Γράφει ο Λάμπρος Δημητρέλος
Για τους αστυνομικούς του δρόμου, το περιπολικό αυτοκίνητο είναι ένα είδος κινητού γραφείου. Περνούν μέσα σε αυτό 8 και παραπάνω ώρες, ήτοι το 1/3 του 24ώρου τους, χρονικό διάστημα πολλές φορές μεγαλύτερο από αυτό που περνούν με την οικογένειά τους. Από την άλλη, ζώντας σε μια όλο και πιο αυτοκινούμενη κοινωνία, οι αστυνομικοί δεν είναι οι μόνοι που εργάζονται μέσα σε αυτοκίνητα. Οι αντίπαλοί τους, οι κακοποιοί, δρουν και αυτοί εποχούμενοι, χρησιμοποιώντας τα αυτοκίνητά τους (ή πολλές φορές τα αυτοκίνητα άλλων) για να μετακινηθούν από και προς σημεία που διαπράττουν τις έκνομες ενέργειές τους, για να αποκρύψουν αντικείμενα - πειστήρια των εγκλημάτων τους, για να διαφύγουν από την αστυνομία κ.ο.κ.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Μεταλλικές χειροπέδες: Σπάνε όντως; Πρέπει να τις καίω για να «απολυμανθούν»; Πόσο πρέπει να τις σφίξω;
Πολλές φορές αυτή η προσπάθεια διαφυγής τους γίνεται με τη χρήση πυροβόλων όπλων (δεν είναι δυνατόν να απαριθμηθούν τα πάρα πολλά περιστατικά εποχούμενων καταδιώξεων στην Ελλάδα με πυροβολισμούς εναντίον αστυνομικών), ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και τον σημαντικό αριθμό ενεδρών που έχουν στηθεί σε βάρος εποχούμενων αστυνομικών (με τραγικότερες αυτή στα Ζωνιανά το 2007 με πεσόντα τον Στάθη Λαζαρίδη και αυτή στο Δίστομο το 2013 με πεσόντα τον Γιώργο Ανδριτσόπουλο). Συχνά λοιπόν, η ένοπλη αντιπαράθεση βρίσκει τους αστυνομικούς μέσα στο περιπολικό τους. Πόσο προστατευμένοι είναι όμως πίσω από το τιμόνι και το ταμπλώ και πώς μπορούν να μεγιστοποιήσουν τη δυνατότητα κάλυψης που τους παρέχει το περιπολικό;
 |
 |
Το υψηλότερο επίπεδο βαλλιστικής προστασίας παρέχεται όταν μπροστά από τους αστυνομικούς υπάρχουν συμπαγή μέταλλα. Τέτοια είναι ο κινητήρας, είτε εγκάρσια (πάνω αριστερά), είτε κατά μήκος (πάνω δεξιά) και οι άξονες των τροχών μόνο εγκάρσια ( βλ. φωτογραφία στην επικεφαλίδα του άρθρου).
 |
 |
Σε περίπτωση που οι αστυνομικοί δεχθούν αιφνιδιαστικά πυρά ενώ κινούνται προς μια προβληματική περιοχή (λ.χ. στη φάση προσέγγισης σε μια ληστεία), θα πρέπει εκμεταλλευόμενοι την κάλυψη του εσωτερικού της καμπίνας (κινητήρα που προηγείται, ταμπλώ που περιέχει αερόσακους, μηχανισμούς κλπ), καθώς και της κολώνας «Α» του αμαξώματος να ανταποδώσουν και κατόπιν με πυρ και κίνηση να αναδιπλωθούν εναλλάξ προς τρίτες καλύψεις του περιβάλλοντος χώρου ή ελλείψει αυτών προς το πίσω μέρος του περιπολικού. Είναι εκ των ουκ άνευ ότι οι αστυνομικοί πρέπει να εκπαιδεύονται σε τέτοιες τακτικές σε συνθήκες πραγματικών πυρών, τόσο με τον ατομικό τους οπλισμό (πιστόλια - περίστροφα), όσο και με στατικό/ομαδικό οπλισμό (τυφέκια - υποπολυβόλα).
