Στο «τραπέζι» των συζητήσεων του Μεγάρου Μαξίμου βρίσκονται πλέον η επαναφορά του 13ου μισθού στο Δημόσιο και η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η εικόνα της δημοσκοπικής κατάρρευσης της κυβέρνησης. Το συνολικό κόστος των εξαγγελιών εκτιμάται στα 2,6 δισ. ευρώ, με την κυβέρνηση να επιδιώκει τη διαμόρφωση ενός προεκλογικού αφηγήματος οικονομικής ελάφρυνσης και στήριξης της μεσαίας τάξης.
Έως και σήμερα, η κυβέρνηση είχε απορρίψει τις απαιτήσεις της ΑΔΕΔΥ και άλλων συνδικαλιστικών οργανώσεων για την επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού, προφασιζόμενη το υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η επαναφορά των δώρων θα επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό κατά περίπου 3 δισ. ευρώ. Ωστόσο η πολιτική κλίμακα φαίνεται να αλλάζει, καθώς η κυβέρνηση αντιμετωπίζει δυσαρέσκεια στον δημόσιο τομέα και γενικότερη κοινωνική πίεση.
Διαβάστε επίσης
Όμως το ζήτημα της επαναφοράς των δώρων δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά και νομικό. Το 2019, το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε κρίνει ότι η κατάργηση των δώρων ήταν συνταγματική λόγω της δημοσιονομικής κρίσης. Ωστόσο, στη νέα δίκη που έχει προγραμματιστεί για τις 6 Ιουνίου θα εξεταστεί αν οι σημερινές οικονομικές συνθήκες επιτρέπουν την επαναφορά των επιδομάτων.
Πριν από αυτήν την ημερομηνία, μέσα στον μήνα που διανύουμε, το Μισθοδικείο θα εξετάσει την αίτηση των δικαστικών λειτουργών για την επαναφορά των δώρων. Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων διεκδικεί όχι μόνο την επιστροφή των επιδομάτων για τους δικαστικούς, αλλά και τη γενική εφαρμογή του μέτρου για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους.
Τα νομικά επιχειρήματα
Η υπόθεση στηρίζεται σε σημαντικά συνταγματικά επιχειρήματα. Οι υποστηρικτές της επαναφοράς υποστηρίζουν ότι η μη αποκατάσταση των δώρων παραβιάζει τις αρχές της ισότητας και της δίκαιης αμοιβής, ενώ έρχεται σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041/ΕΕ για επαρκείς κατώτατους μισθούς. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η επαναφορά των δώρων είναι ένα «κοινωνικό κεκτημένο», το οποίο μπορεί να περιοριστεί μόνο υπό εξαιρετικές συνθήκες.
Ο δικηγόρος Στέλιος Αθανασούλιας επισημαίνει ότι, δεδομένης της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας, η Πολιτεία και τα δικαστήρια οφείλουν να επανεξετάσουν το ζήτημα. «Η επαναφορά των δώρων δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά και κοινωνικό ζήτημα», σημειώνει.
Ενδεχόμενο και αναδρομικών
Έτσι, αν το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφανθεί υπέρ της επαναφοράς των δώρων, το Δημόσιο θα βρεθεί αντιμέτωπο με μια σοβαρή δημοσιονομική πρόκληση. Η κυβέρνηση ενδέχεται να κληθεί να καταβάλει αναδρομικά ποσά για τα έτη 2023-2024, κάτι που θα δημιουργήσει πρόσθετες πιέσεις στον κρατικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, η απόφαση θα έχει πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις, καθώς θα επηρεάσει πολλές χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους και ενδεχομένως να εντείνει τις απαιτήσεις για μισθολογικές βελτιώσεις και σε άλλους τομείς.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η κυβέρνηση, για να επαναφέρει την πολιτική δυναμική και να αντιμετωπίσει τη δυσαρέσκεια και την πτώση στις δημοσκοπήσεις, μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό το μέτρο ως μια στρατηγική για να βελτιώσει την εικόνα της, ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα. Ωστόσο, η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από τις δημοσιονομικές συνθήκες και τις πολιτικές εξελίξεις τους επόμενους μήνες.
Άλλωστε, η πρόθεση επαναφοράς του 13ου μισθού έρχεται ως μια κίνηση με διττό στόχο: αφενός να ανακτήσει η Νέα Δημοκρατία μέρος της εκλογικής της επιρροής, αφετέρου να απαντήσει στην κριτική της αντιπολίτευσης που ζητά μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων εν μέσω εκτεταμένης ακρίβειας.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η επαναφορά του δώρου Χριστουγέννων στους δημοσίους υπαλλήλους θα γίνει σταδιακά, με προτεραιότητα στους χαμηλόμισθους, ενώ το τελικό σχέδιο θα οριστικοποιηθεί μέσα στους επόμενους μήνες μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στο μικροσκόπιο η μεσαία τάξη
Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, μια μεταρρύθμιση που στοχεύει στην ελάφρυνση των φορολογουμένων από την επίδραση του πληθωρισμού. Το μέτρο αφορά κυρίως τη μεσαία τάξη, με την κυβέρνηση να προτείνει την προσαρμογή των φορολογικών κλιμακίων στις πραγματικές αυξήσεις του κόστους ζωής, ώστε οι φορολογούμενοι να μην επιβαρύνονται δυσανάλογα λόγω της ανόδου των ονομαστικών τους εισοδημάτων.
Θυμίζουμε ότι η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας στη χώρα μας έχει οδηγήσει σε αύξηση της επιβάρυνσης για τους μισθωτούς, ακόμα και στις περιπτώσεις εκείνες που αυξάνεται έστω και οριακά το εισόδημά τους.
Ένα νέο σενάριο που εξετάζεται είναι η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας στη βάση των σχετικών παρατηρήσεων που έχει κάνει ο ΟΟΣΑ.
Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι το νέο πακέτο ελαφρύνσεων θα αποφασιστεί μετά τον Ιούνιο, όταν η κυβέρνηση θα έχει μια σαφή εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ενώ τις τελικές αποφάσεις θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι:
1. Παρεμβάσεις στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα, με μειώσεις στους συντελεστές κυρίως για τα μεσαία εισοδήματα που βρίσκονται στην περιοχή των 10.000-40.000 ευρώ.
2. «Κούρεμα» κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης σε πρώτη φάση και πλήρης κατάργησή τους σε βάθος χρόνου για την εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών.
3. Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες για αυτοαπασχολούμενους, ατομικές επιχειρήσεις και εργαζομένους με «μπλοκάκι». Η νέα ρύθμιση θα έρθει να προστεθεί σε μια σειρά από διαδοχικές κινήσεις της κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια για την ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους, επιτυγχάνοντας μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες, με στόχο αυτή να φτάσει στις 5,9 ποσοστιαίες μονάδες.
4. Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Η μη τιμαριθμοποίηση φορολογικής κλίμακας πλήττει εκείνους που λόγω αυξήσεων άλλαξαν φορολογικό κλιμάκιο. Ένα μέρος από τις αυξήσεις μισθών και συντάξεων χάνεται από τον αυξημένο φόρο εισοδήματος που θα κληθούν να καταβάλουν μισθωτοί και συνταξιούχοι.
Και αυτό γιατί το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει προχωρήσει ακόμη στην τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας των εισοδημάτων. Έτσι, οι αυξήσεις – ειδικά του κατώτατου μισθού, και σε πολλές περιπτώσεις των συντάξεων – οδηγούν στην αλλαγή φορολογικής κλίμακας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο φόρος εισοδήματος και να περιορίζεται η αύξηση στις καθαρές αποδοχές.
Επιπλέον, από τη στιγμή που οι αυξήσεις των εισοδημάτων εξακολουθούν σε αρκετές περιπτώσεις να υπολείπονται της αύξησης του πληθωρισμού, δεν πρέπει να τιμωρούνται οι συνεπείς εργαζόμενοι από την εφορία.
Στις περισσότερες μορφές νοικοκυριών στην Ελλάδα οι συντελεστές αυξήθηκαν με μεγαλύτερη ταχύτητα συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες. Σε όλες τις κατηγορίες, τα ελληνικά νοικοκυριά επιβαρύνονται αναλογικά περισσότερο σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, ενώ σε κάποιες κατηγορίες νοικοκυριών – ειδικά αυτών με ανήλικα τέκνα – η Ελλάδα πλασάρεται στην πρώτη 10άδα της σχετικής κατάταξης.
Να σημειωθεί ότι σε ένα νοικοκυριό με έναν εργαζόμενο με ετήσιο εισόδημα στον μέσο όρο της χώρας και με δύο παιδιά οι κρατήσεις ξεπερνούν το 37%, με τη χώρα μας να κατατάσσεται στην έκτη υψηλότερη θέση διεθνώς.
5. Έξτρα φορολογικά κίνητρα σε εργαζομένους υψηλών δεξιοτήτων ώστε είτε να επιστρέψουν από το εξωτερικό είτε να παραμείνουν στη χώρα μας.
Πηγή: topontiki.gr