Έρευνα σε κατοικία

Το θέμα έχει αναλυθει παλαιότερα

http://www.policenet.gr/portal/eforum/forum-astynomikos-astynomia/2845…

Αν λοιπον υπάρχουν ακομα απορίες τις συζητάμε ...

Σε περίπτωση που κληθούμε για ψυχασθενές άτομο-(σπάει πράγματα κ.τ.λ χωρίς εισαγ. παραγγελία για εξέταση) σε κάποια οικία και οι γονείς π.χ επιθυμούν να εισέλθουμε, εμείς εισερχόμαστε ή πρέπει να παρίσταται δικαστικός λειτουργός; Εντάξει δεν εννοώ να έχει φτάσει στο σημείο να σημαδεύει με όπλο κάποιον εντός της οικία οπότε να επικαλεστούμε κατ/ση ανάγκης για την είσοδο μας. Σε περίπτωση που υφίσταται εισαγ.παραγγελία για ψυχ.εξέταση και ο ασθενής βρίσκεται στην οικία του μόνος, πρέπει να ειδοποιήσουμε δικαστικό λειτουργό ενώ σε περίπτωση που βρίσκεται με συγγενείς και μας επιτρέπουν να εισέλθουμε δεν απαιτείται παρουσία εκπροσώπου δικαστικής αρχής; Ευχαριστώ!

Έκθεση έρευνας και κατάχεσης σε σε κατοικία χωρίς την παρουσία δικαστικού ΠΟΤΕ και ας σου λέει ο ιδιοκτήτης ό,τι θέλει . Η περίπτωση του ψυχασθενούς δεν είναι έρευνα, ενεργείς ελεύθερα αλλά με '' αστυνομική προσοχή'' ώστε να αποφύγεις δυσάρεστες καταστάσεις άλλου είδους ( τραυματισμούς-αυτοκτονία κτλ.) Εννοείται ότι λαμβάνεις κατάθεση οικείων και ενός συναδέλφου με τον οποίο ενεργείς και ειδοποιείς τον εισαγγελέα για περαιτέρω ενέργειες.

H απάντηση στο ερώτημα δεν είναι τόσο εύκολη όσο δείχνει και απαιτείται και στην περίπτωση αυτή ανάλυση της πολυσύνθετης νομοθεσίας .Η λύση δεν προκύπτει άμεσα ούτε από τους Νόμικές διατάξεις για την προστασία της οικίας (αρ9Σ , 253ΚΠΔ και 241ΠΚ) ουτε ομως και απο αυτές που αναφέρονται στην ακούσια νοσηλία (Ν.2071/92). Η ερμηνεία λοιπόν του νόμου ως προκύπτει από την νομολογία και τις υπάρχουσες γνωμοδοτήσεις θα μας δείξει την σωστή οδό που οφείλουμε να ακολουθήσουμε ώστε να είμαστε απόλυτα νόμιμοι.

Αρχικά η εύκολη απάντηση θα ηταν αυτή της εισόδου μας μετα από συναίνεση του σύνοικου γονέα ώστε να ακινητοποιήσουμε το ψυχασθενές άτομο ακόμα και δίχως την συνδρομή δικαστικού λειτουργού .

Ορισμένα επιχειρήματα προς αυτήν την κατεύθυνση :

Ως γνωστών η κατ’οικον έρευνα απαιτεί διενέργεια προανάκρισης για πλημμέλημα ή κακούργημα (253ΚΠΔ) ενώ η ακούσια νοσήλια είναι διοικητικό μέτρο αφού σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται ποινικό αδίκημα η ψυχασθένια του καθ’ου η ερευνα.

Άρθρο 9 του Συντάγματος
1. Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. [b]Καμία έρευνα[/b] δεν γίνεται σε κατοικία, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας.
2. Οι παραβάτες της προηγούμενης διάταξης τιμωρούνται για παραβίαση του οικιακού ασύλου και για κατάχρηση εξουσίας και υποχρεούνται σε πλήρη αποζημίωση του παθόντος, όπως νόμος ορίζει.

Εντούτοις, η απόλυτη διατύπωση του ανωτέρω άρθρου 9 («καμία έρευνα..») δε γίνεται δεκτή στη θεωρία. Ο όρος «έρευνα», ερμηνευόμενος συσταλτικά, θεωρείται ότι αφορά τις έρευνες στο πλαίσιο ανακρίσεων και αναγκαστικών εκτελέσεων .Αντίθετα, στις περιπτώσεις διοικητικής αστυνόμευσης, διοικητικών επιθεωρήσεων, ελέγχων αρκεί η νομοθετική πρόβλεψη και δεν απαιτείται δικαστική σύμπραξη. Η εποπτεία τήρησης της νομοθεσίας
-εργατικής
-υγειονομικής
-φορολογικής
-οικονομικής
-επαγγελματικής
γίνεται χωρίς δικαστικό λειτουργό. Και αυτό, γιατί οι έλεγχοι τέτοιου είδους αποτελούν συμφυή όρια του δικαιώματος του ασύλου που προβλέπει ρητώς ο νόμος και επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον. Τα παραπάνω, δηλαδή η έρευνα χωρίς δικαστική σύμπραξη αλλά
πάντα στο πλαίσιο του νόμου και στο μέτρο του αναγκαίου, ισχύουν και όταν υπάρχει σκοπός πρόληψης ή αποτροπής δημόσιου κινδύνου(πχ.πυρκαγιά, πλημμύρα, κραυγή βοηθείας. .)Σχετική είναι η γνωμοδότηση 10/1964 για τις ετοιμόρροπες οικοδομές και την αναγκαστική εκκένωση και κατεδάφιση.είναι σύμφωνη με το άρθρο 9;
-Καταρχήν, ένα ετοιμόρροπο ,που αποτελεί κίνδυνο όχι μόνο για τον ένοικο αλλά και για τους γείτονες και τους διαβάτες, δύσκολα θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως χρήζει προστασίας του άρθρου 9.
-ακόμη όμως και αν θεωρηθεί πως πρέπει να προστατεύεται ως άσυλο, η βίαιη ενέργεια της αρχής επιτάσσεται από ισχυρότερο δημόσιο συμφέρον(και από το αληθινό συμφέρον του ενοίκου), γεγονός που την καθιστά σύννομη και αναγκαία και, σε καμία περίπτωση, δεν αποτελεί κατάχρηση εξουσίας.

Επίσης σύμφωνα με την 10/1992 ΓΝΜ ΑΠ ‘’όπως γίνεται από παλαιότερα δεκτό, η προληπτική ανίχνευση ενός χώρου για την αποτροπή εγκλήματος ή δυστυχήματος λόγω πυρκαϊάς, πλημμύρας, σεισμού κλπ ενεργείται από μόνη την Αστυνομική αρχή χωρίς την κατά το άρθρο 9 § 1 του Συντάγματος παρουσία δικαστικού λειτουργού ενώ οι Συνταγματικοί περιορισμοί του άρθρου αυτού αφορούν αποκλειστικώς την ανακριτική έρευνα, αυτή δηλαδή που αποβλέπει στη συλλογή αποδείξεων για κάποιο έγκλημα (Γν. ΕισΑΠ 4007/75). Την άποψη αυτή επιβάλλουν και οι σημειούμενες στη αρχή του παρόντος διατάξεις, γίνεται δε δεκτή και από την Επιστήμη του δικαίου της δημοσίας τάξεως. Ειδικότερα γίνεται δεκτό ότι ο Συνταγματικός περιορισμός που απαιτεί την παρουσία δικαστικού λειτουργού κατά την έρευνα αφορά μόνον την ανακριτική έρευνα, ενώ δεν ισχύει στις περιπτώσεις διοικητικής αστυνομεύσεως, διοικητικών επιθεωρήσεων και ελέγχων και διοικητικών ερευνών’’

Ακόμα στην πρακτική υπάρχει ΕΝΤΟΝΑ η λανθασμένη εντύπωση ότι η συναίνεση του καθ’ου η κατ’οικον έρευνα νομιμοποιεί την είσοδο μας στην οικία του ή ακόμα ότι η συναίνεση του σύνοικου αρκει για την είσοδο μας έστω και αν ο καθ’ου εχει αντίθετη άποψη.

[b]Ετσι σύμφωνα με τα ανωτέρω εφόσον πρόκειται για διοικητικό μέτρο και όχι για ερεύνα προς εξιχνίαση εγκλήματος ενεργούμε δίχως την συνδρομή δικαστικού λειτουργού …
[/b]
Ας δούμε όμως και την αντίθετη αποψη .