Είναι αναγκαίο οι αστυνομικοί να εξασκούνται σε πολλές διαφορετικές θέσεις βολής και σημεία κάλυψης γύρω ή/και μέσα στο αυτοκίνητο, ώστε να αφομοιώσουν όλες τις λεπτομέρειες και να διαπιστώσουν στην πράξη τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε τεχνικής. Για παράδειγμα, δεν είναι τόσο απλό το τράβηγμα του πιστολιού από τη θήκη ενώ ο αστυνομικός βρίσκεται πίσω από το τιμόνι, ειδικά αν φορά ζώνη ασφαλείας. Εύκολα κάποιος διαπιστώνει πως τίθενται πραγματικά ερωτήματα όπως, κατά πόσο και πώς μπορεί να αποφύγει την υπερβολική έκθεσή του στην απειλή ένας δεξιόχειρας αστυνομικός που πρέπει να πυροβολήσει από την αριστερή πλευρά του περιπολικού, πίσω από το τιμόνι και την κολώνα «Α»; Επίσης: Το να βγάλει ο αστυνομικός το ένα πόδι έξω από το περιπολικό και να πατά γερά στο έδαφος, ενώ ανταποδίδει πυρά πίσω από το ταμπλώ και την κολώνα «Α», με σκοπό να έχει πιο σταθερή βάση βολής, αλλά και να κινηθεί πιο γρήγορα στην προς τα πίσω εναλλάξ αναδίπλωση είναι τακτικά ορθό; Ή μήπως ρισκάρει να τραυματίσει το πόδι που έβγαλε εκτός της κάλυψης που παρέχει το εσωτερικό της καμπίνας, από εποστρακιζόμενα βλήμματα που κινούνται παράλληλα στο έδαφος; Πρέπει κι αν ναι πότε, να πυροβολήσει ο αστυνομικός διαμέσου του παρμπρίζ χωρίς να ανοίξει την πόρτα; Τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στην ακοή του, άρα στην επίγνωση της τακτικής κατάστασης και στην επικοινωνία με τον συνεργάτη του; Θα είναι αποτελεσματικές οι βολές του λόγω κλίσης και καμπυλότητας του παρμπρίζ κι αν ναι μέχρι ποια απόσταση; Αν η επίθεση εκδηλωθεί από το πλάι ή από πίσω πώς πρέπει να αντιδράσουν οι αστυνομικοί;
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Μάχη εγγύς απόστασης – Close Quarters Battle (C.Q.B.)
Τι κάλυψη μπορεί να παρέχει μια πλαϊνή πόρτα; Όλα αυτά τα ερωτήματα και πολλά άλλα ακόμη σημαντικότερα, μπορούν να απαντηθούν μόνο με «εκπαιδευτικό ιδρώτα» στο πεδίο βολής και σε σενάρια εξομοίωσης forceonforce.
Ανάλογα με το σημείο, (μέσα/γύρω/πάνω/κάτω από το αυτοκίνητο) απ’ όπου θα αναγκαστεί να πυροβολήσει ο αστυνομικός, θα χρειαστεί να υιοθετήσει και την ανάλογη θέση βολής. Γενικά, είναι προτιμητέο να ρίχνει κανείς «γύρω» από την κάλυψη, παρά «πάνω» από την κάλυψη, καθώς «βγαίνοντας» από το πλάι εκθέτει λιγότερο από το σώμα του. Είναι επίσης σημαντικό να μην προεξέχουν άκρα του αστυνομικού, ούτε στο πλάι, αλλά ούτε και κάτω από το όχημα, καθώς όπως προαναφέρθηκε, τα βλήμματα αφού εποστρακιστούν στο έδαφος (συνήθως στην άσφαλτο) συνεχίζουν πορεία παράλληλη προς αυτή.
