Το ισραηλινό άρμα μάχης Merkava (σημαίνει «άρμα») είναι το παράδειγμα ενός εξελιγμένου οπλικού συστήματος σχεδιασμένο για την αντιμετώπιση πολύ συγκεκριμένων εθνικών απαιτήσεων.
Αν και στις επιδόσεις είναι παρόμοιο με τα Δυτικά άρματα μάχης όπως το γερμανικό Leopard 2 και το αμερικάνικο M1 Abrams, το Merkava διαθέτει πολλά χαρακτηριστικά που δεν συναντιόνται σε άλλα άρματα σύγχρονης σχεδίασης.
Το Merkava σχεδιάστηκε για πρώτη φορά από τον ισραηλινό στρατηγό Ταλ μετά τις τιτάνιες αρματομαχίες του πολέμου του Γιόμ Κιπουρ. Ο Ταλ ήθελε ένα άρμα που θα έθετε σε προτεραιότητα την προστασία του πληρώματος πάνω απ’ολα τα υπόλοιπα. Το Merkava I εισήλθε σε υπηρεσία το 1978, και είδε την πρώτη μεγάλη δράση στην Επιχείρηση Ειρήνη στην Γαλιλαία το 1982, όπου απέδωσε καλά στις συγκρούσεις με τα συριακά άρματα T-62. Παρόλα αυτά, αρκετά καταστράφηκαν κατά την μάχη, και το Merkava II που ακολούθησε διέθετε αναβαθμισμένη θωράκιση διακένου. Η δεκαετία του 1990 είδε το Merkava III με μια σημαντική αναβάθμιση με πυροβόλο των 120 χιλιοστών, και τελικά το τελευταίο Merkava IV διαθέτει έναν πιο ισχυρό κινητήρα και πρόσφατα εξοπλίστηκε με το εξελιγμένο σύστημα ενεργητικής προστασίας για χρήση εναντίον των αντιαρματικών καθοδηγούμενων πυραύλων και των ρουκετών.
Το Abrams, φυσικά, είναι η κλασική αμερικάνική σχεδίαση που παρουσιάστηκε μέσα στην δεκαετία του 1980 το οποίο συνέτριψε τα σοβιετικής κατασκευής ιρακινά θωρακισμένα στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 χωρίς την απώλεια ούτε ενός άρματος από εχθρικά πυρά. Αν και η φήμη του M1 ως άτρωτο έχει ελαφρώς τσαλακωθεί από τις ελάχιστες απώλειες στον τελευταίο πόλεμο του 2003 στο Ιράκ και πιο πρόσφατα από τη Σαουδική Αραβία στην Υεμένη, το Abrams βοήθησε ακόμη να καθοριστεί το πρότυπο στην αρματική απόδοση που ελάχιστες σχεδιάσεις μπορούν να ανταγωνιστούν. Ο Στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ) βελτιώνει συνεχώς τα πυρομαχικά, το πακέτο θωράκισης και τους αισθητήρες του M1 ώστε να ανταποκρίνεται στην εκάστοτε νεότερη κατάσταση πραγμάτων.
Υπάρχει κάποια περίπτωση τα ισραηλινά Merkava να αντιμετωπίσουν τα M1 σε μάχη;
Ιράκ και Αίγυπτος έχουν πολεμήσει εναντίον του Ιράκ και αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούν άρματα μάχης Abrams με υποβαθμισμένη θωράκιση. Ωστόσο, δεδομένης της αξιοπρεπούς σημερινής σχέσης Ισραήλ-Αιγύπτου πολύ πιθανόν να παραμείνει περιορισμένη στις εικοτολογίες των παιχνιδιών στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Έτσι, αυτή η σύγκριση είναι περισσότερο επικεντρωμένη στο πόσο καλά οι δυο σχεδιάσεις υπηρετούν τις ανάγκες των εθνικών στρατών τους.
Ισχύς πυρός:
Merkava VI και M1 αμφότερα είναι οπλισμένα με ισχυρά πυροβόλα των 120 χιλ. με συγκρίσιμες επιδόσεις -μπορούν εύκολα να θέσουν εκτός λειτουργίας τα περισσότερα σοβιετικής εποχής άρματα σε οποιοδήποτε πεδίο μάχης. Το Merkava ίσως να στερείται των βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου που είναι διαθέσιμα στα άρματα M1. Τα εν λόγω βλήματα έχουν βελτιστοποιηθεί για την εξουδετέρωση των προηγμένων συστημάτων αντιδραστικής θωράκισης των σύγχρονων ρώσικων αρμάτων -όμως το Ισραήλ δεν έχει αντιμετωπίσει κάποια σημαντική αντίσταση από εχθρικά άρματα από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, και δεν ανησυχεί για οποιεσδήποτε εξελιγμένες τεθωρακισμένες απειλές στην γειτονιά του.
Το Merkava μπορεί να εκτοξεύσει αντιαρματικούς πυραύλους από την κάννη του κυρίως οπλισμού του, ενώ το M1 δεν μπορεί. Οι πύραυλοι LAHAT κατακόρυφης προσβολής του Merkava είναι κατάλληλοι για την επίθεση οχημάτων ή ελικοπτέρων (σε λειτουργία άμεσης βολής) σε εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις όπου τα βλήματα των αρμάτων στερούνται ακριβείας και ισχύος πρόσκρουσης. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί οτι πύραυλοι που εξαπολύονται από άρματα μάχης έχουν δει ελάχιστη πραγματική χρήση σε μάχες και στη Δύση αντιμετωπίζονται ως μια κάπως εξειδικευμένη ικανότητα. Αμφότερα τα οχήματα είναι επίσης οπλισμένα με εξελιγμένους αισθητήρες και συστήματα ελέγχου πυρός, όπως επίσης και ζεύξεις δεδομένων για τη δικτύωση με φίλια τεθωρακισμένα.