Η νομολογία και οι σχετικές γνωμοδοτήσεις ορίζουν όλως διαφορετική αντιμετώπιση του ευαίσθητου αυτού θέματος αφού αν και πρόκειται για διοικητική πράξη ωστόσο προβλέπεται σύλληψη του ψυχασθενούς ακόμα και με επιτρεπόμενα μέτρα δικονομικού καταναγκασμού

Βλέπε γνμ 7/2006 ΑΠ ‘’Οι συλλαμβανόμενοι από αστυνομικούς κατ εντολή του εισαγγελέα Πλημμ/κών ως ψυχασθενείς για ακούσια νοσηλεία σε ψυχιατρικό κατάστημα.[άρθρο 95 Ν.2071/92] θεωρούνται κρατούμενοι της αρχής που μπορεί να αποτελέσουν υποκείμενα του εγκλήματος της απόδρασης κρατουμένου 173 ΠΚ.

Ακόμα Σύμφωνα με την υπ΄αριθ. 3899/25-9-2007 Γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου προκύπτει ότι :"Η ακούσια νοσηλεία προϋποθέτει τη σύλληψη του ατόμου και τη μεταφορά του στο κατάλληλο νοσοκομείο κ.λ.π. Την προεργασία αυτή εποπτεύει και ελέγχει και τελικά διατάζει ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών του τόπου κατοικίας διαμονής του προσώπου κατά ρητή διάταξη του άρθρου 96 του ν.2071/92. Ο Εισαγγελέας στην άνω περίπτωση ενεργεί με την ιδιότητα του δικαστικού λειτουργού [87 Συντ.] και με τις εγγυήσεις της ιδιότητας αυτής. Και ναι μεν η ενέργεια αυτού εμφανίζεται να έχει διοικητικό χαρακτήρα, αφού δεν συνδέεται με αξιόποινη πράξη, πλην όμως είναι σαφές ότι προκειται για παραγγελία με την οποία ζητείται η [b]σύλληψη [/b]προσώπου και στηρίζεται σε ρητή διάταξη νόμου - προβλ.123παρ.2 εδ.1γ Π.Δ.141/91 που φέρει χαρακτήρα εν ευρεία έννοια καταδιωκτικού εγγράφου και δικαιολογεί τη σύλληψη. Επομένως η συμμόρφωση σ΄αυτή είναι υποχρεωτική τόσο για τα όργανα στα οποία απευθύνεται [=Αστυνομική Αρχή]-βλ. άρθρα 9 ν.1756/1988 και 18 ν.1481/84 - πρβλ. άρθρο 13 Κ.Π.Δ. - όσο και για το πρόσωπο που αφορά. Τα μεν πρώτα οφείλουν να την εκτελέσουν, το δε δεύτερο να υπαχθεί στην φυσική εξουσία των πρώτων για την εκτέλεση, της άνω παραγγελίας και δη για τη μεταφορά του προσώπου σε οικεία δημόσια ψυχιατρική κλινική. Έτσι, εφόσον το πρόσωπο δεν προσέρχεται οικειοθελώς τα παραγγελθέντα αρμόδια αστυνομικά όργανα είναι υποχρεωμένα να χρησιμοποιήσουν την προς τούτο αναγκαία βία[[b]βλ. και άρθρο 278§2 εδ. Β΄ Κ.Π.Δ. και 119 Π.Δ. 141/91[/b]] για την εκτέλεση της παραγγελίας, η οποία άλλως θα εξηρτάτο από τη θέληση του . Η άνω βία καλύπτεται από το άρθρο 20 Π.Κ.

Αρα από τις εν λόγω γνωμοδοτήσεις του ΑΠ [3899/25-9-2007 και 7/2006] προκύπτει μετα απολύτου βεβαιότητας ότι η διαδικασία της ακούσιας νοσηλίας αν και διοικητικό μέτρο εκλαμβάνει ουσιαστικά όμοιες περιστάσεις με την ανακριτική πράξη της σύλληψης και αυτή φυσικά ενεργείται υπο τις εγγυήσεις του αρ 9Σ βάσει των διατάξεων του ΚΠΔ (253-259ΚΠΔ κ 278ΚΠΔ) .
[b] Ετσί απαιτείται η είσοδος μας στην οικία του καθ’ου και η επακόλουθη παραβίαση του οικιακού ασύλου του για να είναι νόμιμη καλυπτόμενη από το αρ 20 ΠΚ , να γίνει ΠΑΡΟΥΣΙΑ δικαστικού λειτουργού ως ορίζει ΡΗΤΑ το 255ΚΠΔ.
[/b]
Σχετικά με την συναίνεση του καθ’ου παραθέτω σχετικά αποσπάσματα αποφάσεων από την νομολογία που αποδεικνύουν ότι σε καμία περίπτωση η συναίνεση [b]ΔΕΝ [/b]νομιμοποιεί την είσοδο μας χωρίς δικαστικό καθώς επίσης και όταν υπάρχει διαφωνία των σύνοικών ως προς την εισοδο μας αυτή απαγορεύεται αφού σε κάθε περίπτωση υπερισχύει η άποψη του αρνούμενου. Αλλωστε στο ισχύων Σύνταγμα 1975/1986/2001 δεν τίθεται καμία εξαίρεση του αρ 9 ως προς την ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ παρουσία δικαστικού λειτουργού κατά την διενέργεια της κατ’οικον έρευνας (ΣΧΕΤΙΚΉ 4007/25-6-1975 γνωμοδότηση ΑΠ ).

Υπ’αρ. 60/1971 Πλημμελειοδικείο Ζακύνθου, «Υπόθεση διαφωνίας συγκατοίκων στη Ζάκυνθο»

Για τη συγκρότηση του εγκλήματος της διαταράξεως της οικιακής ειρήνης δεν απαιτείται η διακρίβωση της νομικής σχέσεως που συνδέει τον δικαιούχο προς υποβολή εγκλήσεως με τον παραβιασθέντα χώρο. Στις περιπτώσεις περισσότερων συνοικούντων που δεν είναι μέλη της ίδιας οικογένειας, καθένας δικαιούται όχι μόνο να αρνηθεί την είσοδο του τρίτου και να εγκαλέσει αλλά και να πράξει αυτό έστω και αν οι υπόλοιποι συγκάτοικοι του επιτρέπουν την είσοδο.

Σχετικό βούλευμα του Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ηρακλείου που ακυρώνει κατ’οικον έρευνα .

«Ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη της συναινέσεως της, η έρευνα που διενεργήθηκε στην οικία της υπήρξε μη νόμιμη, καθόσον αυτή έλαβε χώρα, κατά παράβαση του άρθρου 9 του Συντάγματος, ήτοι χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής Αρχής και επομένως η έκθεση κατ’ οίκον έρευνας και κατάσχεσης που συντάχθηκε, θα πρέπει να κηρυχθεί άκυρη ως υλική ενέργεια καθόσον η αξιοποίηση συνταγματικά απαγορευμένου αποδεικτικού υλικού επιβαρύνει τη θέση της κατηγορουμένης, πλήττοντας χωρίς αμφιβολία την υπεράσπιση της».

[b]Επίσης στο 278 παρ 1 ΚΠΔ νοείται οτι η συναίνεση για σύλληψη ατόμου δίνεται απο τον ένοικο για κάποιον που διέφυγε μετα την τέλεση του εγκλήματος στην οικία αυτή και όχι όμως για άλλον συν-ενοικο της ίδιας οικιας.
[/b]
[b]Αρα η είσοδος μας σε οικία που διαμένει ψυχασθενής ενεργείται ΜΟΝΟ με παρουσία δικαστικού λειτουργού ενώ σε καμία περίπτωση η συναίνεση του καθ’ου δεν αίρει τον αδικο χαρακτήρα της παραβίασης του οικιακού ασύλου 241 ΠΚ.
[/b]

Τα ανωτέρω είναι αυτά που προβλέπονται εκ των νόμων , ομως στην καθημερινή πράξη σίγουρα εφαρμόζονται διαφορετικά … οφείλουμε όμως να γνωρίζουμε την νόμιμη οδό ώστε να μην υποπέσουμε σε παραβάσεις ποινικές , αστικές αλλά και πειθαρχικές …Επίσης δεν πρέπει να καταδικάζουμε εκ των προτέρων το υπό εξέταση άτομο ως ψυχασθενή και να του στερούμε τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα που έχει κάθε Ελληνας πολίτης …

Ευχαριστώ πολύ,άρα κ.ε σρεκ όταν πηγαίνουμε να ''συλλάβουμε'' σε οικία ένα ψυχ/νές άτομο κατόπιν εισαγ.παραγγελίας ή μη θα πρέπει να επικοιν. με εισαγγελικό λειτουργό για ν'αναλάβει αυτός την ευθύνη να μας επιτρέψει την είσοδο χωρίς την παρουσία δικαστ.λειτουργού σωστά;

Κατα την προσωπική μου άποψη , όπως αναλυτικά την παρέθεσα , ειναι αυτή της ενημέρωσης του Εισαγγελέα ΠΡΟΤΟΥ ενεργησουμε οτιδήποτε με αποτέλεσμα να εκτεθούμε ...

Αν κρίνει οτι δεν ειναι υποχρεωτική η παρουσία του εκτλελουμε την παραγγελία του διχως αντιρρησεις ...