Σεπτέμβριο του 1943 στην περιοχή του χωριού Σύμη στη Βιάννο, ομάδες ανταρτών με επικεφαλής τον Μανώλη Μπαντουβά συγκρούστηκαν με τμήμα του γερμανικού στρατού. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η αιχμαλωσία 14 γερμανών στρατιωτών και η εξόντωση αρκετών αλλά και η διάλυση του στρατιωτικού τμήματος. Οι Γερμανοί εξεμάνησαν από το αποτέλεσμα της μάχης και έστρεψαν την εκδικητική μανία τους εναντίον του άμαχου πληθυσμού της επαρχίας Βιάννου τον οποίο και κατακρεούργησαν.
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1943 τμήματα γερμανικού στρατού της Μεραρχίας Ηρακλείου Κρήτης περικύκλωσαν ολόκληρη την επαρχία και με υποσχέσεις προς τους κατοίκους ότι δήθεν δεν είχαν να πάθουν κάτι τους έπεισαν να επιστρέψουν στα χωριά τους. Με άνανδρο τρόπο άρχισαν να συλλαμβάνουν τους κατοίκους αδιακρίτως και να τους εκτελούν ομαδικά στους δρόμους μέσα στα σπίτια και στα χωράφια.
Μέσα σε μία μέρα σκότωσαν περισσότερους από 500 κατοίκους της περιφέρειας Βιάννου. Ελάχιστοι ήταν όσοι κατόρθωσαν να διασωθούν και ξυπόλητοι, σχεδόν γυμνοί να κρυφτούν στα χωράφια.
Οι εκτελέσεις διατάχτηκαν από τον στρατηγό Φρίντριχ-Βίλχελμ Μίλερ, που έμεινε γνωστός και ως ο Σφαγέας της Κρήτης, ως αντίποινα για δράσεις της Κρητικής αντίστασης. Το ολοκαύτωμα της Βιάννου θεωρείται το δεύτερο μεγαλύτερο της Ελλάδας μετά αυτό των Καλαβρύτων.
Κράτησαν και ομήρους!
Μετά τις εκτελέσεις, οι Γερμανοί έκλεισαν στο γυμνάσιο της Άνω Βιάννου 137 άντρες από τα χωριά Καλάμι και Συκολόγο, ενώ μέσα στο σχολείο είχαν συγκεντρώσει και άλλους ομήρους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και πολλές γυναίκες. Συνολικά υπήρχαν περίπου 300 άνθρωποι μέσα στο σχολείο, τους οποίους είχαν σκοπό να εκτελέσουν, εάν οι αντάρτες δεν απελευθέρωναν τους ομήρους που καρτούσαν. Η εκτέλεση αποφεύχθηκε χάρη στις δραματικές προσπάθειες και παραστάσεις των αντιπροσώπων του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και της Εκκλησίας, με επίμονες προσπάθειες των τότε αρχιμανδρίτη και αργότερα Αρχιεπίσκοπου Κρήτης Ευγένιου Ψαλιδάκη και του τότε Επισκόπου Πέτρας Διονύσιου Μαραγκουδάκη. Οι όμηροι αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι στις 25 Σεπτεμβρίου 1943.\
Ένα μήνα αργότερα, στις 14 Οκτωβρίου, ειδικά συνεργεία Γερμανών κατεδάφισαν με δυναμίτες και πυρπόλυσαν τα χωριά Κεφαλοβρύσι, Κρεββατά Πεύκο, Σύμη, Καλάμι και Συκολόγο, καθώς και τα χωριά της δυτικής Ιεράπετρας Μύρτος, Γδόχια, Μουρνιές και τον οικισμό «Καημένου» της Ρίζας.
Ο στρατηγός Μίλερ συνελήφθη από τον Κοκκινο Στρατό και εκδόθηκε στην Ελλάδα· καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε το 1947.
ethnos.gr