25 χρόνια από την 'Καταιγίδα της Ερήμου'. Η αρχή του εφιάλτη σε απ' ευθείας μετάδοση

Ας θυμηθούμε όμως τι είχε συμβεί. Στις 2 Αυγούστου 1990 το Ιράκ εισέβαλε και κατέλαβε το Κουβέιτ. Σχεδόν αμέσως σχηματίστηκε μια συμμαχική δύναμη 35 κρατών, με πρωτοβουλία των ΗΠΑ και υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, η οποία απελευθέρωσε το Κουβέιτ στις 27 Φεβρουαρίου 1991. Επρόκειτο για τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, που ξεκίνησε με την "Επιχείρηση: Καταιγίδα της Ερήμου" και μπήκε σε όλα τα σπίτια, μέσω του CNN.

Το κεφάλαιο της διαμάχης είχε ανοίξει στις 17 Ιουλίου του 1990, όταν ο Χουσεΐν είχε κατηγορήσει το Κουβέιτ για υπερπαραγωγή πετρελαίου και για κλοπή ποσοτήτων του πολύτιμου υγρού από τις πετρελαιοπηγές της Ρουμάιλια. Αρχικά το ζήτημα χαρακτηρίστηκε "ενδοαραβικό" ωστόσο ο Σαντάμ φρόντισε γρήγορα να το θέσει ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, που δεν έμεινε ασυγκίνητη εμπρός στην εισβολή των ιρακινών στρατευμάτων στη μικρή χώρα, στις 2 Αυγούστου του ίδιου έτους.

Η άμεση απάντηση της Δύσης ήταν η επιβολή οικονομικών περιορισμών στο Ιράκ, στις 6 Αυγούστου, και η αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων, μία ημέρα αργότερα, στην περιοχή.  Ο Σαντάμ ωστόσο ανακοίνωσε την προσάρτηση του Κουβέιτ στη χώρα του, μια ενέργεια που δεν γίνεται δεκτή από τη διεθνή κοινότητα. Η διπλωματική κρίση οδήγησε σε ναυάγιο επαφών του Αμερικανού τότε προέδρου, Τζορτζ Μπους, με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράκ, Ταρέκ Αζίζ.

Στις 29 Νοεμβρίου 1990, το Συμβούλιο Ασφαλείας άναψε το "πράσινο φως" για στρατιωτική επέμβαση στο Κουβέιτ, δίνοντας προθεσμία έως τις 15 Ιανουαρίου 1991 στο Ιράκ να αποσύρει τις δυνάμεις του από το εμιράτο. Στις 12 Ιανουαρίου 1991 ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος έλαβε από το Κογκρέσο την εξουσιοδότηση για την ανάμιξη των αμερικανικών δυνάμεων στον επικείμενο πόλεμο, με αρκετούς εθνοπατέρες να διαφωνούν (52 - 47 στη Γερουσία και 250 - 183).

Ο ΟΗΕ επέδωσε το τελεσίγραφο: αποχώρηση ή πόλεμος

Η 15η Ιανουαρίου, ημέρα που έληγε το χρονικό όριο, πέρασε χωρίς αποχώρηση των δυνάμεων του Σαντάμ από το Κουβέιτ και η Δύση επιτέθηκε με βομβαρδιστικά Stealth.

Τις παραμονές του πολέμου η Συμμαχία είχε αναπτύξει στον Κόλπο μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη, με όπλα νέας τεχνολογίας, τα λεγόμενα "έξυπνα" όπλα, για χειρουργικά πλήγματα ακριβείας. Με αρχηγό τον Αμερικανό στρατηγό Νόρμαν Σβάρτζκοπφ, η συμμαχική δύναμη αριθμούσε 1.000.000 στρατιώτες, 1.820 αεροσκάφη, 3.318 τανκς, 8 αεροπλανοφόρα και μεγάλο αριθμό πολεμικών πλοίων. Στην αντίπερα όχθη, ο Σαντάμ είχε στη διάθεσή του 260.000 μάχιμους άνδρες και άλλους 800.000 σε εφεδρεία, 649 αεροσκάφη και 5.000 τανκς. Η υπεροχή των συμμαχικών δυνάμεων υπερτερούσε ποσοτικά, αλλά κυρίως ποιοτικά.