Τα Merkava και M1 διαθέτουν και τα δύο τηλεχειριζόμενα πολυβόλα, που βοηθούν στην προστασία του πληρώματος κατά την έκθεση τους στην μάχη σε αστικά περιβάλλοντα. Ωστόσο, το Merkava όντας μοναδικό ανάμεσα στα υπόλοιπα σύγχρονα άρματα είναι οπλισμένο με έναν όλμο 60 χιλ. που μπορεί να εκτελέσει βολές από το εσωτερικού του πύργου. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο Merkava να ρίξει βλήματα κατά προσωπικού σε στόχους εκτός σκοπευτικής γραμμής -για παράδειγμα, πίσω από ένα τοίχο ή στην αντίπερα πλευρά ενός λόφου. Προσφέρει επίσης στο πλήρωμα επιπρόσθετα μέσα εμπλοκής του εχθρού χωρίς να καταφύγει στις υπερβολικές εκρήξεις του κυρίως οπλισμού του, μια σημαντική παράμετρος στις αντί-ανταρτικές επιχειρήσεις.
Κινητικότητα:
Το M1 έχει σχεδιαστεί για να εμπλέκεται σε ταχυκίνητες επιχειρήσεις τεθωρακισμένων με άρματα πραγματοποιώντας αποφασιστικές προωθήσεις σε μεγάλες αποστάσεις όπως συνέβη στις επιχειρήσεις Καταιγίδα της Ερήμου και Ιρακινή Ελευθερία. Εν αντιθέσει, το Merkava είναι προσανατολισμένο να πληροί τις επιχειρησιακές πραγματικότητες του Ισραήλ που περιλαμβάνουν τον αμυντικό πόλεμο εναντίον ξένης εισβολής και αντί-ανταρτικών επιχειρήσεων σε αστικά περιβάλλοντα και ορεινό έδαφος. Ως εκ τούτου, ενώ το M1Α2 μπορεί να σκίζει το δρόμο με ταχύτητα άνω των 42 μιλιών ανά ώρα (ΜΑΩ), τα πρώτα μοντέλα του Merkava σέρνονται στα χαμηλά -έως μεσαία 30 ΜΑΩ.
Ωστόσο, το Merkava IV διαθέτει έναν αναβαθμισμένο πετρελαιοκινητήρα των 1500 ίππων που το δίνει την ικανότητα να φτάσει τα 40 ΜΑΩ, γεφυρώνοντας το χάσμα σε μεγάλο βαθμό. Ο αεριοστρόβιλος κινητήρας του M1 είναι ένα διαβόητο απαιτητικό τέρας, που περιορίζει το όχημα στην επιχειρησιακή αυτονομία των 265 μιλίων εν συγκρίσει με τα 310 του Merkava IV. Εν τέλει, το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η ανάρτηση του Merkava είναι βελτιστοποιημένη να διαχειρίζεται το βραχώδες έδαφος των Υψωμάτων Γκολάν.
Το Merkava διαθέτει επίσης ένα επιπλέον χαρακτηριστικό σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο Δυτικό άρμα μάχης: το διαμέρισμα πυρομαχικών μπορεί να επαναδιαμορφωθεί για να μεταφέρει μια ομάδα τεσσάρων πεζικάριων. Αυτό προορίζεται περισσότερο ως ένα έκτακτο μέσο πεδίου μάχης -δηλαδή για να μεταφερθεί πλήρωμα χτυπημένου άρματος ή τραυματισμένο προσωπικό- αντί ως μια τυποποιημένη τακτική διαδικασία.
Υπάρχει νικητής;
Τελικά, τα Merkava IV και M1A2 αμφότερα ειναι σχεδιασμένα σύμφωνα με διαφορετικά εθνικά πολεμικά δόγματα και επιχειρησιακές απαιτήσεις. Το αμερικάνικο άρμα προορίζεται να πολεμήσει αστραπιαίους πολέμους τύπου Blitzkrieg με κεντρικούς στόχους τα εχθρικά άρματα μάχης, ενώ το Merkava αναμένεται να πολεμήσει αμυντικές μάχες και να παρέχει υποστήριξη στις αντί-αντάρτικές επιχειρήσεις σε αστικά και ορεινά εδάφη. Το M1 ευνοείται από συγκεκριμένες τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες στην ισραηλινή βιομηχανία, ιδίως στα πυρομαχικά και την θωράκιση απεμπλουτισμένου ουρανίου. Αφ ‘ετέρου, το Merkava διαθέτει από καιρό μεγαλύτερη έμφαση στην άνεση και προστασία του πληρώματος.
Αν το Merkava IV προσφέρει κάποια μαθήματα στον Στρατό των ΗΠΑ, θα πρέπει να είναι σχετικά με τη σημαντικότητα της ανάπτυξης αποτελεσματικών αντιμέτρων εναντίον των πιο εξελιγμένων αντιαρματικών πυραύλων όπως ο Kornet, τον οποίο, ως στιγμής, ο Στρατός των ΗΠΑ έχει αντιμετωπίσει σε περιορισμένους αριθμούς. Η πολεμική εμπειρία του Merkava IV με το APS Trophy υποδηλώνει ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας αναβάθμισης στον στόλο αρμάτων των ΗΠΑ θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση τους.
onalert.gr με πληροφορίες από: The National Interest