Ο ρόλος των μαχητικών-πολεμικών αθλημάτων και η πορεία προς την αυτοπεποίθηση για κάθε μικρό αθλητή ή αθλήτρια, ως απάντηση, στα φαινόμενα εκφοβισμού και σχολικής βίας, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί θέμα συζήτησης μεταξύ γονέων.
Του Γιάννη Χατζηδοπαυλάκη
Διαβάστε επίσης
Το φαινόμενο του bullying, που έχει πάρει τη μορφή μάστιγας στη χώρα μας (σ.σ. πιο έντονα στην μετά covid εποχή), έχει στρέψει το ενδιαφέρον, γονέων και κηδεμόνων, σε αθλήματα που έχουν να κάνουν με αυτοάμυνα, ενώ παράλληλα διδάσκουν πειθαρχία και σεβασμό. Ως αποτέλεσμα, όλο και περισσότερες οικογένεις, τα επιλεγουν, για την ενδυνάμωση, εκγύμναση, αλλά και θωράκιση, των παιδιών τους, εσωτερικά και εξωτερικά.
Είναι κοινά αποδεκτό, ότι η ενασχόληση με τις μαχητικές-πολεμικές τέχνες και η προσωπική διαδρομή του καθενός, πάντα με την κατάλληλη καθοδήγηση, μπορεί να του δώσει εφόδια για το μέλλον. Να του δώσει αρχές και αξίες που θα τον ακολουθούν σε όλα τα σταδια της ζωής του, να του διδάξει την προσαρμογή σε δύσκολες συνθήκες, να του εμφυσήσει πίστη και ελπίδα στις δυνατότητές του. Να του μάθει να υψώνει το ανάστημά του απέναντι σε οποιαδήποτε πρόκληση, αλλά, και πάντα να προχωρά μπροστά.
Με αυτές τις αρχές και τη γνώση, το παιδί θα περάσει στο επόμενο στάδιο, της ενηλικίωσης, της εργασιακής ένταξης. Και εκεί, εφαρμόζοντας το ίδιο πλαίσιο κανόνων, θα παλέψει για να ξεχωρίσει και να εξελιχθεί, δαμάζοντας τον φόβο και τις προκλήσεις. Με σεβασμό και επίγνωση ότι η ελευθερία του, τελειώνει, εκεί που αρχίζει η ελευθερία του διπλανού του.
Με σύμμαχο τις μαχητικές-πολεμικές τέχνες
Είναι, λοιπόν, οι μαχητικές-πολεμικές τέχνες, το αντίδοτο σε κάθε μορφή βίας; Μπορούμε να βάλουμε φρένο στις φουρνιές θυμάτων και θυτών, στη σωματική, λεκτική και ψυχολογική βία;
Η πολυετής ενασχόλησή μου με την πλειονότητα αυτών των αθλημάτων, μού έχει δείξει ότι η χρησιμότητα τους, στη διάπλαση των παιδιών, στη θωράκισή τους απέναντι στην άμορφη και ανεξήγητη βία των ημερών, είναι βέβαιη. Όσο βέβαιη είναι και η συνεισφορά της ενασχόλησης με τις μαχητικές τέχνες από τη νεαρή ηλικία, στη μεταβατική εξέλιξή των παιδιών, σε επιτυχημένους επαγγελματίες. Ο λόγος είναι, γιατί, διδάσκονται το σεβασμό των ορίων, της προσωπικότητας και της βούλησης των άλλων.
Η πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Αθλητισμού και του Υπουργείου Δικαιοσύνης, στη φιλοσοφία ο Αθλητισμός Αντίδοτο στη Βία, φέρνει τους ανθρώπους που υπηρετούν τις μαχητικές-πολεμικές τέχνες, αντιμέτωπους με μια τεράστια πρόκληση: να αναλάβουν την ευθύνη για την μετάλλαξη των παιδιών, με έκνομη συμεριφορά, σε ένα τερέν αμιγώς αθλητικό, χωρίς επίκριση, με κατανόηση και με σεβασμό στο ρόλο του δασκάλου.
Συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη-Τα σημεία κλειδιά
Από όσους ψάχνουν να βρουν την πηγή του κακού για το bullying, διαδίδεται «ελαφρά τη καρδία», πως τα μαχητικά-πολεμικά αθλήματα έχουν πιθανό μερίδιο ευθύνης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο χαρακτήρας των παιδιών γίνεται πιο επιθετικός μέσα από τα μαχητικά αθλήματα ή στον αντίποδα ότι τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται ένα μαχητικό άθλημα για να ξέρουν να προστατεύονται και να ξέρουν πως να συμπεριφερθούν απέναντι σε μια δύσκολη κατάσταση.
