνει έναν από τους κωδικούς 092, 094 ή 096 του εντύπου Ε1, δηλώνοντας «φιλοξενούμενος», δεν βαρύνεται με το τεκμήριο διαβίωσης της κύριας κατοικίας, κάτι που αυτομάτως σημαίνει και μείωση της φορολογητέας ύλης. Οσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα γνωρίζουν ότι το τεκμήριο της κατοικίας μπορεί να τους επιβαρύνει με πρόσθετους φόρους και γι’ αυτό κάνουν ό,τι μπορούν για να το αποφύγουν,
– να συμβάλουν στο να αποφύγουν οι ιδιοκτήτες των σπιτιών το φόρο στο εισόδημα από ενοίκια. Με τη δήλωση «φιλοξενίας» δηλώνονται και ο ΑΦΜ του ατόμου που «φιλοξενεί», η επιφάνεια του ακινήτου στο οποίο γίνεται η «φιλοξενία» και οι μήνες της «φιλοξενίας». Δεν δηλώνεται όμως η διεύθυνση του ακινήτου. Ως εκ τούτου ένας ενοικιαστής που θα εμφανιστεί ως «φιλοξενούμενος» του ιδιοκτήτη θα τον απαλλάξει και από το φόρο εισοδήματος 15% έως 45% για τα ενοίκια που του δίνει!
Πώς δηλώνονται οι τόκοι καταθέσεων
20. Για να δηλώσει ο φορολογούμενος τους τόκους που πιστώθηκαν το 2017 στους τραπεζικούς λογαριασμούς του ιδίου και της συζύγου του ή της συμβίας του (σε περίπτωση συμφώνου συμβίωσης) πρέπει να κάνει «κλικ» πάνω στη λέξη «ΕΔΩ» που περιλαμβάνεται στη φράση «Για εμφάνιση τόκων πατήστε ΕΔΩ», στην παράγραφο 3 του υποπίνακα 4Δ1 της φορολογικής δήλωσης. Μόλις «κλικάρει» πάνω στη λέξη αυτή τότε θα εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή του ένας πληροφοριακός πίνακας στον οποίο αναγράφονται αναλυτικά όλα τα ποσά των τόκων που έχουν πιστωθεί κατά τη διάρκεια του 2017 σε κάθε τραπεζικό λογαριασμό του ιδίου και της συζύγου του. Αναγράφεται επίσης το άθροισμα όλων των ποσών τόκων ξεχωριστά για τον κάθε σύζυγο, καθώς και οι τόκοι που αναλογούν σε συνδικαιούχους λογαριασμών. Επιπλέον, αναγράφονται και τα ποσά του φόρου 10% που έχουν παρακρατηθεί. Το άθροισμα των τόκων από όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς, όπως αναγράφεται στο συγκεκριμένο πίνακα, πρέπει να μεταφερθεί στον κωδικό 667 για το σύζυγο και στον κωδικό 668 για τη σύζυγο. Λίγο πιο κάτω, στους κωδικούς 675-676 πρέπει να δηλωθούν τα ποσά του φόρου που έχουν παρακρατηθεί από τους τόκους των καταθέσεων.
Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (κάθε μορφής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) υπάρχει υποχρέωση δήλωσης των ποσών των τόκων καταθέσεων που αναλογούν στους πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις. Ο προϊστάμενος της ΔΟΥ έχει, σε κάθε περίπτωση, τη διακριτική ευχέρεια να κρίνει διαφορετικά.
Γιώργος Παλαιτσάκης
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής