Τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 23 Μαρτίου 2023, οι κάτοικοι της γερμανικής πόλης Kronberg ξύπνησαν από τον ύπνο τους από αρκετές εκρήξεις.
Κακοποιοί είχαν ανατινάξει ένα ΑΤΜ που βρισκόταν κάτω από μια πολυκατοικία στο κέντρο της πόλης.
Διαβάστε επίσης
Η επίθεση προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο κτίριο και ανάγκασε τους κατοίκους του να το εκκενώσουν. Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, μάρτυρες είδαν άτομα ντυμένα με σκούρα ρούχα να φεύγουν με ένα μαύρο αυτοκίνητο προς έναν κοντινό αυτοκινητόδρομο.
Κατά τη διάρκεια της ληστείας, οι κλέφτες έκλεψαν 130.000 ευρώ σε μετρητά. Προκάλεσαν επίσης παράπλευρες απώλειες αξίας περίπου μισού εκατομμυρίου ευρώ, σύμφωνα με έκθεση της Ομοσπονδιακής Εγκληματολογικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, BKA.
Αντί να οργανώνουν δραματικές και ριψοκίνδυνες ληστείες τραπεζών, οι εγκληματικές ομάδες στην Ευρώπη έχουν βάλει στο στόχαστρο τα ΑΤΜ ως ευκολότερο και πιο χαμηλών τόνων στόχο.
Ένα ΑΤΜ την ημέρα ανατινάζουν οι κακοποιοί
Στη Γερμανία - τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης - οι κακοποιοί ανατινάζουν ΑΤΜ με ρυθμό άνω του ενός ανά ημέρα τα τελευταία χρόνια. Σε μια χώρα όπου τα μετρητά εξακολουθούν να είναι μια διαδεδομένη μέθοδος πληρωμής, οι κλοπές μπορούν να αποδειχθούν απίστευτα προσοδοφόρες, με τους εγκληματίες να τσεπώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε μια επίθεση.
Η Europol έχει πατάξει τις ληστείες, διεξάγοντας μεγάλες διασυνοριακές επιχειρήσεις με στόχο την εξάρθρωση των εξαιρετικά οργανωμένων εγκληματικών συμμοριών που βρίσκονται πίσω από αυτές.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι αρχές της Γερμανίας, της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών συνέλαβαν τρία μέλη εγκληματικού δικτύου που πραγματοποιούσαν επιθέσεις σε μηχανήματα ανάληψης μετρητών με τη χρήση εκρηκτικών, ανέφερε η Europol σε ανακοίνωσή της.
Λεηλασίες εκατομμυρίων ευρώ
Από το 2022 έως το 2024, οι συλληφθέντες πιστεύεται ότι έχουν λεηλατήσει εκατομμύρια ευρώ και έχουν προκαλέσει υλικές ζημιές ανάλογου ύψους, από το 2022 έως το 2024, σύμφωνα με την Europol.
Το εγκληματικό δίκτυο χρησιμοποιούσε τοποθεσίες στη Γαλλία ως «σημεία απόκρυψης» και βασιζόταν σε αυτοκίνητα διαφυγής που νοικιάζονταν από γαλλική εταιρεία ενοικίασης, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Οι συλλήψεις έγιναν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επιχείρησης από Γερμανούς, Γάλλους και Ολλανδούς ερευνητές, στο πλαίσιο της οποίας οι διωκτικές αρχές έψαξαν επίσης εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, τα οχήματα των οποίων είχαν χρησιμοποιηθεί για τη διαφυγή από τόπους εγκλήματος, σε μια «ημέρα δράσης» σε διάφορες τοποθεσίες στις τρεις χώρες.
Η Europol αναφέρει ότι οι δράστες χρησιμοποιούσαν ως επί το πλείστον στερεά εκρηκτικά, που προέρχονται κυρίως από πυροτεχνήματα, για να ανατινάξουν τα γεμάτα μετρητά μηχανήματα - μια επικίνδυνη τακτική που έχει ως αποτέλεσμα μεγάλες ζημιές. Το 2023, τα χτυπήματα στη Γερμανία προκάλεσαν μόνο δευτερογενείς ζημιές αξίας 28,4 εκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την BKA.
Συχνά με έδρα τις Κάτω Χώρες, οι συμμορίες «αναλαμβάνουν ακραία ρίσκα και δρουν αδίστακτα», αναφέρει η Europol, τόσο κατά τη διάρκεια των ίδιων των ληστειών όσο και κατά τις επακόλουθες διαφυγές με οχήματα μεγάλης ισχύος.
Τα επιλεγμένα ΑΤΜ βρίσκονται συχνά σε πιο ήσυχες, κατοικημένες περιοχές - γεγονός που τα καθιστά ευκολότερους στόχους. Σύμφωνα με την Ευρωπόλ, αυτό σημαίνει ότι προκαλούν σοβαρή βλάβη στα κτίρια και τους κατοίκους. Οι επιθέσεις μπορούν να γκρεμίσουν τις προσόψεις των κτιρίων και να διασκορπίσουν θραύσματα γυαλιού.
Θανατηφόρο χτύπημα
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να αποβούν ακόμη και μοιραίες.
Στις 11 Νοεμβρίου, μια ληστεία ΑΤΜ στην πόλη Wiernsheim στο γερμανικό κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης κατέληξε σε καταστροφή. Αφού έκλεψε 40.000 ευρώ σε μετρητά, ένα εγκληματικό τρίο από την Ολλανδία επιχείρησε να διαφύγει με μεγάλη ταχύτητα με ένα VW Golf με κλεμμένες πινακίδες κυκλοφορίας, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης. Καταδιωκόμενοι από την αστυνομία, οδήγησαν σε λάθος κατεύθυνση στον αυτοκινητόδρομο Α6 της Γερμανίας.
Δύο από τους τρεις εγκληματίες συνελήφθησαν σε ένα σταθμό ανάπαυσης, αλλά ο 30χρονος Ολλανδός οδηγός διέφυγε και συνέχισε να οδηγεί κόντρα στην κυκλοφορία με ταχύτητες έως και 200 χιλιόμετρα την ώρα, μέχρι που συγκρούστηκε μετωπικά με ένα φορτηγάκι.
Ο οδηγός και ο συνοδηγός του φορτηγού τραυματίστηκαν σοβαρά, με τον συνοδηγό να πεθαίνει στο νοσοκομείο λίγες ημέρες αργότερα. Ο οδηγός, ο οποίος επίσης τραυματίστηκε σοβαρά, συνελήφθη και αργότερα καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.
Μια αυξανόμενη εγκληματικότητα
Η Γερμανία έχει γίνει ο κύριος στόχος της Ευρώπης για βομβιστικές επιθέσεις σε ΑΤΜ. Και με την προτίμησή της στις πληρωμές με μετρητά, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί.
Η χώρα διαθέτει περισσότερα από 51.000 ΑΤΜ. Συγκριτικά, η Ολλανδία διαθέτει περίπου 5.000. Η πλειονότητα των 83,3 εκατομμυρίων πολιτών της Γερμανίας δεν χρειάζεται να διανύσει περισσότερο από ένα χιλιόμετρο για να φτάσει στο πλησιέστερο ΑΤΜ, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, Bundesbank.
Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους γείτονές της, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό απομακρύνθηκαν από τις πληρωμές με μετρητά λόγω της πανδημίας του Covid-19, τα μετρητά εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη Γερμανία. Οι μισές από όλες τις συναλλαγές το 2023 θα γίνονται με τη χρήση χαρτονομισμάτων και κερμάτων, σύμφωνα με την Bundesbank.
Οι Γερμανοί έχουν μια πολιτισμική προσκόλληση στα μετρητά, θεωρώντας τα παραδοσιακά ως ασφαλή μέθοδο πληρωμής. Ορισμένοι λένε ότι επιτρέπει μεγαλύτερο επίπεδο ιδιωτικότητας και τους δίνει μεγαλύτερο έλεγχο των εξόδων τους.
Μια μελέτη της Bundesbank του 2016 διαπίστωσε ότι τα μετρητά είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα μεταξύ των παλαιότερων γενεών των Γερμανών, πράγμα που σημαίνει ότι οι παρατεταμένες αναμνήσεις από την ταραχώδη πρόσφατη ιστορία της χώρας θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο στην απροθυμία της Γερμανίας να περάσει στην ψηφιακή τεχνολογία.
«Ούτε η ψηφιοποίηση ούτε η πανδημία κατάφεραν να εκδιώξουν τα μετρητά. Όταν πρόκειται για την πραγματοποίηση πληρωμών, τα μετρητά εξακολουθούν να είναι μακράν το πιο δημοφιλές μέσο στη Γερμανία», δήλωσε ο Johannes Beermann της Bundesbank σε ένα δελτίο τύπου μετά την πανδημία από το 2022.
Όσον αφορά την τοποθεσία, η Γερμανία αποτελεί επίσης ιδανικό στόχο για το διασυνοριακό έγκλημα: Γειτνιάζει με την Ολλανδία και συνδέεται με αυτοκινητόδρομους σε ορισμένους από τους οποίους δεν ισχύουν όρια ταχύτητας.
Η μείωση των μηχανημάτων αυτόματης ανάληψης μετρητών στην Ολλανδία και η εισαγωγή ενισχυμένων μέτρων ασφαλείας για την πάταξη του εγκλήματος - συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης συστημάτων προστασίας από κόλλα που μπορούν να καταστήσουν τα χαρτονομίσματα άχρηστα - έχει επίσης οδηγήσει τους Ολλανδούς εγκληματίες να κοιτάξουν πιο μακριά, σύμφωνα με το Reuters, επικαλούμενο το της ολλανδικής αστυνομίας.
Γερμανία: Τα χτυπήματα σε ΑΤΜ αυξάνονται από το 2005
Σε έκθεση της BKA για το 2023 σημειώνεται ότι οι ληστείες ΑΤΜ στη Γερμανία αυξάνονται από το 2005, αν και μειώθηκαν ελαφρώς από το 2022 έως το 2023. Παρόλα αυτά, η Γερμανία μέτρησε συνολικά 461 τέτοιες ληστείες το 2023 - ο δεύτερος υψηλότερος αριθμός από την έναρξη των ερευνών το 2005.
Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι, όπως και τα προηγούμενα έτη, ο αριθμός των κλοπών μειώθηκε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες το 2023 - όταν οι μεγαλύτερες ώρες του φωτός της ημέρας παρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να συλληφθούν. Η πλειονότητα των εγκλημάτων έλαβε χώρα τις εργάσιμες καθημερινές, μεταξύ 2 π.μ. και 5 π.μ., σύμφωνα με το BKA.
Εκπρόσωπος της Γερμανικής Επιτροπής Τραπεζικού Κλάδου, η οποία εκπροσωπεί όλες τις μεγάλες τραπεζικές ενώσεις στη Γερμανία, δήλωσε στο CNN: «Η Γερμανία διατηρεί ένα από τα πιο εκτεταμένα δίκτυα ΑΤΜ στην Ευρώπη. Αυτό το εκτεταμένο δίκτυο έχει, εν μέρει, προσελκύσει οργανωμένες εγκληματικές ομάδες από το εξωτερικό, βλέποντας την πυκνότητα των ΑΤΜ και τη ζήτηση της Γερμανίας για πρόσβαση σε μετρητά ως παράγοντες υπέρ τους».
Οι γερμανικές τράπεζες επένδυσαν 300 εκατ. ευρώ για την ασφάλεια
Οι γερμανικές τράπεζες έχουν επενδύσει πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ σε ενισχυμένη ασφάλεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος, συνέχισε ο εκπρόσωπος, περιλαμβάνοντας «συστήματα συναγερμού, λύσεις για τη χρώση μελανιού, ενισχυμένους μηχανισμούς κλειδώματος και τεχνολογία ομίχλης». Ωστόσο, ορισμένες τεχνικές, όπως τα συστήματα συγκόλλησης για την εξουδετέρωση των κλεμμένων μετρητών, δεν επιτρέπονται επί του παρόντος στη Γερμανία, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
«Αυτές οι προσπάθειες, μαζί με την ενισχυμένη συνεργασία με την αστυνομία, έχουν μειώσει αποτελεσματικά τις επιθέσεις σε ΑΤΜ, με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εγκληματολογικής Αστυνομίας (BKA) να αναφέρει ότι τα στοιχεία του 2024 είναι ήδη «σημαντικά χαμηλότερα από τα περσινά»», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Τον Ιούλιο, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι ληστείες ΑΤΜ θα τιμωρούνται αυστηρότερα. Οι κλέφτες πρέπει να καταδικάζονται σε φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, όταν η προηγούμενη ελάχιστη ποινή ήταν ένα έτος. Εάν θιγεί η υγεία ενός ή περισσότερων μη εμπλεκόμενων ατόμων, οι δράστες πρέπει να λάβουν ποινή φυλάκισης από πέντε έως δεκαπέντε χρόνια, από τουλάχιστον δύο χρόνια που ήταν προηγουμένως.
«Όποιος ανατινάζει ΑΤΜ θέτει σε κίνδυνο τις ζωές άσχετων ανθρώπων», δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ.
«Εδώ έχουμε να κάνουμε με αδίστακτους δράστες και εξαιρετικά επικίνδυνα εκρηκτικά. Επομένως, οι πράξεις αυτές πρέπει να τιμωρούνται αυστηρότερα».