Ο αστυνομικός μπορεί να πυροβολήσει ακόμη και κάτω από το αυτοκίνητο, χρησιμοποιώντας τη θέση βολής “urbanprone” (αστική πρηνή). Σε αυτή τη θέση, ο αστυνομικός «ξαπλώνει» προς την πλευρά που πυροβολεί. Λεπτό σημείο είναι το ότι πρέπει να τοποθετήσει τον αγκώνα που βρίσκεται προς το έδαφος κάτω από το σώμα του και όχι έξω από αυτό, ενώ το δύσκολο κομμάτι της τεχνικής είναι το να έχει ακριβή επίγνωση για το που βρίσκεται ο άξονας τροχών που τον καλύπτει σε σχέση με το σώμα του, καθώς είναι σύνηθες τα πόδια του να προεξέχουν. Αυτό το λάθος μπορεί να εξαλειφθεί με το να ακουμπά τα πέλματά του επάνω στη ζάντα του περιπολικού, «ασφαλίζοντας» τη θέση κάλυψής του.
 |
 |
Στην επάνω αριστερά φωτογραφία, ο operatorσε urbanproneεκθέτει τα πόδια του εκτός της κάλυψης του άξονα, κάτι που σε περίπτωση εποστρακισμού των βολίδων παράλληλα με το έδαφος μπορεί να επιφέρει ακόμη και μοιραίο τραυματισμό. Αντιθέτως στην επάνω δεξιά φωτογραφία ο operatorμε χρήση της ίδιας στάσης βολής έχει επίγνωση της κάλυψης και κρατά το σώμα του μέσα σε αυτή. Είναι πολύ εύκολο, ειδικά στο στρεσογόνο περιβάλλον της ένοπλης αντιπαράθεσης, ο operatorαστυνομικός να θεωρεί ότι είναι καλυμμένος βαλλιστικά, ενώ δεν είναι, συγχέοντας πολλές φορές ακόμη και την έννοια της απόκρυψης με αυτήν της κάλυψης.
Λόγω του ύψους του καπώ μπροστά και του πορτμπαγκάζ πίσω, η κλασσική γονατιστή θέση βολής δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά. Μια καλή εναλλακτική είναι η θέση βολής που ο πρώην Sealτου ναυτικού των Η.Π.Α. KenJ. Goodονόμασε “modifiedprone”, ήτοι τροποποιημένη πρηνή. Σε αυτή τη θέση βολής, το μη κυρίαρχο πόδι τεντώνει μπροστά, ενώ το σώμα «πέφτει» προς την κυρίαρχη πλευρά, παρέχοντας καλή απόκρυψη και το πλεονέκτημα του να μπορεί ο αστυνομικός να πυροβολήσει «γύρω» (από την πλαϊνή πλευρά) αποφεύγοντας την εξ’ ορισμού υπερβολική έκθεση «πάνω» από την κάλυψη. Αυτή η τεχνική λειτουργεί το ίδιο καλά με πιστόλια/περίστροφα, καθώς και με μακρύκαννα όπλα, ενώ το γεγονός ότι ο αστυνομικός καταφέρνει να έχει ευθυγραμμίσει τα μάτια του με τα σκοπευτικά του όπλου ήδη προτού εκτεθεί πλευρικά εκτός κάλυψης, εξασφαλίζει υψηλότερη ταχύτητα και ακρίβεια στις βολές του.
 |
 |
Η στάση βολής modified prone είναι μία από τις αποτελεσματικότερες στο αστικό περιβάλλον. Λειτουργεί εξίσου καλά με κοντόκαννα και μακρύκαννα όπλα, ενώ χρησιμεύει πολύ σε καταστάσεις όπου ο αστυνομικός πρέπει να χρησιμοποιήσει την κάλυψη του οχήματός του, καθώς τον βοηθά να εκθέτει ελάχιστο μέρος του σώματός του.
Ένα κοινό λάθος (στο οποίο τείνουν να υποπίπτουν οι όχι τόσο καλά εκπαιδευμένοι αστυνομικοί, λόγω εκδήλωσης εντονότερων συμπτωμάτων στρες), είναι το «αγκάλιασμα» ή «κόλλημα» στην κάλυψη. Αν ο operatorπάει πολύ κοντά στην κάλυψη, δε θα μπορεί να παρατηρήσει τι συμβαίνει μπροστά από αυτή, ενώ όταν «βγει» για να πυροβολήσει κινδυνεύει να εκθέσει πολύ περισσότερο σώμα απ’ όσο πρέπει. Επιπροσθέτως, δε μένει πιστός στη στρατηγική της οικονομίας κινήσεων, διότι αδυνατεί να διατηρεί το μακρύκαννο όπλο ήδη επωμισμένο (ακριβώς όπως στο αντιπαράδειγμα της φωτογραφίας) ή το περίστροφο/πιστόλι ήδη στην υψηλή ετοιμότητα, ενώ βρίσκεται πίσω από την κάλυψη. Αδυνατώντας να διατηρεί το όπλο του έτοιμο για άμεση χρήση αναγκάζεται πρώτα να εκτίθεται εκτός κάλυψης και μετά να αναπτύσσει αυτό για την εκτέλεση βολής, θέτοντας έτσι εαυτόν σε τακτικό μειονέκτημα έναντι του αντιπάλου του.
