Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος
Ένα κοινό, αλλά ταυτόχρονα πολύ σημαντικό πρόβλημα που καλούνται να διαχειριστούν αναρίθμητες φορές μέσα με μία βραδυνή βάρδια οι αστυνομικοί περιπολίας, είναι η διατήρηση της νυχτερινής τους όρασης. Οι εναλλαγές των επιπέδων φωτός, οι οποίες προκύπτουν από τα διάφορα και ποικιλοτρόπως φωτιζόμενα περιβάλλοντα κατά τη νύχτα, επηρεάζουν την ικανότητα των αστυνομικών να δουν καθαρά στο σκοτάδι την κρίσιμη στιγμή.
Τα μάτια χρειάζονται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για την πλήρη προσαρμογή τους από το φως στο σκοτάδι. Περίπου 10 λεπτά απαιτούνται για να συμβεί το 10% αυτής της προσαρμογής, ενώ η σχεδόν πλήρης προσαρμογή της όρασης στο σκοτάδι ολοκληρώνεται σε 30 ως 45 λεπτά (με τη συνθήκη ότι δε θα υπάρξουν εναλλαγές από φως σε σκοτάδι κατά το μεσοδιάστημα). Όλη αυτή η διαδικασία καθίσταται περίπλοκη, καθώς μια απαραίτητη για την όραση χρωστική που ονομάζεται ροδοψίνη, αποδομείται πολύ γρήγορα στο φως και για να επανενεργοποιηθεί στο σκοτάδι παρέρχεται αρκετός χρόνος.
Με το αυτοκίνητο να αποτελεί το βασικό όχημα αστυνόμευσης τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, οι αστυνομικοί αναπόφευκτα περνούν μεγάλα χρονικά διαστήματα μέσα σε αυτό, υλοποιώντας πολλές διαφορετικές ενέργειες στο εσωτερικό του κατά την περιπολία τους, ενέργειες για τις οποίες χρειάζεται φωτισμός κατά τη νύχτα (λ.χ. τήρηση σημειώσεων, εγγραφή σημάτων, ελέγχων & ενεργειών στο δελτίο, ανάγνωση χάρτη, χειρισμός συσκευών φάρου – σειρήνας / GPS/ υπολογιστή αυτοκινήτου κλπ). Είναι αναγκαίο λοιπόν οι αστυνομικοί (οι συνοδοί συνηθέστερα), να χρειάζεται να ενεργοποιούν συχνά το φως καμπίνας του αυτοκινήτου, γεγονός το οποίο δημιουργεί τα εξής 3 πολύ βασικά προβλήματα στην αυτοπροστασία του πληρώματος:
1. Πλήττει τη νυχτερινή όραση των αστυνομικών, οι οποίοι αν για οποιονδήποτε λόγο χρειαστεί να εξέλθουν από το καλά φωτισμένο εσωτερικό του οχήματος και να επιχειρήσουν σε συνθήκες χαμηλού/καθόλου φωτισμού, καθίστανται πρακτικά «τυφλοί» για μεγάλο χρονικό διάστημα.
2.Διαταράσσει την όραση - πλοήγηση του οδηγού προς το εξωτερικό περιβάλλον, ειδικά σε κακοφωτισμένους δρόμους ή/και κατά τις νύχτες με κακοκαιρία.
3. Καθιστά ευάλωτους τους αστυνομικούς σε υπόπτους και δράστες οι οποίοι κινούνται στον σκοτεινό πέριξ χώρο, προσφέροντας σε αυτούς το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού (αφού βλέπουν πεντακάθαρα το εσωτερικό και τους επιβάτες του περιπολικού σαν μια πυγολαμπίδα στο σκοτάδι), εγκλωβίζοντας ταυτόχρονα τους αστυνομικούς στο πρόβλημα της παραπάνω -1- υποπαραγράφου.
Στα βασικά προτερήματα του ερυθρού φωτός, έναντι του λευκού, εντάσσονται μεταξύ άλλων: Η αποτελεσματικότερη διατήρηση της νυχτερινής όρασης και η γρηγορότερη προσαρμογή των ματιών στο σκοτάδι, η μη αλλοίωση της όρασης κατά την οδήγηση τη νύχτα σε κακοφωτισμένους δρόμους ή υπό κακές καιρικές συνθήκες, η ευκολία γραφής, ανάγνωσης και παρατήρησης ενδείξεων σε καντράν ή άλλα όργανα και συσκευές, καθώς και το χαμηλό οπτικό ίχνος του εσωτερικού της καμπίνας και των επιβαινόντων σε αυτή προς το εξωτερικό περιβάλλον.
Δείτε «κόκκινα»!
Τα ραβδία που βρίσκονται στα μάτια μας, δηλαδή οι φωτοϋποδοχείς οι οποίοι είναι κυρίως υπεύθυνοι για την όραση σε χαμηλές συνθήκες φωτισμού, δεν είναι τόσο ευαίσθητα στο κόκκινο φως. Έτσι, όταν κάθε άλλο χρώμα εκτός από το κόκκινο φιλτράρεται εξωτερικά, τα μάτια «εξαπατούνται» και λειτουργούν σα να βρίσκονται σε σκοτάδι, διατηρώντας με αυτόν τον τρόπο τα ραβδία σε ετοιμότητα για τη νυχτερινή όραση. Το κόκκινο φως στο σκοτάδι είναι το ιδανικότερο «εργαλείο» για όποιον θέλει ή πρέπει να διατηρεί τα μάτια του προσαρμοσμένα σε συνθήκες χαμηλού/καθόλου φωτισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι φωτογράφοι στον σκοτεινό θάλαμο οι οποίοι χρησιμοποιούν αποκλειστικά ερυθρό φωτισμό για να εργάζονται απρόσκοπτα (αντιστοιχία με υποπαράγραφο 1). Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελούν οι πιλότοι αεροσκαφών, οι οποίοι στηρίζονται στον ερυθρό φωτισμό για να μη διαταράσσουν τη νυχτερινή τους όραση κατά την πλοήγηση (αντιστοιχία με υποπαράγραφο 2). Επίσης, δε θα μπορούσε να μην αναφερθεί η χρήση του ερυθρού φωτισμού στα υποβρύχια, καθώς μειώνει στο ελάχιστο το ίχνος φωτός που μπορεί να εντοπισθεί από ένα εχθρικό πλοίο επιφανείας, εξερχόμενο δια μέσου του περισκοπίου (αντιστοιχία με υποπαράγραφο 3).
Κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, αντιλαμβανόμενοι τη σημασία και τον αντίκτυπο όλων των παραπάνω στην αυτοπροστασία τους, πολλοί αστυνομικοί από διάφορες αστυνομίες παγκοσμίως (με πρωτοπόρους τους Αμερικανούς), προέβαιναν σε αναβάθμιση του εσωτερικού φωτισμού από “white” σε “tacticalred”, με διάφορες «πατέντες», όπως λ.χ. αντικαθιστώντας τους λευκούς λαμπτήρες στις εσωτερικές πλαφονιέρες των περιπολικών με κόκκινους, ή βάφοντας με κόκκινο χρώμα το διάφανο πλαστικό περίβλημα, ή καλύπτοντάς το με κόκκινη διάφανη ταινία, ή ακόμη αντικαθιστώντας το με τμήμα κόκκινου διάφανου καλύμματος από πίσω φανάρι αυτοκινήτου. Ακόμη και η μπλε ή η πράσινη απόχρωση φωτός μπορούν να θεωρηθούν ως “tactical” αποχρώσεις, ωστόσο δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως δε διευκολύνουν τη γραφή και την ανάγνωση όσο η κόκκινη απόχρωση (redlightreadable). Πλέον, αντιλαμβανόμενες την ανάγκη και τη σημασία προστασίας της νυχτερινής όρασης των στελεχών τους που περιπολούν στους δρόμους, οι περισσότερες αστυνομίες των ανεπτυγμένων κρατών επιλέγουν να ζητούν από την κατασκευάστρια εταιρεία την αντικατάσταση του λευκού φωτός της καμπίνας των οχημάτων περιπολίας με ερυθρό, ήδη από το στάδιο της παραγγελίας και του ορισμού των προδιαγραφών αυτών.
Η αυτοσχέδια τοποθέτηση συσκευής φακού κεφαλής με 4 ερυθρά ledστο αλεξήλιο της συνοδού μου, μας επιτρέπει να διατηρούμε μια “lowprofile” εκπομπή ίχνους φωτός κατά τη νύχτα, είτε βρισκόμαστε σταθμευμένοι, είτε εν κινήσει. Επιπροσθέτως συντηρεί τη νυχτερινή όρασή μας σε καλά επίπεδα, καθιστώντας πολύ πιο σύντομη την προσαρμογή των ματιών μας ακόμη και σε συνθήκες πλήρους σκότους.
Προσωπικά, μαζί με τη συνοδό μου έχουμε επιλέξει να προσαρμόζουμε με αυτοσχέδιο τρόπο έναν επαναφορτιζόμενο φακό κεφαλής (ο οποίος μεταξύ άλλων έχει και λειτουργία ερυθρού φωτισμού, μέσω τεσσάρων led), στο αλεξήλιο συνοδηγού του οχήματός μας κατά την έναρξη της βάρδιας. Η εμπειρία έχει δείξει πως ο ερυθρός φωτισμός που παρέχει είναι υπέρ-αρκετός για οποιαδήποτε ενέργεια χρειαστεί να υλοποιήσουμε, ανεξάρτητα από το επίπεδο του εξωτερικού σκότους, ενώ έχουμε διαπιστώσει πως το κόκκινο φως διαχέεται πολύ πιο ομοιόμορφα μέσα στην καμπίνα σε σχέση με το πιο «συγκεντρωμένο» λευκό φως. Επίσης, το ερυθρό φως είναι εκ φύσεως ένα πιο «σκοτεινό» φως, γεγονός που το καθιστά πολύ δυσχερέστερα ορατό από απόσταση (σε σχέση πάντα με το λευκό φως), με αποτέλεσμα ακόμη και αν κατά την προσέγγιση σε σήματα χρειαστεί να το ενεργοποιήσουμε στιγμιαία για οποιονδήποτε λόγο, να μη γινόμαστε εύκολα ορατοί, άρα να μη γινόμαστε εύκολα δυνητικοί στόχοι. Τέλος, στην πράξη αποδεικνύεται πως το απόλυτο πλεονέκτημα παραμένει η πολύ ταχύτερη προσαρμογή των ματιών στο πλήρες σκότος (όταν αυτά εξέρχονται από περιβάλλον με ερυθρό φως προς σκοτάδι), σε σχέση με τον χρόνο που θα χρειάζονταν αν εξέρχονταν από περιβάλλον με λευκό φως προς σκοτάδι.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Tactics for criminal patrol, τουCharles Remsberg
- Control lighting inside your unit to protect your night vision, απόPolice1
- Πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη νυχτερινή σας όραση, του Δρ. Κ. Καραμπατσά
- Wikipedia, the free encyclopedia