Η Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη παραχώρησε συνέντευξη στην “Εφημερίδα των Συντακτών” και τη δημοσιογράφο Άντα Ψαρρά.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
-Η ΝΔ -και πολλά από τα ΜΜΕ που τη στηρίζουν- πριμοδοτεί το φόβο και υιοθετεί μια ατζέντα σκληρής καταστολής για την πάταξη της εγκληματικότητας. Η δική σας πολιτική και των προκατόχων σας από το 2015 ήταν περισσότερο ανεκτική σε επίπεδο καταστολής. Πιστεύετε, ακόμα κι αν αφαιρέσουμε τη σκόπιμη καλλιέργεια φόβου, ότι ήταν και αποτελεσματική;
Πράγματι, με τη σκόπιμη καλλιέργεια του φόβου επιχειρούν να κρύψουν τα πραγματικά στοιχεία. Την τετραετία 2011-2014 ο ετήσιος μέσος όρος ανθρωποκτονιών ανέρχονταν σε 149. Την επόμενη, 2015-2018, έπεσε στις 85. Είχαμε μείωση κατά 43%. Αντίστοιχα οι ληστείες μειώθηκαν κατά 17% και οι κλοπές-διαρρήξεις κατά 9%. Προχωρούμε μεθοδικά και στοχευμένα, με τους δείκτες να αποτυπώνουν τα θετικά αποτελέσματα.
[custom:google-ads]
Οι προτάσεις της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη εξαντλούνται σε ανέξοδους παλικαρισμούς καταστολής. Παρότι έχει αποδειχθεί ότι η σκληρή και χωρίς σχέδιο αστυνομική καταστολή μόνο προβλήματα δημιουργεί. Σας θυμίζω ότι περιστατικά υπέρβασης ορίων ήταν η συνήθης καθημερινότητα όταν κυβερνούσε η ΝΔ. Κι αυτό ευαγγελίζεται: Τυφλή καταστολή.
-Αποτελεί κοινό μυστικό ότι επί δεκαετίες υπήρχαν θύλακες με συμπεριφορές ακραίας ακροδεξιάς βίας με ισχυρά στοιχεία ρατσισμού και όχι μόνο. Έχει αλλάξει κάτι στο εσωτερικό της ΕΛ.ΑΣ από το 2015 και με ποια μέτρα;
Ακριβώς για να ξεριζωθούν κατακριτέες και αυταρχικές νοοτροπίες λάβαμε συγκριμένα μέτρα. Θεσπίσαμε τον Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας υπό τον Συνήγορο του Πολίτη, που εξετάζει καταγγελίες για πράξεις του ένστολου προσωπικού Αστυνομίας, Λιμενικού, Πυροσβεστικής και υπαλλήλων καταστημάτων κράτησης. Εφαρμόζεται ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα εκπαίδευσης αστυνομικών για τον χειρισμό θεμάτων που αφορούν τους Ρομά και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού τους. Δημιουργήθηκε Τμήμα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ώστε οι καταγγελίες πολιτών να μην πάνε στα αζήτητα και να εξετάζονται από εκπαιδευμένο προσωπικό.
Ως Πολιτική ηγεσία σταθήκαμε σταθερά απέναντι σε πρακτικές κάλυψης μέσω ανοχής ή κακώς εννοούμενης συναδελφικής αλληλεγγύης, καθώς αυτά δεν μπορεί να έχουν χώρο στο συντακτικό της δημοκρατικής αστυνόμευσης και του νομικού μας συστήματος. Η μεγαλύτερη όμως μεταρρύθμιση έχει να κάνει με την συνολική κουλτούρα εναντίωσης και καταπολέμησης της κακομεταχείρισης.
-Ασκήσατε κριτική στην υπόσχεση του Κ. Μητσοτάκη να προσλάβει 1.500 αστυνομικούς δεδομένου ότι αυτό θα σημάνει αναγκαστικά -σύμφωνα με την αναλογία “1 προς 5”- απολύσεις από άλλους κρίσιμους τομείς του δημοσίου. Κατά τη γνώμη σας, υπάρχουν όντως ελλείψεις ή είναι απλά θέμα διαφορετικού σχεδιασμού και κατανομής δυνάμεων. Για παράδειγμα μήπως είναι υπερβολικός ο αριθμός των αποσπασμένων σε δημόσια πρόσωπα αστυνομικών;
Η κυβέρνηση μας ήταν αυτή που προχώρησε στην επαναξιολόγηση της φύλαξης δημόσιων προσώπων. Αποδεσμεύσαμε εκατοντάδες αστυνομικούς που διατέθηκαν σε πεζές περιπολίες και υπηρεσίες πρώτης γραμμής. Οι δομές της Αστυνομίας εκσυγχρονίσθηκαν και αναδιοργανώθηκαν όταν άλλοι το… συζητούσαν επί 25 χρόνια. Αποκαλύφθηκαν μισθώματα που πλήρωνε το δημόσιο σε κλειστούς αστυνομικούς σταθμούς, συγχωνεύτηκαν υπηρεσίες, εξοικονομήθηκαν οικονομικοί πόροι και ανθρώπινο δυναμικό που βγήκε από τα γραφεία. Βεβαίως και υπάρχουν ακόμη ανάγκες, ειδικά από τη στιγμή που η χώρα μας κλήθηκε να διαχειριστεί τεράστιες μεταναστευτικές ροές.
