Φερόταν να έχει υποστεί ανεπανόρθωτη πολιτική φθορά, να οδεύει σε βαριά ήττα, έπειτα από είκοσι χρόνια στην εξουσία· όμως ο πρόεδρος της Τουρκίας μοιάζει να βγήκε ενισχυμένος από τις εκλογές-δοκιμασία της Κυριακής, να ξεκίνησε από θέση ισχύος την κούρσα ενόψει του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, την 28η Μαΐου.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έλαβε 49,5% των ψήφων, έναντι 45% του αντιπάλου του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Έτσι, η τουρκική εθνική εφορευτική επιτροπή επιβεβαίωσε χθες το απόγευμα πως η προεδρία θα κριθεί στον δεύτερο γύρο.
Διαβάστε επίσης
Ο κ. Ερντογάν, που έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «σουλτάνος», είδε την πλειοψηφία της παράταξής του στο τουρκικό κοινοβούλιο να μένει αλώβητη. Η έκβαση του δεύτερου γύρου αναγγέλλεται αβέβαιη για την αντιπολίτευση, που διατρανώνει την πίστη της στη νίκη. Εν μέρει θα εξαρτηθεί από τον υποψήφιο που κατέλαβε την τρίτη θέση, τον ακροδεξιό εθνικιστή Σινάν Ογάν, που εξασφάλισε 5,2% των ψήφων στον πρώτο γύρο κι ακόμη δεν ξεκαθαρίζει ποιον θα υποστηρίξει στον δεύτερο.
Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Τουρκία και του καταστροφικού σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου, ο οποίος άφησε πίσω τουλάχιστον 50.000 νεκρούς, δεν ήταν αυτός που προεξοφλούσαν αναλυτές και ινστιτούτα δημοσκοπήσεων. Η αντίδραση της κυβέρνησης, που χαρακτηρίστηκε αργοπορημένη και ανεπαρκής, εξόργισε πολλούς σεισμοπαθείς.
Όμως αυτό δεν μεταφράστηκε στις κάλπες: οι ψηφοφόροι στις επαρχίες που υπέστησαν τα πιο σκληρά χτυπήματα έδειξαν και πάλι την εμπιστοσύνη τους στον πρόεδρο, ο οποίος υποσχέθηκε πως θα οικοδομηθούν το ταχύτερο 650.000 στις πληγείσες περιοχές.
«Το έθνος δείχνει την εμπιστοσύνη του στον Ερντογάν», ήταν το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Sabah (φιλοκυβερνητική), η οποία χαρακτήρισε «τρομερή επιτυχία» του αρχηγού του κράτους το ότι κατέλαβε την πρώτη θέση.
«Σεβασμός»
Μέχρι προχθές Κυριακή η αντιπολίτευση, ετερόκλιτη συμμαχία έξι παρατάξεων υπό το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP, σοσιαλδημοκρατικό, το ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ, ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας) έλεγε πως σκοπός της ήταν να «τελειώσει» τον κ. Ερντογάν «στον πρώτο γύρο».
Χθες το απόγευμα, αντιπρόεδρος του κόμματος αναγνώρισε πως οι «περίπου 300 κάλπες από το εξωτερικό» τα ψηφοδέλτια στις οποίες έμενε να καταμετρηθούν «δεν θα αλλάξουν τα δεδομένα», διαβεβαιώνοντας πάντως «θα κερδίσουμε οπωσδήποτε στον δεύτερο γύρο».
Παρά το ότι η αντιπολίτευση αμφισβήτησε τα αποτελέσματα που ανακοινώνονταν το βράδυ της Κυριακής, οι παρατηρητές του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ έκριναν πως οι εκλογές προσέφεραν αληθινή επιλογή στους Τούρκους. Και αυτό παρά το «αδικαιολόγητο πλεονέκτημα» που έδωσαν τα κρατικά ΜΜΕ στον αρχηγό του κράτους.
Οι δύο υποψήφιοι διαβεβαιώνουν πως είναι διατεθειμένοι να αναμετρηθούν εκ νέου σε ντιμπέιτ και ότι θα επιδείξουν «σεβασμό» στην ετυμηγορία της κάλπης.
Αντιμέτωπος για πρώτη φορά με δεύτερο γύρο, καθώς το 2018 επανεξελέγη από τον πρώτο, ο κ. Ερντογάν διατρανώνει την αυτοπεποίθησή του. «Πιστεύω ειλικρινά ότι θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε τον λαό μας τα επόμενα πέντε χρόνια», είπε στη θάλασσα των επευφημούντων οπαδών του τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα στην Άγκυρα.
«Αληθινός ηγέτης»
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα «συνεργαστεί μετά χαράς με τον νικητή [των εκλογών], όποιος κι αν είναι», δήλωσε χθες ο Τζον Κέρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου.
Για τον Μπαϊράμ Μπαλτζί, ερευνητή στο CERI-Sciences Po του Παρισιού, πρώην διευθυντή του γαλλικού ινστιτούτου ερευνών για την Ανατολία στην Κωνσταντινούπολη, οι Τούρκοι μάλλον διάλεξαν «τη σταθερότητα και την ασφάλεια».
«Αρνήθηκαν να προσφέρουν την εμπιστοσύνη τους σε έναν ετερόκλιτο συνασπισμό με αποκλίνοντα συμφέροντα, διερωτώμενοι πώς θα μπορούσε να κυβερνήσει ενωμένος», πρόσθεσε.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «θα κερδίσει. Είναι αληθινός ηγέτης, οι Τούρκοι τον εμπιστεύονται, έχει όραμα για την Τουρκία», προέβλεπε χθες ο Χαμντί Κουρουνμαχμούτ, κάτοικος Κωνσταντινούπολης που εργάζεται στον τουρισμό.
Ο βασικός δείκτης του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης έκανε βουτιά χθες και η ισοτιμία της τουρκικής λίρας υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου ΗΠΑ (19,7:1).
«Το αποτέλεσμα των εκλογών θα είναι καθοριστικό για την τουρκική οικονομία», προειδοποίησε ο αναλυτής Μπάρτος Σαβίτσκι, για τον οποίο το ερώτημα είναι αν η Τουρκία θα συνεχίσει να ασκεί «ετερόδοξη» οικονομική πολιτική, να κάνει «ανισόρροπες» επιλογές, ή θα «ξαναπάρει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της ανάκαμψης».