Ένα ελληνικό περιστατικό αιφνιδιαστικής ένοπλης επίθεσης εναντίον εποχούμενων αστυνομικών, έλαβε χώρα το 2010 στη Δάφνη Αττικής. Τότε, αφού οι αστυνομικοί δέχθηκαν τα πυρά των κακοποιών έλαβαν κάλυψη ο μεν οδηγός πίσω από την αριστερή πλευρά του περιπολικού, ο δε συνοδός στη γωνία του κτιρίου πίσω δεξιά. Από αυτές τις θέσεις αντιμετώπισαν τους ένοπλους τρομοκράτες, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό ενός εξ’ αυτών.
Το περιστατικό αυτό μας διδάσκει πως αν υφίσταται αποτελεσματικότερη κάλυψη από αυτήν του περιπολικού σε κοντινή απόσταση, πρέπει ο αστυνομικός να κινηθεί άμεσα προς αυτήν. Αν υπάρχει χρόνος και η επίθεση δεν είναι ιδιαίτερα ξαφνική ή/και σφοδρή, το τακτικά ορθό είναι ο αστυνομικός να κινηθεί προς την «τρίτη» κάλυψη προτού εμπλακεί, καθώς το τσιμέντο, η τοιχοποιία και άλλα στοιχεία του αστικού περιβάλλοντος, παρέχουν καλύτερη βαλλιστική προστασία από τα λιγοστά αντίστοιχα μέρη ενός αυτοκινήτου. Παρ’ όλα αυτά, αν οι αστυνομικοί δεχθούν μια αιφνιδιαστική επίθεση υψηλής έντασης, ικανή να τους καθηλώσει προσωρινά πίσω από το τιμόνι ή το ταμπλώ, η μόνη λύση είναι η άμεση ανταπόδοση των πυρών αρχικά από αυτές τις θέσεις και στη συνέχεια η εναλλάξ αναδίπλωση με αλληλοκάλυψη πυρών πίσω από τα πιο συμπαγή μέρη του αυτοκινήτου. Η αναδίπλωση αυτή θα τους προσφέρει ιδανικότερη κάλυψη από αυτήν που τους προσέφερε η καμπίνα, καθώς και υψηλότερη κινητικότητα, δεδομένα τα οποία με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε αύξηση της αποτελεσματικότητας των βολών άμυνας των αστυνομικών, άρα και σε αύξηση των πιθανοτήτων επιβίωσής τους.
Όπως σε όλες τις αντιπαραθέσεις, έτσι και στην ένοπλη επίθεση με σκοπό τη διαφυγή ή την ενέδρα, οι αστυνομικοί θα βασιστούν πάνω σε τακτικές, τεχνικές και πρωτόκολλα πάνω στα οποία έχουν εκπαιδευτεί και τα οποία έχουν κάνει κτήμα τους. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι μεγάλη ανάγκη οι αστυνομικοί να εκπαιδεύονται συχνά σε αυτού του είδους τις τακτικές, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και το περιπολικό τους ως κάλυψη, ώστε να είναι σε θέση να πυροβολούν αποτελεσματικά πάνω, γύρω και κάτω από αυτό.
Βιβλιογραφία - Πηγές:
- Advanced patrol tactics τουMichael Rayburn
- The strategies of low light engagement τουKen J. Good
- Using a Patrol Car as Cover During a Shootout τουKevin Davis
- «Επαναστατικό Αγώνα» βλέπει στο βάθος η ΕΛ.ΑΣ. του Γιαννη Σουλιωτη
- Wikipedia, the free encyclopedia
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Ειδική Έκπτωση στα ασφάλιστρα αστυνομικών από την idirect.gr