Τα ελικόπτερα Αpache έδωσαν το σύνθημα της επίθεσης στις 2:38 π.μ. ώρα Βαγδάτης της 17ης Ιανουαρίου 1991, καταστρέφοντας εγκαταστάσεις ραντάρ των Ιρακινών. Ακολούθησαν συνεχείς έξοδοι πολεμικών αεροσκαφών, που βομβάρδισαν αεροδρόμια και στρατηγικούς στόχους. Την ίδια στιγμή, η Βαγδάτη βομβαρδιζόταν με πυραύλους Tomahawk και η εικόνα έκανε το γύρο του κόσμου μέσω του CNN. Πέντε ώρες μετά την πρώτη συμμαχική επίθεση, ο Σαντάμ Χουσεΐν σε ραδιοφωνικό μήνυμά του διακήρυττε ότι "η μεγάλη μάχη, η μητέρα όλων των μαχών ξεκίνησε. Η αυγή της νίκης πλησιάζει".

Την πρώτη εβδομάδα των αεροπορικών επιχειρήσεων, το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής υποδομής του Ιράκ είχε καταστραφεί. Σχεδόν ανέπαφη έμεινε μόνο η πολεμική αεροπορία και αυτό γιατί μετακόμισε στο γειτονικό Ιράν. Πονοκέφαλο για τους Συμμάχους αποτελούσαν οι πύραυλοι "Σκουντ", παρότι ήταν απαρχαιωμένης τεχνολογίας. Την πρώτη βραδιά της επίθεσης έπληξαν το Ισραήλ και προκάλεσαν τον θάνατο δύο ατόμων και πολλές ζημιές. Στις 25 Φεβρουαρίου έπληξαν μια αμερικανική στρατιωτική βάση στη Σαουδική Αραβία και προκάλεσαν το θάνατο 28 στρατιωτικών.

Μετά την επιτυχία των εναέριων επιθέσεων ήλθε η σειρά των χερσαίων επιχειρήσεων για την ανακατάληψη του Κουβέιτ. Διήρκεσαν μόλις 100 ώρες (24 - 27 Φεβρουαρίου 1991), προς μεγάλη έκπληξη των Αμερικανών στρατιωτικών, δείγμα της ανυπαρξίας της πολυδιαφημισμένης στρατιωτικής μηχανής του Σαντάμ. Στο διάστημα αυτό οι χερσαίες δυνάμεις των Συμμάχων απελευθέρωσαν το Κουβέιτ και έφθασαν 240 χιλιόμετρα από τη Βαγδάτη.

 

Στο σημείο αυτό, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους κήρυξε κατάπαυση του πυρός και ο πόλεμος έλαβε τέλος (27 Φεβρουαρίου 1991). Στην απορία πολλών γιατί δεν κατέλαβε τη Βαγδάτη για να ανατρέψει τον Σαντάμ Χουσεΐν, ο πατήρ Μπους απάντησε ότι ήθελε να κρατήσει ζωντανή τη Συμμαχία και δεν επιθυμούσε περαιτέρω ανθρώπινες απώλειες. Άλλωστε και η εντολή που είχε από τον ΟΗΕ ήταν να απελευθερώσει μόνο το Κουβέιτ. Η ανατροπή του Σαντάμ θα ήταν έργο του γιου του, στον Β' Πόλεμο του Κόλπου (2003).

Οι απώλειες για τους Συμμάχους ήταν μικρές (358 νεκροί, 776 τραυματίες και 41 αιχμάλωτοι) και πολύ μεγάλες για τους Ιρακινούς (25.000 νεκροί στρατιωτικοί, 100.000 άμαχοι, 75.000 τραυματίες και 63.000 αιχμάλωτοι).

