Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος
Η έννοια του S.P.O.F. (Single Point Of Failure), μπορεί να μεταφραστεί ως «Μοναδικό Σημείο Αστοχίας» και περιγράφει το μέρος/εξάρτημα ενός συστήματος που είναι τόσο κρίσιμο, ώστε αν αυτό σταματήσει να λειτουργεί, τότε αναπόφευκτα και όλο το σύστημα θα καταρρεύσει.
Στο παραπάνω διάγραμμα το ρούτερ είναι ένα SPOF για το δίκτυο μεταξύ των υπολογιστών. Αν δηλαδή το ρούτερ σταματήσει να λειτουργεί, θα πάψει να λειτουργεί και το δίκτυο υπολογιστών.
Η έννοια του SPOF προήλθε αρχικά από την επιστήμη της πληροφορικής, όμως έχει εφαρμογές τόσο στον σχεδιασμό, όσο και στη διεξαγωγή αστυνομικών επιχειρήσεων. Πρέπει να γίνει αντιληπτό πως ένα περιβάλλον δίχως SPOF, είναι ένα περιβάλλον που ακόμη κι αν κάποιος αφαιρέσει οποιοδήποτε μέρος του, αυτό θα έχει έτσι κι αλλιώς μια εναλλακτική επιλογή. Παραδείγματος χάριν, σε ένα εστιατόριο ο ιδιοκτήτης έχει ως μέρος του εξοπλισμού του και μία γεννήτρια παραγωγής ρεύματος. Ενώ το μαγαζί του είναι γεμάτο και οι πελάτες περιμένουν τις παραγγελίες τους, διακόπτεται το ρεύμα σε όλη την περιοχή. Η παροχή ρεύματος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ένα SPOF, πλην όμως ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης έχει προβλέψει το ενδεχόμενο διακοπής, οπότε θέτει σε λειτουργία την ηλεκτρογεννήτριά του και άμεσα προσφέρει στο «σύστημα», (στη λειτουργία της επιχείρησής του δηλαδή), μία εναλλακτική επιλογή.
Ένα κλασσικό Single Point Of Failure (SPOF) των αστυνομικών επιχειρήσεων είναι οι ασύρματες επικοινωνίες. Αν οι αστυνομικοί αδυνατούν να συντονιστούν μέσω διαβίβασης πληροφοριών και εντολών λόγω π.χ. βλάβης του συστήματος ασυρμάτου, αδυνατούν και να επιχειρήσουν. Για οποιοδήποτε κρίσιμο και «ευαίσθητο» κομμάτι του ατομικού ή του συνολικού εξοπλισμού και όχι μόνο, πρέπει να έχει προβλεφθεί μία τουλάχιστον άμεση εναλλακτική επιλογή.
[custom:google-ads]
Είναι αυτονόητο λοιπόν το γιατί η κατανόηση της έννοιας SPOF είναι σπουδαία, ειδικά στη σημερινή εποχή που όλο και περισσότερο βασιζόμαστε στη τεχνολογία. Κατά τον σχεδιασμό λοιπόν και τη διεξαγωγή οποιασδήποτε αστυνομικής επιχείρησης, πρέπει να βεβαιωνόμαστε ότι για κάθε κρίσιμο – μοναδικό σημείο αστοχίας, έχουμε προβλέψει μία τουλάχιστον εναλλακτική επιλογή ανά περίπτωση.
Θα φέρω ένα παράδειγμα για να γίνω κατανοητός. Όσοι αστυνομικοί έχουν λάβει μέρος σε επιχειρήσεις η επιτυχία των οποίων στηρίζεται στον απόλυτο συντονισμό (όπως η φυσική επιτήρηση προσώπων, η συγκεκαλυμμένη αγοραπωλησία ναρκωτικών, η σύλληψη δραστών επεισοδίων από τις διμοιρίες, η έρευνα ενός κτιρίου από πολλά πληρώματα περιπολικών ταυτόχρονα για εντοπισμό υπόπτου κ.α.), γνωρίζουν τη σημασία ύπαρξης αποτελεσματικής ασύρματης ενδοεπικοινωνίας, η οποία (όπως και η τακτική ασύρματη επικοινωνία των αστυνομικών δυνάμεων) είναι SPOF.
Γι’ αυτόν τον λόγο δεν πρέπει ποτέ να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε ένα και μόνο σύστημα επικοινωνίας, πλην όμως αν αυτό αναπόφευκτα συμβεί, αυτός που υλοποιεί αυτή τη λύση πρέπει συνειδητά να γνωρίζει ότι είναι μία λύση με SPOF. Δηλαδή, πρέπει να έχει στην άκρη του μυαλού του το ότι ίσως η λύση αυτή να αποτύχει πλήρως, οδηγώντας όλη την αστυνομική επιχείρηση σε παταγώδη αποτυχία. Εάν δεν έχει αυτό κατά νου, τότε η μία μοναδική λύση είναι πιο επικίνδυνη από το να μην είχε καθόλου λύση.
Ο λόγος είναι ότι η μοναδική λύση του δίνει την ψευδαίσθηση της ετοιμότητας, ενώ στην πραγματικότητα έχει ένα σχέδιο με SPOF που εάν αποτύχει θα τον φέρει πάλι στο μηδέν και απροετοίμαστο.
Η «θεραπεία» του SPOF μπορεί να γίνει είτε στο επίπεδο του σχεδιασμού, είτε στο επίπεδο της real time διεξαγωγής της επιχείρησης. Παράδειγμα «θεραπείας» SPOF κατά τον σχεδιασμό αποτελεί η εγκατάσταση του υποσυστήματος C4i, του γνωστού TETRA. Όταν αυτό εγκαταστάθηκε στα οχήματα της ΕΛ.ΑΣ., δεν απομακρύνθηκε το «παλαιό» αναλογικό σύστημα, πλην όμως κάθε περιπολικό είχε το σύστημα TETRA ως κύριο και το αναλογικό σύστημα ως εφεδρικό σε περίπτωση αστοχίας του κυρίου.
Πράγματι, το Καλοκαίρι του 2008 αν θυμάμαι καλά, σε μια βραδυνή βάρδια το σύστημα TETRA σταμάτησε να λειτουργεί και καθόσον SPOF, για αρκετές ώρες εργαστήκαμε με το παλαιό - εφεδρικό αναλογικό σύστημα ασύρματων επικοινωνιών. Παράδειγμα θεραπείας SPOF κατά τη real time διεξαγωγή της επιχείρησης, αποτελεί ένα πρόσφατο περιστατικό. Κατά τη διάρκειας 21 ωρών ένοπλη οχύρωση ενός ψυχασθενή στην οικία του, αστυνομικοί πολλών υπηρεσιών αναπτύχθηκαν σε διάφορες θέσεις με διάφορους ρόλους και καθήκοντα.
Στην υπηρεσία μου, κατέχουμε ένα σύστημα επικοινωνίας, το οποίο έχουμε προμηθευτεί ιδιωτικά. Κατά τις πρώτες ώρες της επιχείρησης και ενώ βρισκόμουν σε μια καίρια θέση, η οποία απαιτούσε την ύπαρξη δυνατότητας για άμεση ενημέρωση από εμένα προς τους υπολοίπους, η μπαταρία του ασυρμάτου ενδοεπικοινωνίας μου άδειασε (ενώ δεν έπρεπε), προφανώς λόγω αμέλειας φόρτισής της από τον προηγούμενο χρήστη.
Καθόσον SPOF, εγώ αδυνατούσα για αρκετά λεπτά να παρέχω τις πληροφορίες που ελάμβανα και λόγω κινδύνου για κατάρρευση του επιχειρησιακού σχεδίου, άμεσα ο επικεφαλής σκηνής εκπόνησε ένα αποτελεσματικό σχέδιο – λύση, εναλλαγής και επαναφορτίσεων, το οποίο τελικώς ομαλοποίησε την κατάσταση.
Σε «ρευστά» περιστατικά όπως οι οχυρώσεις, η αποτελεσματική επικοινωνία των αστυνομικών που παρέχουν real time πληροφορίες στις ομάδες επέμβασης, μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Θεωρώντας τις ασύρματες επικοινωνίες ένα αμιγές Single Point Of Failure (SPOF), η αστοχία μιας μπαταρίας ή μιας συσκευής μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφική αποτυχία όλης της αστυνομικής επιχείρησης.
Πολλές φορές δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να στηρίζουμε την επιτυχία των δράσεών μας σε διάφορα SPOF. Σίγουρα αυτό δεν είναι ιδανικό και πρέπει να γνωρίζουμε το όποιο ρίσκο αναλαμβάνουμε, καθώς και τις πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση αστοχίας του SPOF, ώστε να παρέχουμε εναλλακτική επιλογή στο «σύστημα» όσο το δυνατόν πιο σύντομα και ανώδυνα για την επιχείρηση.
Είναι βεβαίως εκ των ουκ άνευ το ότι σε επίπεδο σχεδιασμού αστυνομικών επιχειρήσεων πρέπει να αποφεύγουμε τα SPOF, ή κατ’ ελάχιστον να έχουμε προβλέψει εναλλακτική επιλογή «θεραπείας» ήδη από το επίπεδο του σχεδιασμού και όχι να αναμένουμε το «real time failure» για να ενεργοποιηθούμε.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Επιβίωση: Κανόνας SPOF, του defensegrwordpress
- Wikipedia, the free encyclopedia