Τα πράγματα δεν είναι ούτε άσπρα, ούτε μαύρα. Η αλήθεια είναι, σχεδόν , πάντα, στη μέση, είναι ισορροπημένη και λαμπερή. Και η αλήθεια είναι ότι σκοπός του αθλητισμού είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου, με γνώση των δυνατοτήτων του, με γενναιότητα να εξελιχθεί, με προσήλωση στον στόχο και στην προσπάθεια και το σημαντικότερο, με σεβασμό στον απέναντι, στον διπλανό, στον συναθλητή, στον συμμαθητή και αύριο, στον συνάδελφο, τον ανταγωνιστή και ούτω καθ' εξής.
Η λύση, στο πρόβλημα των εκφοβιζόμενων και των εκφοβιστών, αλλά και των γονέων που στέκονται αμήχανα απέναντι σε αυτήν την κατάσταση, βρίσκεται μέσα στη φιλοσοφία και το αξιακό πλαίσιο των μαχητικών-πολεμικών αθλημάτων. Γιατί τα αθλήματα αυτά, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση του bullying, προσφέροντας όχι μόνο φυσική ικανότητα αλλά ψυχολογική και συναισθηματική υποστήριξη.
Τα 5 σημεία κλειδιά είναι:
Η τόνωση της αυτοπεποίθησης: Η εκπαίδευση στα μαχητικά αθλήματα ενισχύει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των ατόμων. Τα άτομα που νιώθουν σίγουρα για τον εαυτό τους και είναι πιο ικανά να αντισταθούν σε καταστάσεις bullying.
Οι δεξιότητες αυτοάμυνας: Μέσω της εκπαίδευσης στα μαχητικά αθλήματα, οι συμμετέχοντες αποκτούν γνώσεις και τεχνικές αυτοάμυνας που μπορούν να τους βοηθήσουν να προστατευτούν, σε περίπτωση που βρεθούν σε κίνδυνο.
Η διδασκαλία αξιών: Τα μαχητικά αθλήματα διδάσκουν ηθικές αξίες όπως ο σεβασμός, η πειθαρχία και η ενσυναίσθηση, βοηθώντας τους μαθητές να κατανοήσουν τη σημασία του σεβασμού προς τους άλλους και τα όρια κάθε προσωπικότητας.
Δυναμώνουν τις ανθρώπινες σχέσεις: Η συμμετοχή σε ομάδες πολεμικών τεχνών, προάγει την κοινωνικοποίηση και την ανάπτυξη θετικών σχέσεων με τους συνομηλίκους, δημιουργώντας, έτσι, ένα υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο.
Βοηθούν στη διαχείριση του άγχους: Τα μαχητικά αθλήματα προσφέρουν τεχνικές χαλάρωσης και ελέγχου του άγχους, οι οποίες μπορεί να είναι χρήσιμες για τα άτομα που έχουν υποστεί bullying ή αισθάνονται ότι κινδυνεύουν.
Θετικό και ασφαλές σχολικό κλίμα
Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μέσα στο πλαίσιο του μαχητικού αθλητισμού, μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για την διατήρηση ενός θετικού και ασφαλούς σχολικού κλίματος. Και εκεί, θα πρέπει να εστιάσει η κοινωνία. Πώς θα δώσει εφόδια στα παιδιά ώστε να αναπτύξουν στοιχεία στο χαρακτήρα τους, οριοθετούμενοι με ασφάλεια, ενάντια σε κάθε μορφή βίας. Είτε λεκτικής, είτε ψυχολογικής, είτε σωματικής.
Κάπου εδώ έρχονται οι μαχητικές-πολεμικές τέχνες. Η κάθε μία με τη δικιά της φιλοσοφία, προερχόμενες στη συντριπτική τους πλειοψηφία από χώρες της Ασίας (Ιαπωνία, Κορέα κλπ), εκεί όπου μέρος της κουλτούρας, είναι ο σεβασμός, τον οποίο οι δυτικές κοινωνίες δείχνουν να έχουν βάλει στην άκρη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται!
Λύσεις υπάρχουν: σίγουρα ναι, αλλά χρειάζεται η συνεργασία των ομοσπονδιών με εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς αλλά την ευρύτερη κοινωνία και φυσικά τη σχολική κοινότητα. Με διοργάνωση σεμιναρίων και εργαστηρίων, με δημιουργία κώδικα συμπεριφοράς στα πρότυπα όλων εκείνων των στοιχείων που πρεσβεύουν τα μαχητικά-πολεμικά αθλήματα, ενίσχυση της σχολικής κουλτούρας μέσα από την ενασχόληση με τον αθλητισμό, συμβουλευτική υποστήριξη με δασκάλους των αθλημάτων αυτών, ενίσχυση της συνεργασίας με τους γονείς, δημιουργία ομάδων υποστήριξης και τόσα ακόμη.
Οι μαχητικές-πολεμικές τέχνες εφόδιο στον επαγγελματικό στίβο
Υπάρχει τρόπος, η κοινωνία, μέσα από συντονισμένες συνεργασίες, να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά, να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται. Τον τρόπο που λειτουργούν. Οδηγώντας τα, στις μαχητικές-πολεμικές τέχνες, τους δίνει εφόδια που δεν έχουν φανταστεί. Εφόδια που σε βάθος χρόνου θα τους διαμορφώσουν ως ενήλικες και ως επαγγελματίες, ως εν δυνάμει επιχειρηματίες, ως μελλοντικούς ηγέτες.
Και εδώ έρχεται η ώρα να βρει ο αθλητισμός και ειδικά οι μαχητικές-πολεμικές τέχνες τη θέση τους στη διάπλαση των μελλοντικών επιτυχημένων εργαζομένων. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σημείο σύνδεσης, του αθλητισμού με τον κόσμο των επιχειρήσεων: Η ικανότητα επιβίωσης και εξέλιξης σε συνθήκες απαιτητικές, αντίξοες, άγριες. Ο αθλητισμός των παιδιών και των νέων, θα μπορούσε να είναι η προπόνησή τους, για την ένταξη και την μελλοντική επιτυχία στον επαγγελματικό στίβο.
Άλλωστε, το εγχειρίδιο «Η Τέχνη του Πολέμου» που γράφτηκε κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα π.Χ. από τον Σουν Τσου, η κεντρική ιδέα του οποίου, είναι πολύ κοντά στις βασικές αρχές των μαχητικών-πολεμικών αθλημάτων, καταπιάνεται με τη στρατιωτική στρατηγική, τον τρόπο δηλαδή που μπορεί κάποιος να ενορχηστρώσει το δρόμο του προς την επιτυχία μέσα από τακτικές για αναγνώριση και χειρισμό του αντιπάλου.
Η διάπλαση λοιπόν, δυνατών προσωπικοτήτων και η δυνατότητα προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, ανάλογα με τα εξωτερικά ερεθίσματα, είναι κάτι που αποδεδειγμένα διδάσκουν τα μαχητικά-πολεμικά αθλήματα. Οι αθλητές, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τον αντίπαλο, ενορχηστρωμένα, σαν μία παρτίδα σωματικού σκακιού.
Όπου αντίπαλος, βλέπε, κατά περίπτωση, κρίση στην αγορά και άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον επιχειρηματικό κόσμο. Η καλλιέργεια της αρετής να προσαρμόζεσαι σε οποιαδήποτε συνθήκη, να ψυχολογείς την απέναντι μεριά, να αξιοποιείς τα δικά σου υπέρ και να ζυγίζεις τα κατά του αντιπάλου, μπορεί να ξεκινήσει από τα πολύ πρώιμα στάδια της ζωής ενός παιδιού. Ο στόχος είναι να εξελιχθεί, κάθε παιδιά, σε έναν ψύχραιμο, ταπεινό αλλά ταυτόχρονα, σίγουρο για τον εαυτό του, ενήλικα, με τη σωστή καθοδήγηση.
Στη μάχη με το κεφάλι ψηλά
Φανταστείτε, λοιπόν, το ταξίδι της εξέλιξης ενός μικρού αθλητή ή μιας μικρής αθλήτριας μαχητικών τεχνών, σε στάδια: από το απόλυτο λευκό χαρτί, σε έναν συνεπή, στοχοπροσηλωμένο αθλητή, που μαθαίνει αργά και σταθερά, τον εαυτό του και τις δυνατότητές του.
Δυναμώνει, διδάσκεται την προσαρμογή σε όλες τις συνθήκες, πορεύεται με πίστη και ελπίδα, μαθαίνει να κερδίζει και να χάνει, αλλά, πάντα να προχωρά μπροστά.
Στο επόμενο στάδιο, το παιδί, έχει ενηλικιωθεί. Είναι πλέον εργαζόμενος, παλεύει πάντα με βάση τις αξίες που διδάχτηκε, για να ξεχωρίσει και να εξελιχθεί.
Έχει μάθει να πιστεύει στον εαυτό του, να δαμάζει το φόβο του, να συναισθάνεται τον διπλανό του, έχει μάθει να μπαίνει στη μάχη, κάθε φορά, με το κεφάλι ψηλά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