Οι Συμμαχικές Δυνάμεις

Τα μέλη της αναπτυχθείσης Διεθνούς Συμμαχίας ήταν: Αργεντινή, Αυστραλία, Μπαχρέιν, Μπαγκλαντές, Βέλγιο, Καναδά, Τσεχοσλοβακία, Δανία, Αίγυπτος, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Κουβέιτ, Μαρόκο, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Ομάν, Πακιστάν, Πολωνία, Πορτογαλία, Νίγηρας, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σενεγάλη, Νότιος Κορέα, Ισπανία, Τουρκία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αγγλία και Η.Π.Α.. Γερμανία και Ιαπωνία, προσέφεραν οικονομική υποστήριξη και οπλισμό αντί για απευθείας πολεμική βοήθεια. Οι Η.Π.Α. ανάγκασαν το Ισραήλ να μην πάρει μέρος στην συμμαχία, παρόλα τα χτυπήματα των Ιρακινών πυραύλων Σκουντ (Scud) στο Τελ Αβίβ. Η Ινδία προσέφερε στον ανεφοδιασμό του Αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, προσφέροντας ναυτικές βάσεις.

Ο "πόλεμος του καναπέ"

Η Αμερικανική επέμβαση κατά του ιρακινού καθεστώτος έχει μείνει στην ιστορία και για έναν ακόμη λόγο, που ακούει στο όνομα "παράγοντας CNN". Το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, που ήταν ακόμη περιορισμένης εμβέλειας, ταυτίστηκε με τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου λόγω των ζωντανών συνδέσεών του από τη Βαγδάτη.

Οι ανταποκρίσεις του Πίτερ Άρνετ από ξενοδοχείο της Βαγδάτης, με τα πυρά των βομβαρδισμών να φωτίζουν τον ουρανό, έμειναν στη μνήμη εκατομμυρίων τηλεθεατών παγκοσμίως. 

Ωστόσο ήδη από την εποχή εκείνη είχε ασκηθεί έντονη κριτική για την αντικειμενικότητα και την αξιοπιστία τόσο των εικόνων όσο και των πληροφοριών, ενώ πολλές ήταν οι αιτιάσεις για χειραγώγηση της ενημέρωσης από το Αμερικανικό Πεντάγωνο. Στην Ελλάδα, τα τηλεοπτικά κανάλια που ακόμη έκαναν τα πρώτα τους "βήματα", μετέδιδαν τις εικόνες από την "Καταιγίδα της Ερήμου", με πολλά έκτακτα δελτία και εκπομπές. Το CNN έπαιζε  μέσω των ελληνικών καναλιών και η διασταύρωση των ειδήσεων ήταν σχεδόν αδύνατη.

 

 

Οι επόμενοι μήνες σημαδεύτηκαν από μεγάλες διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο με κύριο σύνθημα "Όχι άλλο αίμα για το πετρέλαιο", ενώ την ίδια εποχή γεννιέται ένα νέο μεγάλο αντιπολεμικό ρεύμα στις ΗΠΑ και πολλές άλλες δυτικές χώρες.

Το 2003, οι δυτικοί σύμμαχοι αυτή τη φορά υπό το "πρόσταγμα" του Τζορτζ W. Μπους του νεότερου (Τζούνιορ) επέστρεψαν και πάλι στο Ιράκ στρατιωτικά, αυτή τη φορά με στόχο την τελειωτική καταστροφή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν. Η δεύτερη επέμβαση στο Ιράκ θεωρείται ως μέγα στρατιωτικό και διπλωματικό λάθος, σκορπώντας την ευρύτερη περιοχή σε χάος, με τον θρησκευτικό φανατισμό να δεσπόζει μέχρι σήμερα.

Ο Α' Πόλεμος του Κόλπου είχε τις εξής συνέπειες:

-Απελευθέρωση του Κουβέιτ.

-Μεγάλες απώλειες και καταστροφές σε Ιράκ και Κουβέιτ.

-Κούρδοι και Σιίτες γνώρισαν στη συνέχεια μεγάλη καταπίεση από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν.

-400.000 άνθρωποι εκδιώχθηκαν από το Κουβέιτ ως συνεργάτες των ιρακινών εισβολέων (ανάμεσά τους και μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων).

-Κυρώσεις κατά του Ιράκ από τον ΟΗΕ.

-Το αμερικανικό γόητρο ανυψώθηκε για πρώτη φορά μετά το Βιετνάμ.

-Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία έγινε μόνιμη στην περιοχή.

-Κόστισε 61,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι Αμερικανοί κατέβαλαν τα 9 δισεκατομμύρια και οι Σύμμαχοι τα υπόλοιπα.

Διαβάστε περισσότερα στο news247.gr