Η Ομάδα Ζήτα ή Ομάδα Ζ είναι μια υπηρεσία που δημιουργήθηκε στις 17/2/1979 με απόφαση της ηγεσίας του αστυνομικού σώματος.
Σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη της Άμεσης Δράσης (στον Νομό Αττικής για αρχή), υπήρξε η σύσταση της ομάδας δικυκλιστών της Άμεσης Δράσης με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ομάδα Ζ» στις 17/2/1979, με απόφαση της τότε ηγεσίας της Αστυνομίας Πόλεων. Η ομάδα αυτή επανδρώθηκε στην αρχή από αστυνομικούς της Τροχαίας Αθηνών και στην συνέχεια από αστυνομικούς διαφόρων υπηρεσιών, οι οποίοι επιθυμούσαν να υπηρετήσουν στην Άμεση Δράση ως μοτοσικλετιστές με δική τους αίτηση.
Διευθυντής της Άμεσης Δράσης Αττικής ήταν ο αστυν. δ/ντής Εμμανουήλ Σηφάκης και προϊστάμενος της Ομάδας Ζ ο αστυν. Β΄ Παναγιώτης Σταθάτος με βοηθό τον ανθ/μο Δημήτριο Κουκιάσα.
Στις 18/2/79 εννέα μοτοσικλετιστές ανέλαβαν δοκιμαστικά καθήκοντα για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του καινούργιου αυτού θεσμού. Στον ίδιο χρόνο και μετά τις πρώτες εντυπώσεις προστέθηκαν άλλοι έξι και ο αρχιφύλακας Κλέων Μώρος, που ήταν και ο πρώτος παραγωγικός αρχιφύλακας που οδηγούσε υπηρεσιακή μοτοσικλέτα. Κατά το πρώτο χρόνο της ίδρυσης και λειτουργίας και για χρονικό διάστημα ενός και πλέον χρόνου εκκινούντο 15 μοτοσικλετιστές.
Από 17-9-1981 εκκινούντο 55 μοτοσικλετιστές στα όρια που είχε η τότε Αστυνομία Πόλεων και αυξήθηκαν (έως το 1983) στους 100 μοτοσικλετιστές μέχρι που έγινε η ενοποίηση με το σώμα της Ελληνικής Χωροφυλακής και αργότερα η υπηρεσία της Ομάδας Ζήτα επεκτάθηκε και σε άλλα αστικά κέντρα όπως η Θεσσαλονίκη η Πάτρα κ.λπ.
Ονομασία
Το όνομά της ως Ομάδα "Ζ" το πήρε από την ελληνική αλφάβητο με τη χρήση του γράμματος ολογράφως ΖΗΤΑ ή Ζήτα και χρησιμοποιήθηκε ως κωδικός αναγνώρισης στον ασύρματο.
Όπως άλλες υπηρεσίες χρησιμοποιούν το Α (για τα περιπολικά) το Δ (για τους μοτοσικλετιστές της Τροχαίας) κ.λπ. έτσι κι αυτή η υπηρεσία έπρεπε να έχει ως αναγνωριστικό κάτι εύηχο για τη χρήση ασυρμάτου όταν τους καλούσαν και επιλέχτηκε το γράμμα "Ζ" της ελληνικής αλφαβήτου.
Δημιουργία σήματος
Το αρχικό σήμα της Ομάδας Ζήτα λίγο πριν την ενοποίηση της Ελ. Χωροφυλακής και Αστυνομίας Πόλεων ήταν πάνινο αλλά εξελίχθηκε τον επόμενο χρόνο σε πλαστικοποίηση μετά από πρόταση του Αρχιφύλακα Κων/νου Καβαλινάκη και υλοποιήθηκε στο εργαστήριο με την επωνυμία Taboo στην οδό Μάγερ (κέντρο Αθηνών) όπου φιλοτεχνήθηκε από τον ιδιοκτήτη του Παναγιώτη Μπιτζιλέκη (γραφίστα, απόφοιτο Σχολής Καλών Τεχνών) και από τον Αστυφύλακα Βασίλειο Τσάτσο για την τελική έκδοση του σήματος εκείνης της εποχής. Αργότερα έγινε μεταλλικό και κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις με φόντο μπορντό ή μαύρο.
Αποστολή
Αποστολή του τμήματος μοτοσικλετιστών ήταν η κάλυψη των συστημάτων συναγερμού τα οποία ήταν συνδεδεμένα με το Κέντρο Επιχειρήσεων της Α. Δ., αρχικά έφταναν τα 811 σε αριθμό, και η έγκαιρη άφιξη της αστυνομίας σε σοβαρά συμβάντα.
Κριτήρια επιλογής του ανθρώπινου δυναμικού της Ομάδας ΖΗΤΑ ήταν το ήθος, το θάρρος, ο ακέραιος χαρακτήρας τους, η επαγγελματική κατάρτιση, η αποφασιστικότητα, καθώς και η ικανότητα οδήγησης μοτοσικλέτας, κριτήρια που και σήμερα εξακολουθούν να αποτελούν τη βάση επιλογής ενός δικυκλιστή. Το τελευταίο (περί ικανότητας οδήγησης) ήταν και το σπουδαιότερο γιατί ο μοτοσικλετιστής της Α.Δ. έπρεπε να αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες και επικίνδυνους ελιγμούς όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν (λόγου χάριν μια καταδίωξη).