Ο κ. Μητσοτάκης όταν ήταν Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κατήργησε 6.700 οργανικές θέσεις στην Αστυνομία. Τώρα θυμήθηκε ότι χρειάζονται προσλήψεις στην Αστυνομία. Ήταν βέβαια ο ίδιος που τον περασμένο Σεπτέμβρη στη ΔΕΘ δήλωνε επί λέξει ότι “δεν χρειάζονται νέες προσλήψεις αστυνομικών. Αρκεί η καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού”. Μάλιστα τώρα, θέλει προσλήψεις εκτός Πανελληνίων εξετάσεων, εκτός των Σχολών της Αστυνομίας, με φαστ τρακ τρίμηνη εκπαίδευση. Ούτε αγροφύλακες να έβγαζε! Έτσι εννοεί την αξιοκρατία και τόσο αναβαθμισμένη θέλει την κατάρτιση αστυνομικών.
-Δεν ήσασταν στο υπουργείο τις τραγικές ημέρες που στοίχησαν τη ζωή 100 ανθρώπων στο Μάτι. Όλα τα πορίσματα συγκλίνουν στο ότι οι αρμόδιοι φορείς και κυρίως η Πυροσβεστική, η Πολιτική Προστασία, η ΕΛΑΣ και η αυτοδιοίκηση λόγω κακού συντονισμού, λανθασμένων προβλέψεων και αδυναμίας να αντιδράσουν συνέτειναν στην τρομερή καταστροφή. Έχουν γίνει στο δικό σας υπουργείο, μετά και τη μοναδική στα ελληνικά χρονικά παραίτηση υπουργού για παρόμοιο λόγο, νέοι σχεδιασμοί εν όψει και του καλοκαιριού;
Επανεξετάσαμε το σύνολο των εμπλεκόμενων κρατικών δομών, προχωρήσαμε σε νέους σχεδιασμούς και ξεκινήσαμε άμεσα να τους υλοποιούμε. Ολοκληρώσαμε ένα σχέδιο νόμου για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας, με ριζική αναδιάρθρωση δομών στα πρότυπα των πλέον προηγμένων κρατών. Έγινε ουσιαστική δημόσια διαβούλευση, ενσωματώθηκαν προτάσεις της “επιτροπής Γκολντάμερ”, συναρμόδιων φορέων αλλά και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος. Η τελευταία επικρότησε το εγχείρημα νομοθέτησης ως “ένα καλά δομημένο κείμενο που ενσωματώνει ευρωπαϊκά πρότυπα και την επιστημονική τεκμηρίωση”. Τα σχόλια του Συμβουλίου της Ευρώπης ήταν θετικότατα.
Σε πρακτικό επίπεδο η χώρα μετέχει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό RescEU, δημιουργήθηκαν νέες δομές στην Πυροσβεστική, εντάχθηκαν 2.173 πυροσβέστες πενταετούς θητείας στο μόνιμο προσωπικό, το Σώμα ενισχύθηκε με άλλες 2.000 προσλήψεις και εξασφαλίσαμε πλήρη κάλυψη της χώρας με εναέρια μέσα. Φέτος επίσης αποφοίτησαν από την Πυροσβεστική Ακαδημία οι πρώτοι Πυροσβέστες, που εισήχθησαν μέσω Πανελληνίων Εξετάσεων.
- Ο συνδικαλισμός στα σώματα ασφαλείας είναι πλέον μετά και από τις διεκδικήσεις αστυνομικών αποδεκτός και δεδομένος. Ωστόσο στη διάρκεια της σημερινής κυβέρνησης οι επικεφαλής συνδικαλιστές ασυνήθιστα συχνά καταγγέλλουν την ηγεσία του υπουργείου. Μήπως έχετε αμελήσει δίκαια αιτήματα και κυρίως μήπως όντως υιοθετήσατε κι εσείς το γνωστό τροπάρι των επιλεκτικών κρίσεων και μετατάξεων;
Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστό πώς επί σειρά ετών και από πολλές κυβερνήσεις χρησιμοποιήθηκαν πολλοί συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι. Ως κυβέρνηση της Αριστεράς σεβόμαστε το θεσμικό τους ρόλο, αλλά καταστήσαμε σαφές ότι ούτε εμείς κυβερνούμε ως συνδικαλιστές, ούτε εκείνοι μπορούν να εμφανίζονται ως πολιτική ή φυσική ηγεσία. Σε ορισμένους δεν άρεσε αυτό. Φυσικά με κάποιους δεν μπορούμε παρά να είμαστε απέναντι, όπως με εκείνους που μετά τον τραγικό θάνατο του Ζακ Κωστόπουλου και τις εικόνες που είδε όλη η Ελλάδα, έσπευσαν με περισσή φασιστική θρασύτητα να δηλώσουν δημόσια ότι “αυτό είναι και σε όποιον αρέσει”.
