Τέλος οι έλεγχοι στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα Ροδόπης από 1η Ιανουαρίου 2025, καθώς εντάσσονται ως πλήρη μέλη στον χώρο Σένγκεν Βουλγαρία και Ρουμανία, άρα οι χώρες δεν θα διενεργούν ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα παρά μόνο σε περιπτώσεις συγκεκριμένων απειλών
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν επίσημα στην πλήρη ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν από την 1η Ιανουαρίου 2025, γεγονός που άρει τους ελέγχους στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας-Βουλγαρίας, μεταξύ άλλων. Πάμε να δούμε με απλά λόγια, τι είναι ο χώρος Σένγκεν, πως φτάσαμε στην ιστορική αυτή απόφαση, καθώς επίσης ποια είναι η μεγάλη ευκαιρία αλλά οι κίνδυνοι για τη Ροδόπη. Η δική μας πρόταση είναι σαφής προς όλες τις κατευθύνσεις.
Διαβάστε επίσης
Τι είναι ο χώρος Σένγκεν
Ο χώρος Σένγκεν δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους από 400 εκατομμύρια ανθρώπους να ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ των χωρών που είναι μέλη του χωρίς να υπόκεινται σε συνοριακούς ελέγχους. Ο χώρος Σένγκεν είναι ένα από τα βασικότερα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Ξεκίνησε το 1985 ως διακρατικό εγχείρημα αρχικά 5 χωρών της ΕΕ —Γαλλίας, Γερμανίας, Βελγίου, Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου— και σταδιακά επεκτάθηκε τόσο, ώστε πλέον συγκροτεί τον μεγαλύτερο χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας στον κόσμο.
Ως μέρη ενός χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, οι χώρες που είναι μέλη του: δεν διενεργούν ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα παρά μόνο σε περιπτώσεις συγκεκριμένων απειλών, διενεργούν εναρμονισμένους ελέγχους στα εξωτερικά τους σύνορα, βάσει σαφώς καθορισμένων κριτηρίων. Το σύνολο των κανόνων που διέπουν τον χώρο Σένγκεν ονομάζεται κώδικας συνόρων του Σένγκεν.
Πως φτάσαμε στην απόφαση
Η απόφαση ελήφθη μετά την άρση του βέτο της Αυστρίας, που αποδέχθηκε τη συμφωνία, καθώς προβλέπει τη διατήρηση ορισμένων τυχαίων ελέγχων στα χερσαία σύνορα. Η συμφωνία προβλέπει την εισαγωγή ελέγχων στα χερσαία σύνορα μεταξύ Ρουμανίας και Ουγγαρίας, αλλά και μεταξύ Ρουμανίας και Βουλγαρίας για τουλάχιστον έξι μήνες, προκειμένου να αποφευχθούν σοβαρές απειλές για την εσωτερική ασφάλεια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που είχε εισηγηθεί την ένταξή τους από το 2011, εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή της για την απόφαση. «Πλήρη μέλη της Σένγκεν, εκεί που ανήκετε», ανέφερε η πρόεδρός της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Μια ισχυρή Σένγκεν σημαίνει πιο ασφαλής και πιο ενωμένη Ευρώπη», ήταν το σχόλιο της προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτας Μέτσολα. Η άρση των συνοριακών ελέγχων στα χερσαία σύνορα των χωρών αυτών αποτελεί «ιστορική στιγμή», δήλωσε ο Σαντόρ Πίντερ, υπουργός Εσωτερικών της Ουγγαρίας που ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε κοινή ανακοίνωσή τους Βουκουρέστι και Σόφια χαιρέτισαν «μία ιστορική απόφαση».
Ροδόπη: ευκαιρία και κίνδυνος
Στα τοπικά μας τώρα η είσοδος της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη Σένγκεν, ήταν κάτι αναμενόμενο και γνωστό τα τελευταία χρόνια, καθώς η Κομισιόν είχε εισηγηθεί σχετικά από το 2011, ενώ εδώ και δύο χρόνια ήταν «στα σκαριά». Η απόφαση αυτή μας επηρεάζει άμεσα κι ενδεχομένως καθοριστικά.
Η άρση των ελέγχων σίγουρα θα διευκολύνει τη ροή εισερχόμενων τουριστών μέσω του κάθετου άξονα Μακάζα-Νυμφαία. Επομένως, εκτίμησή είναι πως οι τουρίστες θα αυξηθούν, καθώς η απόφαση αναμένεται να σημάνει το τέλος στην ταλαιπωρία τουριστών, που χρειάζεται υπό το παρόν καθεστώς να περιμένουν ακόμη και μία ώρα σε περιόδους τουριστικής καλοκαιρινής αιχμής, για να εισέλθουν στη χώρα μας. Είναι όμως έτοιμη η Ροδόπη να ανταποκριθεί σε ακόμη πιο αυξημένα τουριστικά ρεύματα ή θα χάσουμε ένα ακόμη «κύμα»; Γιατί δεν έχουν τοποθετηθεί οι απαραίτητες σημάνσεις διαφήμισης της Ροδόπης επί του κάθετου άξονα; Τί έκανε το πολιτικό δυναμικό του τόπου από το 2011 που γνωρίζαμε προς τα πού πάει το πράγμα; Αυτά είναι μόλις μερικά από τα πολλά ερωτηματικά που ανακύπτουν.
Παράλληλα, η άρση των ελέγχων αναμένεται να επιβαρύνει το ήδη οξυμένο πρόβλημα εκροής χρήματος από την τοπική αγορά προς τη Βουλγαρία, κυρίως για ανεφοδιασμό με καύσιμα, αλλά όχι μόνο, καθώς αυξημένες είναι οι αγορές σε μάρκετ αλλά κι οι δαπάνες διασκέδασης στη φθηνότερη από την Ελλάδα γειτονική μας Βουλγαρία. Δυστυχώς, ακόμη δεν έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες υποδομές εντός ελληνικού εδάφους στον κάθετο άξονα, που θα επιτρέπουν συχνούς δειγματοληπτικούς ελέγχους στους εισερχόμενους. Επομένως, προβάλλει ισχυρός και ρεαλιστικός ο κίνδυνος όχι μόνο να γιγαντωθεί η εκροή χρήματος από την τοπική αγορά στη Βουλγαρία, αλλά συγχρόνως να αυξηθεί το παραεμπόριο και το λαθρεμπόριο προϊόντων, καυσίμων, ακόμη και μη νόμιμων μεταναστών καθώς οι τα εγκληματικά κυκλώματα διακίνησης σίγουρα δεν θα αφήσουν… ανεκμετάλλευτο ούτε αυτό το πέρασμα.
Οι φορείς της Ροδόπης, βουλευτές, Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ Βαθμού, Επιμελητήρια, Σωματεία, Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, Ελληνική Αστυνομία κι όλοι οι εμπλεκόμενοι καλούνται άμεσα να έρθουν σε κοινή σύσκεψη, προκειμένου να γίνουν κατάλληλες ενέργειες τοπικά και δυναμικές παρεμβάσεις κεντρικά, ώστε ο τόπος μας να δημιουργήσει –έστω και την τελευταία στιγμή- τις κατάλληλες υποδομές επί ελληνικού εδάφους. Πρόκειται για μία ιστορική στιγμή, που μπορεί να καθορίσει προς τη θετική ή αρνητική κατεύθυνση το μέλλον της οικονομίας της Ροδόπης.
Διονύσης Βοργιάς