Ο μοτοσικλετιστής της Α.Δ. (Άμεσης Δράσης) αντιμετωπίζει όλους τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν όλοι οι δικυκλιστές στο δρόμο και επιπροσθέτως εκτελεί την πλέον επικίνδυνη αποστολή καθόσον δεν χρησιμοποιεί τη μοτοσικλέτα του για μια απλή μετακίνηση ή και ψυχαγωγία, αλλά είναι ένας επαγγελματίας καλά εκπαιδευμένος οδηγός/αστυνομικός που ανά πάσα στιγμή τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του λόγω της φύσης της δουλειάς του και όλα αυτά για την προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο, κάτι για το οποίο έχει δώσει όρκο όπως όλοι οι αστυνομικοί.
Πεσόντες στο καθήκον ΖΗΤΑΔΕΣ
Η επικινδυνότητα αυτής της υπηρεσίας φαίνεται από το πλήθος τραυματισμών αλλά και (μερικά παρακάτω) θανατηφόρων συμβάντων κατά την εκτέλεση υπηρεσίας.
Αστυφ. ΛΑΔΙΑΣ Σπυρίδων ------------------------22/12/1980
Αρχιφ. ΛΟΥΠΑΣΑΚΗΣ Αντώνιος ----------------21/06/1987
Αστυφ. ΚΩΣΤΑΣ Δημήτριος -----------------------25/10/1991
Αστυφ. ΓΟΝΤΙΚΑΣ Ευάγγελος -------------------11/11/1991
Αστυφ. ΛΑΟΥΡΔΑΣ Ανδρέας ---------------------25/11/1995
Αστυφ. ΚΟΤΣΙΑΣ Δημήτριος-------------------16-17/01/2002
Αστυφ. ΔΗΜΟΣ Παναγιωτης ----------------------16/11/2003
Αρχ/κας ΤΣΙΦΟΥΤΙΔΗΣ Πέτρος, γεν 1972, απεβίωσε την 27-9-2006 συνεπεία τροχαίου που έλαβε χώρα την 27-8-2006 ενώ έσπευδε να επιληφθεί σε περιστατικό στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, κατά την διάρκεια διατεταγμένης υπηρεσίας
Υπαρχ/κας ΚΑΚΑΜΑΝΟΥΔΗΣ Αντώνιος, γεν.1986, τραυματίστηκε θανάσιμα σε τροχαίο ατύχημα την 25/9/2012 ενώ μετέβαινε να επιληφθεί σε συμβάν κατά την διάρκεια διατεταγμένης υπηρεσίας στην Σίνδο.
Αστ/κας ΤΖΩΡΤΖΗΣ Κωνσταντινος, απεβιωσε στις 29/6/15 υστερα απο τροχαιο ατυχημα εν ωρα υπηρεσιας που ειχε στις 21/05/15.
Χρησιμοτητα
Η σύσταση και η λειτουργία του νέου αυτού θεσμού αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματική λόγω των κυκλοφοριακών προβλημάτων και από την ανάγκη της γρήγορης παρουσίας της ΑΜΕΣΗΣ ΔΡΑΣΗΣ σε διάφορα συμβάντα, κυρίως υψηλού κινδύνου και έγινε ένας θεσμός πολύ χρήσιμος που θα πρέπει να αναπτύσσεται, όσο οι ανάγκες το απαιτούν, τόσο για την πάταξη διαφόρων μορφών εγκληματικότητας όσο και για την συνέχεια της κοινωνικής προσφοράς προς τον πολίτη η οποία έχει σχέση με τη παροχή ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ π.χ. προπομποί σε άμεσες μεταφορές ασθενούντων ατόμων –ενηλίκων η ανηλίκων- σε διάφορα νοσηλευτικά ιδρύματα, συνοδείες ξένων επισήμων, αθλητικές εκδηλώσεις κ.λπ.
Η αριθμητική δύναμη αυτής της υπηρεσίας της Α.Δ. δεν δικαιολογεί τη λέξη ΟΜΑΔΑ, αλλά παρέμεινε το όνομα, από τον πρώτο της πυρήνα των 15 ατόμων, που χαρακτηριζόταν από το πνεύμα της συναδελφικότητας και ομαδικότητας, κάτι που ακολούθησαν και οι επόμενοι Ζ(ητάδες). Η Ομάδα Ζήτα εξακολουθεί και υπάρχει στους κόλπους της Άμεσης Δράσης και μετρά 41 χρόνια ιστορίας για την προσφορά της στο κοινωνικό σύνολο. Ίσως να αποδυναμώθηκε αριθμητικά με τον καιρό και με τις δημιουργίες άλλων μονάδων δίκυκλης αστυνόμευσης αλλά η Ομάδα Ζήτα παραμένει η αιχμή του δόρατος που έχει να επιδείξει η ΕΛ.ΑΣ.
Το συγκεκριμένο πρωταρχικό άρθρο περί της ιστορίας της Ομάδας Ζ γράφτηκε και συντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 1987 από τον αστυφύλακα Βασίλειο Τσάτσο που υπήρξε ο πρώτος προγραμματιστής της Ομάδας Ζήτα (αλλά και από τους πρώτους προγραμματιστές του πρώην Υπουργείου Δημόσιας Τάξης νυν Προστασίας του Πολίτη) και υπογράφηκε από τον τότε διοικητή της Κλέων Μώρο, ο οποίος με την σειρά του έκανε τις σχετικές παρεμβάσεις στην σύνταξη και διόρθωση του κειμένου ως και τις αναφορές περί των (δειγματοληπτικών) θανατηφόρων συμβάντων που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό στην πορεία της Ομάδας Ζήτα.
Παλαιότερα και σύγχρονα διακριτικά της ομάδας Ζ.
Το αρχικό διακριτικό σήμα της Ομάδας Ζήτα
Σήμα Ομάδας Ζήτα