Για δεκαετίες τα σκήπτρα της αστυνομικής λογοτεχνίας κρατούσε η Μεγάλη Βρετανία και δικαίως αφού εκεί γεννήθηκαν και έγραψαν μερικοί από τους πιο δυνατούς συγγραφείς μυστηρίων, όπως η Άγκάθα Κρίστι ή o σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ.
[custom:google-ads]
Τα τελευταία χρόνια όμως το σκηνικό άλλαξε και το περιβόητο «Nordic Noir» που έρχεται από τις χώρες του παγωμένου σκανδιναβικού Βορρά φαίνεται πως έχει κατακτήσει το αναγνωστικό κοινό και κατ’ επέκταση τους θεατές αφού στα «προϊόντα» του έχουν βασιστεί πολλές επιτυχημένες ταινίες και σειρές
Από τον αείμνηστο Σουηδό Στιγκ Λάρσον με την θρυλική τριλογία «Millenium» ή τον Νορβηγό Γιου Νέσμπο που δημιούργησε ένα από τους πιο ανατρεπτικούς ντετέκτιβ που έχουμε δει, το ρεμάλι Χάρι Χόλε, μέχρι τον Άρνε Νταλ, την Καμίλα Λάγκμπεργκ και τον Χένιγκ Μάνκελ με τον επιθεωρητή Κουρτ Βαλάντερ, η Σκανδιναβία έχει να επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις στον τομέα «αστυνομικό».
Η ομίχλη άλλωστε αυτών των χωρών αποτελεί ιδανικό σκηνικό για ένα μυστήριο που αναζητάει λύση. Το στερεοτυπικά ψυχρό πρόσωπο των Σκανδιναβών που από κάτω κρύβει διαστροφές, μίση και πάθη επίσης είναι ένα στοιχείο που κάνει τους δολοφόνους της κάθε υπόθεσης ξεχωριστούς, ενώ από την άλλη πλευρά οι συνήθως τελειομανείς και workaholic επιθεωρητές -πολλές εκ των οποίων είναι γυναίκες- αποτελούν σήμα κατατεθέν των βιβλίων που έχουν παγκόσμια επιτυχία.
Το βασικό όμως σημείο που έχει εκτοξεύσει το «Nordic Noir» είναι πως οι εκπρόσωποι του έχουν καταρρίψει την εικόνα του «τέλειου συστήματος» για το οποίο πολλάκις η Σκανδιναβία έχει επαινεθεί, αποκαλύπτοντας ότι τελικά μάλλον κάτι -ή ίσως πολλά- σάπια υπάρχουν στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, όπως θα έλεγε και ο Σαίξπηρ.
H αρχή έγινε με «Το Κορίτσι με το Τατουάζ» σε σκηνοθεσία Νιλς Άρντεν Όπλεφ με τη Νούμι Ραπάσε, στον ρόλο της εκκεντρικής χάκερ με το παράξενο παρελθόν που βοηθάει έναν μαχόμενο δημοσιογράφο να ξεσκεπάσει ένα μεγάλο σκάνδαλο. Το Χόλιγουντ, βλέποντας την απήχηση εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, όπως συνηθίζει, και έφτιαξε τη δική του εκδοχή, η οποία όμως δεν μπορούσε σε τίποτα να συγκριθεί με το πρωτότυπο. Από τότε λοιπόν οι παραγωγοί άρχισαν να επενδύουν στην Σκανδιναβία και να μεταφέρουν πολλά βιβλία είτε στη μικρή είτε στη μεγάλη οθόνη.
Μιας κι έχουμε ακόμα καραντίνα, επιλέξαμε πέντε σειρές που αν δεν έχετε αρχίσει, πρέπει να το κάνετε σύντομα.
The Bridge/(Bron/Broen) (2011-2018)
Άνετα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο αρχηγός των «Nordic Noir» της μικρής οθόνης, αφού έχει παιχτεί σε πάνω από 100 χώρες, ενώ και οι τέσσερις σεζόν θεωρούνται εξίσου δυνατές. Πρόκειται για μια συνεργασία Δανίας και Σουηδίας και η υπόθεση αφορά στην ανακάλυψη ενός πτώματος στη γέφυρα Oresund που ενώνει τις δύο χώρες: το μισό κορμί βρίσκεται στην πλευρά της Δανίας και το άλλο μισό στην πλευρά της Σουηδίας. Ποια χώρα λοιπόν θα ξεδιαλύνει το έγκλημα; Η Σουηδία με την ντετέκτιβ Σάγκα Νόρεν ή η Δανία με τον ντετέκτιβ Μάρτιν Ρόντε; Εξαιτίας της επιτυχίας της, η σειρά πήρε διαβατήριο και για την Αμερική, με τη δράση να έχει μεταφερθεί στα σύνορα με το Μεξικό.
The Killing/Forbrydelsen (2007-12)
Μια από τις καλύτερες παραγωγές της Δανίας που εκτυλίσσεται σε τρεις κύκλους. Στον καθένα όμως έχουμε μια διαφορετική υπόθεση και το κάθε επεισόδιο αντιστοιχεί σε 24 ώρες της έρευνας. Το ενδιαφέρον εδώ είναι πως το σενάριο δεν εστιάζει μόνο στην έρευνα και στο δράμα της οικογένειας του θύματος, αλλά και στις πολιτικές επιπτώσεις που είχε ο φόνος. Ντετέκτιβ είναι η Σάρα Λουντ, που ο χαρακτήρας της είναι εμπνευσμένος από τον «Dirty Harry», και την υποδύεται μοναδικά η βραβευμένη Σοφί Γκράμπολ. Υπάρχει και αμερικάνικο remake το οποίο δεν είναι καθόλου κακό.
Borgen (2010-2013)
Δανέζικη παραγωγή επίσης κι αυτό το πολιτικό δράμα -ο τίτλος άλλωστε παραμένει στο παρατσούκλι της δανέζικης Βουλής- που παρακολουθεί σε τρεις κύκλους την πορεία της Birgitte Nyborg, της πρώτης γυναίκας πρωθυπουργού της χώρας. Θεωρήθηκε ανατρεπτική για τον τρόπο που αποκαλύπτει το σκοτεινό παρασκήνιο της εξουσίας. Μάλιστα έχει και την έγκριση του Stephen King, που την έχει εντάξει στη λίστα με τις επιλογές των αγαπημένων του σειρών.
Caliphate (2020-)
H πρόσφατη σουηδική σειρά του Netflix διαδραματίζεται τόσο στη Στοκχόλμη όσο και τη Συρία και βασίζεται σε αληθινές ιστορίες εφήβων που στρατολογήθηκαν από τους Ταλιμπάν. Τρεις γυναίκες, μια Σουηδή που ζει στη Ράκκα, μια αραβικής καταγωγής πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών που μαθαίνει πως επίκειται μια τρομοκρατική επίθεση στη χώρα από τους φονταμενταλιστές και μια έφηβη που πέφτει στα δίχτυα του ISIS μπλέκονται σε μια συνωμοσία που βλέπεται απνευστί. Έχει κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής ο πρώτος κύκλος, όμως θα υπάρξει και δεύτερος που μάλλον θα δούμε μέσα στην άνοιξη του 2021.
Occupied/Okkupert (2015-)
Μια σειρά τριών σεζόν, αδικημένη θα λέγαμε, αφού δεν έχει γίνει ντόρος γύρω από αυτήν, που όμως βασίζεται σε μια ιδέα του συγγραφέα των best-seller Γιου Νέσμπο και έχει προβληθεί σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι η ακριβότερη μέχρι σήμερα νορβηγική τηλεοπτική παραγωγή και πρόκειται για ένα δυνατό -κι επίκαιρο αφού πραγματεύεται την κλιματική αλλαγή πολιτικό θρίλερ, που διαδραματίζεται σε έναν κόσμο που μαστίζεται από μια καταστροφική ενεργειακή κρίση. Η παραγωγή πετρελαίου έχει σταματήσει στη Μέση Ανατολή, οι ΗΠΑ είναι ενεργειακά αυτόνομες και η Ευρώπη προσπαθεί να εξασφαλίσει πηγές ενέργειας από την Νορβηγία, της οποίας όμως ο πρωθυπουργός προσπαθεί να αποτρέψει μια παγκόσμια οικολογική καταστροφή, σταματώντας την παροχή πετρελαίου σε όλες τις γειτονικές χώρες.