Στον σύγχρονο κόσμο, τα Σώματα Ασφαλείας είναι οι αφανείς ήρωες που προστατεύουν το κοινωνικό σύνολο, συχνά με μεγάλο προσωπικό κόστος.
Πίσω από το σήμα και τη στολή, οι αστυνομικοί αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε συντριπτικό άγχος και εξάντληση. Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στον περίπλοκο ιστό των πιέσεων που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικοί, ρίχνοντας φως στον σιωπηλό αγώνα που υπομένουν.
Διαβάστε επίσης
Η Φύση του Στρες
Η αστυνόμευση δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα. Είναι ένας τρόπος ζωής που απαιτεί ακλόνητη δέσμευση και θυσίες. Οι αξιωματικοί εκτίθενται συχνά σε τραυματικά περιστατικά, βία και ανθρώπινο πόνο. Η φύση της δουλειάς τους απαιτεί γρήγορη λήψη αποφάσεων υπό ακραία πίεση, δοκιμάζοντας καθημερινά την ψυχική και συναισθηματική τους ανθεκτικότητα.
Παράγοντες που επιδεινώνουν το στρες
- Φόρτος εργασίας: Οι αστυνομικοί συχνά εργάζονται πολλές και ακανόνιστες ώρες, αντιμετωπίζοντας συνεχώς καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κρίσεων. Η διαρκής αίσθηση του επείγοντος μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο στρες και εξάντληση.
- Έκθεση σε τραύμα: Τα τραυματικά γεγονότα είναι μέρος της εργασίας ενός αστυνομικού. Με την πάροδο του χρόνου, η σωρευτική έκθεση σε τραυματικά γεγονότα μπορεί να διαβρώσει την ψυχική ευεξία των αξιωματικών, οδηγώντας σε καταστάσεις όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).
- Κριτική από την κοινή γνώμη: Κάθε ενέργεια των αστυνομικών υπόκειται σε έλεγχο και κριτική. Η συνεχής πίεση για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού κατά τη διαχείριση περίπλοκων και υψηλού κινδύνου καταστάσεων μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία.
- Χαμηλές αμοιβές και έλλειψη πόρων: Οι αστυνομικοί αμείβονται με χαμηλούς μισθούς και αγωνίζονται με περιορισμένους πόρους να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της δουλειάς αλλά και της καθημερινότητάς τους.Οι οικονομικοί περιορισμοί καθώς και η συχνή ανάγκη εύρεσης συμπληρωματικής εργασίας για ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήματος αυξάνουν την ψυχική επιβάρυνση και το αίσθημα ματαίωσης.
- Άλλα: υπερβολικοί κανόνες για δευτερεύοντα θέματα, αντικρουόμενες απαιτήσεις, έλλειψη σαφών προτύπων απόδοσης, ελλείψεις προσωπικού, υψηλές προσδοκίες μεταξύ των νεαρών αστυνομικών και ανεπαρκής πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης της ψυχικής υγείας.
Σημάδια στρες και εξουθένωσης
Η αναγνώριση των σημαδιών του στρες και της εξουθένωσης είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη παρέμβαση και υποστήριξη.
Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Συναισθηματική εξάντληση
Κυνισμός προς τους άλλους
Ευερεθιστότητα/επιθετικότητα
Μειωμένη εργασιακή ικανοποίηση
Διαταραχές ύπνου
Άγχος και κατάθλιψη
Αυξημένη χρήση αλκοόλ ή ουσιών
Η επαγγελματική εξουθένωση ξεκινά όταν ένας αστυνομικός, που αρχικά ήταν ενθουσιασμένος με τη δουλειά του, αρχίζει να ανταποκρίνεται στις απογοητεύσεις της εργασίας με δυσαρέσκεια προς τους ανωτέρους, χρήση αλκοόλ εκτός υπηρεσίας, μεταφορά της έντασης στο σπίτι και αύξηση των καβγάδων καθώς και με αποφυγή των πρωτοβουλιών στην εργασία του. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η επαγγελματική εξουθένωση πλέον εμφανίζεται νωρίτερα στην καριέρα ενός αστυνομικού σε σχέση με το παρελθόν. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι περίπου 15% των αστυνομικών βρίσκονται σε φάση εξουθένωσης ανά πάσα στιγμή και ότι το 5-7% έχουν «καεί πλήρως». Ενδεχομένως, οι υπάλληλοι σε αυτή την κατάσταση ευθύνονται για τις περισσότερες καταγγελίες, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής κακοποίησης και της λεκτικής κακοποίησης καθώς και για τροχαία και άλλα ατυχήματα. Η εξουθένωση λοιπόν κοστίζει τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα.
Αντιμετώπιση της Κρίσης: Στρατηγικές Υποστήριξης
- Ολοκληρωμένα προγράμματα ψυχικής υγείας: Χρειάζεται να δοθεί προτεραιότητα στην ψυχική υγεία και την ευημερία των αστυνομικών εφαρμόζοντας ολοκληρωμένα προγράμματα υποστήριξης της ψυχικής υγείας. Αυτά τα προγράμματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν πρόσβαση σε εμπιστευτική συμβουλευτική, ομάδες υποστήριξης και ατομική ψυχοθεραπεία.
- Αποστιγματίζοντας την ψυχική υγεία: Η αντιμετώπιση του στίγματος γύρω από την ψυχική υγεία, ιδίως στα σώματα ασφαλείας, είναι κρίσιμη. Η δημιουργία μιας κουλτούρας όπου οι αστυνομικοί αισθάνονται άνετα να αναζητούν βοήθεια για ψυχολογική δυσφορία χωρίς φόβο κρίσης ή επιπτώσεις είναι απαραίτητη.
- Εκπαίδευση: Η παροχή εκπαίδευσης στους αξιωματικούς για τη διαχείριση του άγχους και την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορεί να τους δώσει τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις του επαγγέλματός τους πιο αποτελεσματικά. Η εκπαίδευση σχετικά με τα σημάδια του στρες και της εξουθένωσης μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του στίγματος και να ενθαρρύνει την έγκαιρη παρέμβαση.
- Βελτίωση των οικονομικών απολαβών και προώθηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής: Η ενθάρρυνση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής προϋποθέτει οικονομική ασφάλεια και επαρκή ελεύθερο χρόνο. Επιπρόσθετα, ο ευέλικτος προγραμματισμος και η προώθηση των ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εξουθένωσης. Η ευτυχισμένη προσωπική ζωής εκτός εργασίας είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη ευημερία.
Συμπέρασμα
Το άγχος και η εξουθένωση των αστυνομικών έχουν πολύπλευρες αιτίες και απαιτούν επείγουσα προσοχή. Ως κοινωνία, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τις θυσίες τους και να τους παρέχουμε την υποστήριξη που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν. Δίνοντας προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες ψυχικής υγείας, προωθώντας την ανθεκτικότητα και καλλιεργώντας μια κουλτούρα φροντίδας και συμπόνιας, μπορούμε να συμβάλουμε στην ανακούφιση του ψυχικού πόνου που συχνά είναι και σιωπηλός. Είναι καιρός να σταθούμε αλληλέγγυοι με εκείνους που αφιερώνουν τη ζωή τους για την προστασία και την εξυπηρέτηση των κοινοτήτων μας.
Μυρτώ Σαμαρά Οικονόμου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Υποψ. Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής