1. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ παρατηρείται μια εκρηκτική αύξηση στα απόρρητα έξοδα. Είναι άγνωστο αν αυτά αφορούν μόνο προμήθειες ή και άλλες χρήσεις. Επιπλέον τονίζεται, ότι «προστέθηκαν μυστικά κονδύλια ακόμα και σε Υπουργεία που μέχρι πρότινος δεν είχαν τέτοιες δαπάνες». Από το σύνολο των 97,5 εκατ. ευρώ σε επίπεδο Κεντρικής Διοίκησης, τα περισσότερα, δηλαδή τα 40,2 εκατ. ευρώ, δαπανήθηκαν από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (πάνω από τα μισά από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Τάξης, όπου υπάγεται και η Ελληνική Αστυνομία).
2. Όπως αναφέραμε και σε προηγούμενα άρθρα μας, είναι διεθνής η πρακτική των αστυνομιών όσον αφορά την χρησιμοποίηση πληροφοριοδοτών, την ανακριτική διείσδυση-συγκεκαλυμμένη δράση και την αστυνομική παγίδευση, που χρηματοδοτούνται από μυστικά κονδύλια. Στο πλαίσιο αυτό στη χώρα μας εγγράφονται μυστικά κονδύλια και έξοδα ασφαλείας. Στην ΕΛ-ΑΣ τη διαχείριση και τον απόλυτο έλεγχο των τελευταίων έχει ο Αρχηγός, χωρίς όμως να υπάρχει ξεκάθαρο πλαίσιο. Η κατανομή γίνεται, κυρίως στα ανώτατα στελέχη δημόσιας τάξης με βάση το βαθμό και τη θέση ευθύνης και ανεξάρτητα αν πρόκειται για Μάχιμη Υπηρεσία (στα Τμήματα Ασφαλείας μάλλον δεν φθάνουν) ή Μονάδα Διοικητικής Υποστήριξης, ανά τρίμηνο με απλή απόδειξη και με τη «διαβεβαίωση», ότι αναλώθηκαν για τον σκοπό που προορίζονται. Αποτελεί δηλαδή «κοινό μυστικό», ότι στην πράξη τα χρήματα αυτά δε διατίθενται για το σκοπό για τον οποίον εγγράφονται. Και είναι τελικά ζητούμενο, ποιος είναι αυτός;;;
Διαβάστε επίσης
3. Το «μαύρο χρήμα» εξηγεί τις πρόσφατες αντιδράσεις για την αποπομπή του Αρχηγού πριν την ολοκλήρωση της θητείας του και τον κουρνιαχτό που σήκωσε η αποστρατεία του για υπηρεσιακή ανεπάρκεια, αφού σύμφωνα με το ΚΥΣΕΑ «ο ορισμός του νέου Αρχηγού έχει ως στόχο τη βελτίωση και την πιο θετική και αποτελεσματική εφαρμογή των σύγχρονων επιχειρησιακών σχεδίων για την ασφάλεια των πολιτών».
4. Όμως η αδιαφάνεια στη διαχείριση των εξόδων ασφαλείας έχει ως αποτέλεσμα να διατυπώνονται κατά καιρούς σοβαρές ενστάσεις. Τα ποσά είναι καταρχήν συγκεκριμένα και σχεδόν έχουν λάβει τη μορφή πρόσθετων αποδοχών (που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν τις τακτικές) και μάλιστα χωρίς να εμφανίζονται στα δηλούμενα εισοδήματα των φυσικών προσώπων. Πρόκειται δηλαδή για «μαύρο χρήμα». Η εν λόγω πρακτική έχει διαμορφωθεί ύστερα από μακροχρόνια εφαρμογή και αποτελεί κοινή αντίληψη των αστυνομικών, ότι μπορεί να διατίθενται «εν λευκώ», γιατί αποτελούν μπόνους ή επίδομα (πέραν από τις προβλεπόμενες ηθικές ή υλικές αμοιβές). Τέτοια είναι η πεποίθηση, ώστε Στρατηγοί-Αρχηγοί, πριν από πολλά χρόνια, φέρεται να ζήτησαν βεβαίωση, ότι ελάμβαναν «έξοδα ασφαλείας» (και ενώ είχαν υποβάλει υπεύθυνη δήλωση ότι τα ποσά αναλώθηκαν), προκειμένου να δικαιολογήσουν ελεγχόμενα ποσά και το «πόθεν έσχες».
5. Όμως το σοβαρότερο πρόβλημα είναι, ότι ελαττώνει τις «αντιστάσεις» των στελεχών, τα καθιστά ευάλωτα, αφού η χορήγησή τους αποτελεί μοχλό πίεσης αν όχι «εκμαυλισμού» («εξαγοράς συνειδήσεων»). Με τα ως άνω δεδομένα ερωτάται αν μπορεί, στις κρίσεις η Ιεραρχία, να αρνηθεί να προσυπογράψει τις άνωθεν «επιθυμίες» και να κάνει αξιοκρατικές προαγωγές; Κάποτε Υπουργός φέρεται να πήρε προκαταβολικά όλα τα ποσά και λόγω της αιφνίδιας αλλαγής δεν έμειναν για τον επόμενο. Άλλος φρόντισε να αυξηθούν οι πιστώσεις, ενώ τρίτος αρνήθηκε να παραλάβει το φάκελο με τα χρήματα, που του «έδινε» ο Αρχηγός. Όλα τα παραπάνω δείχνουν, ότι επικρατεί αδιαφάνεια, σύγχυση και χάος. Και προκαλούν τη λογική και την αξιοπιστία των θεσμών.
6. Κατά συνέπεια, πέραν από τον εξορθολογισμό (και περικοπή) των δαπανών, επιβάλλεται η αλλαγή του τρόπου διαχείρισης και ένα ξεκάθαρο πλαίσιο, στο οποίο οπωσδήποτε θα απαιτείται να αναφέρονται, ποιες σοβαρές υποθέσεις «χρηματοδοτήθηκαν» και εξιχνιάσθηκαν και να υπάρχουν τα σχετικά στοιχεία. Ειδικότερα μπορεί να προηγείται συγκεκριμένη αναφορά του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας και έγκριση από ειδικό ad hoc Συλλογικό Όργανο. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις μπορεί καταρχήν η έγκριση να δίνεται από τον Αρχηγό. Με αυτό τον τρόπο, είναι αυτονόητο, ότι η μοιρασιά (και το «φαγοπότι») μπορεί να περιοριστεί (αν όχι να τερματιστεί)!
*Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α.
Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης
και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ.
Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών