Κάναμε απλά το καθήκον μας. Είναι συγκινητικό ότι όλο το ιατρικό προσωπικό έκανε τα πάντα για να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές». Αυτά είναι μόνο μερικά από τα λόγια του Κώστα Χαρώνη, του «γιατρού του Πολυτεχνείου». Ο κ. Χαρώνης μίλησε στο ethnos.gr και έφερε στο μυαλό του τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973. Ως διευθυντής της Γ’ Χειρουργικής Κλινικής του τότε «Ρυθμιστικού Κέντρου Αθηνών» (σημερινό Γενικό Κρατικό Αθηνών), έπαιξε σημαίνοντα ρόλο στη διάσωση εκατοντάδων τραυματιών του Πολυτεχνείου.
«Ήμασταν στο χειρουργείο συνεχώς επί 36 ώρες και κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό» λέει ο κ. Χαρώνης. Ακόμη και σήμερα που έχουν περάσει 46 χρόνια οι περιγραφές του ακούγονται συγκλονιστικές. «Εκείνη την εποχή το Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών ήταν ένα νοσοκομείο συνεχούς εφημερίας και είχε μετατραπεί σε νοσοκομείο επείγουσας περίθαλψης. Υπήρχαν τρεις χειρουργικές κλινικές που εφημέρευαν από ένα οκτάωρο κάθε 24ωρο. Ήμασταν επί ποδός πολέμου» τονίζει αρχικά.
Διαβάστε επίσης
«Στις 16 Νοεμβρίου, ημέρα Παρασκευή, έτυχε να εφημερεύει η δική μου κλινική, που ήταν η Γ’ Χειρουργική. Ακούσαμε από το ραδιόφωνο τη Μαρία Δαμανάκη να λέει ότι “έχουμε νεκρούς και τραυματίες στο Πολυτεχνείο”. Τότε έτρεξα στο νοσοκομείο, ενώ την ίδια ώρα ειδοποιήθηκαν όλοι οι γιατροί όλων των κλινικών, καθώς και τα άλλα νοσοκομεία. Στη συνέχεια στείλαμε στο Πολυτεχνείο ένα ασθενοφόρο. Σε αυτό βρίσκονταν ο διευθυντής της πλαστικής χειρουργικής Νίκος Σβούρας και ένας επιμελητής, ο Γιάννης Θεόπιστος. Όταν έφτασαν στο Πολυτεχνείο δεν βρήκαν κάτι σπουδαίο. Υπήρχαν μόνο μερικές κοπέλες που είχαν αναπνευστικά προβλήματα από δακρυγόνα. Αργότερα, όμως, άρχισαν να έρχονται στο νοσοκομείο εκατοντάδες τραυματίες» προσθέτει.
«Χειρουργούσαμε συνεχώς για 36 ώρες»
«Όπως προανέφερα ήμασταν στο χειρουργείο συνεχώς επί 36 ώρες. Υπήρχαν και απώλειες. Χάσαμε έναν άρρωστο που κατέληξε πριν καν τον “ανοίξουμε”. Είχε χτυπηθεί στην κοιλιακή χώρα. Άλλη μία περίπτωση που δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ήταν ένας άνθρωπος με σφαίρα στο κεφάλι. Όσον αφορά τους υπόλοιπους τραυματίες, υπήρξαν πολύ βαριές επεμβάσεις» συμπληρώνει ο κ. Χαρώνης.
«Τα δύο περιστατικά τραυματιών που θα θυμάμαι για πάντα»
Γεμάτος συγκίνηση, τονίζει ακόμη πως δεν πρόκειται να ξεχάσει δύο συγκεκριμένα περιστατικά, τα οποία και περιγράφει με λεπτομέρεια.
«Το πρώτο αφορούσε έναν νεαρό άνδρα που είχε χτυπηθεί στην κοιλιά. Ήταν ο φοιτητής Γιώργος Οικονόμου. Η σφαίρα που είχε δεχτεί του είχε τρυπήσει το παχύ και το λεπτό έντερο, το συκώτι και το στομάχι. Όταν ξεκινήσαμε την επέμβαση ήταν ένα βήμα πριν από τον θάνατο. Καταφέραμε να ελέγξουμε αμέσως την αιμορραγία και είδαμε ότι η σφαίρα είχε σφηνωθεί στην αορτή. Τότε τηλεφώνησα στον φίλο μου και γιατρό Γιώργο Ανδριτσάκη που ήταν διευθυντής της Καρδιοχειρουργικής στο Ιπποκράτειο και ζήτησα τη βοήθειά του. Η συγκεκριμένη κλινική, εκείνη την εποχή ήταν η καλύτερη στην Ελλάδα. Στο μεσοδιάστημα της επικοινωνίας μου πραγματοποιήθηκε η διακομιδή του ασθενούς, στην οποία συμμετείχαν δύο αναισθησιολόγοι και τρεις νοσοκόμοι. Όταν έφτασε στο Ιπποκράτειο, μπήκε αμέσως στο χειρουργείο. Ύστερα από τέσσερις ώρες η επέμβαση στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και ο νεαρός σώθηκε. Αργότερα έβγαλε και βιβλίο, το οποίο χάρισε σε μένα και στον κ. Ανδριτσάκη. Ήταν ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον περιστατικό. Καταφέραμε και του προσφέραμε ότι καλύτερο μπορούσαμε εκείνες τις στιγμές» σημειώνει ο κ. Χαρώνης.