Όμως στις συνθηματολογικές κραυγές -που όλως τυχαίως ακολουθούν αυτές της οδού Πειραιώς- απαντάμε με το έργο μας. Ικανοποιήσαμε πάγια θεσμικά αιτήματα, δώσαμε τα αναδρομικά όταν τα οικονομικά της χώρας το επέτρεψαν και προχωρήσαμε στη θέσπιση αξιοκρατικών κριτηρίων για μεταθέσεις και τοποθετήσεις.
Προχωρήσαμε σε αναδιοργάνωση του Υπουργείου και επιβάλλαμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, θεσμοθετώντας για πρώτη φορά Μονάδα για τον έλεγχο των Οικονομικών των Σωμάτων. Και φυσικά ικανοποιήσαμε το πάγιο αίτημα αναβάθμισης των σπουδών στις αστυνομικές σχολές.
Στην Αστυνομική Ακαδημία προχωρούμε σε συνολική αναδιάρθρωση και εκδημοκρατισμό της διοικητικής οργάνωσης. Οι σχολές γίνονται ανώτατες στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών προδιαγραφών που διέπουν και τα ελληνικά ΑΕΙ. Για πρώτη φορά προβλέπεται η δυνατότητα εξωτερικής φοίτησης των δοκίμων και σε Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα του εσωτερικού.
Θεσμοθετούνται τρία διακριτά προγράμματα εκπαίδευσης με θεσμικά εχέγγυα εισαγωγής μέσω πανελληνίων εξετάσεων:
Σχολή Αξιωματικών με πενταετή διάρκεια (με έναν χρόνο εξειδίκευση), που πλέον μπορεί να οδηγεί στην απονομή τίτλου σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου.
Σχολή Υπαξιωματικών με τετραετή διάρκεια, ισότιμη με Ιδρύματα και Σχολές του Πανεπιστημιακού τομέα.
Και Σχολή Αστυφυλάκων με διετές πρόγραμμα, που θα απονέμει διπλώματα “επιπέδου 5” του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.
Παράλληλα, εξειδικεύονται προγράμματα επιμόρφωσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης. Η μεταρρύθμιση αυτή αναβαθμίζει την εκπαίδευση των αστυνομικών και αποτελεί τομή για τον εκδημοκρατισμό στην ΕΛΑΣ.
-Το οργανωμένο έγκλημα και οι οργανώσεις του συχνότατα περιλαμβάνουν και αστυνομικούς που στη συνέχεια συνήθως πέφτουν στα μαλακά. Οι αιώνιες αναποτελεσματικές ΕΔΕ αλλά και οι εκθέσεις του τμήματος εσωτερικών υποθέσεων δεν πείθουν τους πολίτες με αντίκτυπο το χαμηλό βαθμό εμπιστοσύνη τους στην ΕΛ.ΑΣ. Άλλαξε κάτι από το 2015;
Δεν σας κάνει εντύπωση ότι επί της δικής μας διακυβέρνησης σε αρκετές υποθέσεις περιλαμβάνονταν αστυνομικοί στις δικογραφίες ως εμπλεκόμενοι; Αναρωτηθήκατε γιατί αυτό δεν συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια; Στο παρελθόν, μια κακώς εννοούμενη νοοτροπία ήθελε είτε να μην διατάσσονται ΕΔΕ είτε να σέρνονται μέχρι να ξεχαστούν. Επιχειρήσαμε να σπάσουμε την “παράδοση”. Σας θυμίζω ότι για τη διαλεύκανση της υπόθεσης του Ζακ Κωστόπουλου δεσμεύτηκα ότι δεν θα πέσει τίποτα κάτω και ότι θα καταλογισθούν ακέραια οι ευθύνες. Η ΕΔΕ ολοκληρώθηκε και εστάλη στο Συνήγορο του Πολίτη που υπερθεμάτισε για την άψογη τήρηση των κανόνων της ΕΔΕ. Το θέμα δεν θάφτηκε όπως πολλοί προεξοφλούσαν ή ενδεχομένως επιθυμούσαν. Αυτό έγινε παράλληλα με την ποινική διαδικασία, που σε κάθε περίπτωση υπερισχύει. Βεβαίως ο πειθαρχικός έλεγχος είναι μια διοικητική διαδικασία που δεν γίνεται από την υπουργό – αρμόδια είναι η Αστυνομία και τα όργανά της. Όμως εμείς διευκολύνουμε, δεν παρεμποδίζουμε τον έλεγχο. Ακολουθούμε κανόνες. Και αυτό είναι στον πυρήνα του εκδημοκρατισμού της Αστυνομίας.
Όσο για την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων, προσφάτως αναβαθμίστηκε σε αυτοτελή υπηρεσία υπό τον Υπουργό, με ενοποίηση των υπηρεσιών όλων των Σωμάτων -ΕΛΑΣ, Πυροσβεστική και Λιμενικό- για τη συντονισμένη καταπολέμηση φαινομένων διαφθοράς και την ενεργοποίηση ελεγκτικών μηχανισμών. Αυτών που άλλοι είχαν αφήνει να ατονήσουν.