«Το δεύτερο περιστατικό που μου έμεινε στη μνήμη και το συζήτησα ακόμα και με συναδέλφους μου σε διάφορα συνέδρια ήταν κάτι παραπάνω από θαύμα. Αφορούσε μία κοπέλα 18 ετών που είχε δεχθεί μία σφαίρα λίγο πίσω από την αριστερή μασχάλη. Η σφαίρα πέρασε από τον θώρακα και έφτασε στον πνεύμονα. Είναι απορίας άξιον πώς πέρασε από την καρδιά και έφτασε εκεί χωρίς να τη σκοτώσει. Την επόμενη μέρα τη χειρουργήσαμε κάνοντάς της μία πολύ μικρή τομή. Αυτό το περιστατικό ήταν πέραν κάθε λογικής. Την κοπέλα αυτή δεν την ξαναείδαμε από τότε. Σήμερα θα πρέπει να ζει και να είναι 64 ετών» συμπληρώνει.
«Αλλάζαμε τις ταυτότητες για να μην τους αναγνωρίσουν»
«Είχαμε πολύ καλή οργάνωση. Είχαν σπεύσει για βοήθεια εκατοντάδες γιατροί με αποτέλεσμα να περισσεύουν. Είχαν εγκατασταθεί στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου. Εκεί έρχονταν γονείς και αναζητούσαν τα παιδιά τους. Παράλληλα υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που δεν είχαν κάτι σοβαρό και πηδούσαν από τα παράθυρα. Ήθελα να φύγουν χωρίς να έρθουν σε επαφή με την Αστυνομία» υπογραμμίζει.
«Αν και βρισκόμουν στο χειρουργείο, είχα δώσει εντολές στους συναδέλφους μου να μην παίρνουν στοιχεία από τους τραυματίες –πολλοί εξ αυτών δεν είχαν ταυτότητες– και να γράφουν ένα όνομα που θα τους έλεγαν εκείνοι με την προϋπόθεση να το θυμούνται αργότερα. Αυτό το κάναμε για να τους προστατέψουμε. Όταν το έμαθε η χούντα ήρθε ο στρατιωτικός διοικητής Μπουκλάκος και κρατώντας ένα πιστόλι στα χέρια προσπαθούσε να επιβάλλει την τάξη. Μετά από χρόνια ήρθαν στο νοσοκομείο κάποιοι από τους τραυματίες. Ήθελαν να πάρουν κάποια πιστοποιητικά για συντάξεις κλπ. Όταν αλλάζαμε τις ταυτότητες στα βιβλία συμβάντων, δεν φανταζόμασταν ότι θα δημιουργούνταν κάποιο πρόβλημα» θυμάται ακόμη ο κ. Χαρώνης.
«Είχα εμπειρία από περιστατικά με σφαίρες»
Ακόμη ο «γιατρός του Πολυτεχνείου» εξιστορεί στο ethnos.gr ότι είχε εμπειρία από αντιμετώπιση τέτοιου είδους περιστατικών, από την εποχή που σπούδαζε στην Αμερική.
«Είχα εμπειρία από τραυματίες από σφαίρα, καθώς έμεινα για οκτώ χρόνια στην Αμερική. Κατά την παραμονή μου εκεί κάθε βράδυ είχαμε τέτοια περιστατικά. Ειδικότερα στο Μπρούκλιν και τη Βαλτιμόρη» αναφέρει ο κ. Χαρώνης. «Κάναμε πολύ καλή δουλειά και τα βγάλαμε πέρα, καθώς είχαμε πολύ καλούς συνεργάτες. Στη Μεταπολίτευση έγιναν και τελετές στο νοσοκομείο για να θυμίσουν τι συνέβη εκείνες τις μέρες» λέει ακόμη.
«Νιώθω τυχερός που γύρισα στην Ελλάδα, πλήρης και ευτυχής για όσα έκανα στην ιατρική μου καριέρα. Όταν πήρα σύνταξη, στα 68 μου χρόνια, πήγα για τέσσερα χρόνια στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και μετά στην “Αθήνα 2004”. Εκεί ολοκλήρωσα την καριέρα μου» καταλήγει ο κ. Χαρώνης.
Δημοσιεύθηκε στο ethnos.gr στις 17/11/2019
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΡΧΕΙΟ